Ứng viên máy bay huấn luyện sơ cấp mới của Không quân Việt Nam

Lasta-95 được thiết kế để huấn luyện cơ bản cho phi công, biểu diễn nhào lộn và biểu diễn bay đội hình. Trong tiếng Serbia, Lasta có nghĩa là chim yến. Yugoimport-SDPR, một công ty xuất khẩu vũ khí có trụ sở tại Serbia là đơn vị chịu trách nhiệm xuất khẩu Lasta-95.

Đây là chiếc máy bay lý tưởng cho việc huấn luyện đào tạo phi công bao gồm bay cơ bản, bay định vị, hướng dẫn bay và bay đêm, nó cũng có thể được triển khai trong an ninh quốc gia, hỗ trợ trên không tầm gần, tuần tra và các nhiệm vụ tấn công hạng nhẹ.

Lasta-95 được đánh giá rất phù hợp để thay thế những chiếc Iak-52 đã lỗi thời hiện đang phục vụ trong biên chế Không quân Nhân dân Việt Nam.

Giới thiệu chung

Lasta ban đầu được phát triển để thay thế Utva 75, đây là máy bay huấn luyện thường được sử dụng nhất của Không quân Nam Tư cho đến năm 1991. Nguyên mẫu đầu tiên, chiếc Lasta-1 được hoàn thành vào mùa xuân năm 1985, sau khi kết thúc giai đoạn thử nghiệm ban đầu, nó đã cất cánh vào ngày 2/9/1985.

Đến tháng 1/1989, Utva đã cho ra đời phiên bản sửa đổi, chiếc Lasta-2 nhẹ hơn, thân ngắn hơn và trang bị hệ thống điện tử hàng không mới, bao gồm hệ thống điều khiển hỏa lực Ferranti ISIS D-282.

Vào những năm đầu thập niên 1990, Utva và đối tác của mình đã sản xuất đủ các bộ phận để hoàn thành 10 khung máy bay trước khi sản xuất hàng loạt.

Trong năm 1999, khi NATO oanh kích Nam Tư, tất cả 5 nguyên mẫu hiện tại đã bị phá hủy trong các vụ đánh bom vào Công ty Công nghiệp Hàng không Utva (nguyên mẫu thứ sáu còn nguyên vẹn đã được tặng cho Bảo tàng Hàng không tại sân bay Belgrade Nikola Tesla).

Năm 2006, dự án phát triển Lasta đã được khởi động lại. Lasta-95 - nguyên mẫu huấn luyện Lasta-3 đầu tiên thực hiện chuyến bay vào tháng 2/2009. Chiếc máy bay này có nguồn gốc từ hai nguyên mẫu Lasta-1 và Lasta-2. Lasta-95 hoàn toàn phù hợp với các quy định hàng không liên bang.

Trong tháng 12/2007, Iraq ký một hợp đồng với Yugoimport-SDPR cho 20 chiếc Lasta-95 phiên bản vũ trang cộng với lựa chọn mua thêm 15 chiếc. Không quân Iraq nhận được 3 chiếc máy bay đầu tiên của mình vào tháng 8/2010.

Không quân Serbia cũng đặt mua 15 chiếc Lasta-95, 2 chiếc đầu tiên đã chuyển giao vào tháng 10/2011.

Thiết kế của Lasta-95

Được thiết kế bởi Học viện kỹ thuật quân sự (VTI), Lasta-95 là máy bay huấn luyện có kết cấu 2 chỗ ngồi trước - sau, cánh thấp. Tất cả các bộ phận đều được làm bằng kim loại, việc tiết giảm trọng lượng đạt được bằng cách sử dụng kỹ thuật tính toán ứng suất tiên tiến.

Buồng lái và hệ thống điện tử hàng không

Phi hành đoàn của Lasta-95 gồm 2 người ngồi dưới nắp buồng lái đơn hình bọt nhằm tăng trường nhìn cho phi công. Việc sắp xếp chỗ ngồi được thiết kế theo tiêu chuẩn máy bay quân sự, nó cung cấp sự thoải mái cho phi công đến 99%.

Ghế trước cũng được đặt để cung cấp khả năng nhìn dễ dàng và trực tiếp khi tiếp cận đường băng, ghế phi công có thể điều chỉnh chiều cao để tăng độ thoải mái. Ghế sau được cung cấp với khoảng không tối thiểu là 100 mm.

Máy bay có hệ thống điện tử hàng không hiện đại, Lasta-95 của Không quân Serbia được trang bị tổ hợp Garmin G500, trong đó bao gồm màn hình hiển thị bay chính (Primary Flight Display/PFD) và một màn hình hiển thị đa chức năng (MFD), nó cũng được tích hợp một hệ thống mô phỏng bay.

Hệ thống dẫn đường và liên lạc

Hệ thống liên lạc vô tuyến hai chiều VHF đảm bảo dòng tín hiệu âm thanh rõ ràng để cho phép giao tiếp giữa 2 phi công. Máy bay có thể được tích hợp với một bộ thu phát UHF, các hệ thống dẫn đường vệ tinh và radio bao gồm máy thu định vị vệ tinh và radio mặt đất.

Bên cạnh đó là hệ thống tìm đa hướng VHF (Omni-directional VHF/VOR) và la bàn vô tuyến. GPS tích hợp và hệ thống hướng dẫn hạ cánh (ILS) hỗ trợ các hoạt động trong điều kiện thời tiết. Máy bay được trang bị bộ đáp Mode S để nhận dạng.

Hệ thống vũ khí

Phiên bản vũ trang của Lasta-95 có kính ngắm chuẩn trực để thực hiện nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu bằng cách sử dụng súng, rocket và bom. Máy bay có thể tùy chọn trang bị kính ngắm quang điện tử.

Giá treo vũ khí trên Lasta-95 có thể gắn súng máy 7,62 mm hoặc 12,7 mm, rocket loại Honneycomb 57 mm hoặc 2 bom 100 kg.

Động cơ

Động cơ piston đơn của Lasta-95 là loại Lycoming AEIO-540-L1B5D 6 xy lanh với cánh quạt 2 lá Hartzell, cung cấp công suất tối đa 220 kW tại vòng tua máy 2.700 vòng/phút. Máy bay có thể tùy chọn trang bị động cơ Lycoming AEIO-580-B1A có công suất tối đa 235 kW.

Thông số kỹ thuật

Phi hành đoàn: 2 người; Dài: 7,9 m; Sải cánh: 9,7 m; Cao: 2,84 m; Diện tích cánh: 12,9 m²; Trọng lượng rỗng: 1.060 kg; Trọng lượng cất cánh tối đa: 1.610 kg.

Tốc độ tối đa: 500 km/h; Tốc độ hành trình: 320 km/h; Tầm hoạt động: 1.160 km; Trần bay: 6.000 m; Tốc độ leo cao: 9 m/s.