Tờ ABC News (Mỹ) đưa tin, trong một bài viết trên blog của mình, Tư lệnh Tối cao của quân đội Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở châu Âu, Tướng Philip Breedlove, đã cung cấp những thông tin chi tiết nhất từ trước đến giờ về những cáo buộc binh sĩ Nga giả dạng làm thường dân và giật dây phong trào ly khai hiện nay ở các tỉnh miền Đông Ukraine.
“Nhiều nhà hoạt động thân Nga ở miền Đông Ukraine có những đặc điểm rõ ràng cho thấy họ đã được trang bị và huấn luyện quân sự bài bản, cách họ phối hợp với nhau đặc trưng cho những người lính đã cùng chiến đấu với nhau lâu năm, không phải những tay súng nổi dậy địa phương”, Tướng Breedlove viết.
Lực lượng dân quân tại Đông Ukraine.
Tướng Breedlove mô tả chi tiết cách thức những người này sử dụng vũ khí, lựu đạn gây choáng và hơi cay, hay cách mà họ dựng lên các điểm kiểm soát. Những bằng chứng này, theo ông, cho thấy đây là một lực lượng đã được huấn luyện tốt, không phải là dân thường.
“Cách thức họ nhắm đến các tòa nhà công quyền, phối hợp đánh chiếm chúng, và sau đó nhanh chóng phong tỏa khu vực lân cận bằng chướng ngại vật tương tự những gì đã xảy ra ở Crimea. Và một lần nữa nó cho thấy đây là hành động của một lực lượng quân sự chính quy, có mệnh lệnh và chỉ thị rõ ràng, thay vi chỉ là hành động bộc phát của các tay súng địa phương” - Tướng Breedlove viết.
Nhận xét của tướng Breedlove phù hợp với những thông tin trước đó từ các quan chức cao cấp khác của Mỹ, theo đó các đơn vị đặc nhiệm đã chiếm những tòa nhà công quyền trước khi những người biểu tình tràn vào. Họ là người thực hiện những phần việc khó khăn nhất, và sau khi chiếm được tòa nhà thì hòa vào dòng người biểu tình, trao lại quyền kiểm soát những người dân thân Nga.
Đây là một ví dụ tiêu biểu cho nghệ thuật quân sự nghi binh mà quân đội Nga rất thường hay sử dụng thành công trong quá khứ, trong đó các lực lượng quân sự chính quy của họ được triển khai một cách hoàn toàn bí mật và bất ngờ. Năm ngoái, truyền hình Nga có một phóng sự cho thấy đơn vị đặc nhiệm huấn luyện cho một nhiệm vụ tương tự như những gì đã xảy ra.
Tổng thống Putin hôm thứ Năm vừa qua một lần nữa bác bỏ lời cáo buộc trên của phương Tây nhưng ông lại chính thức thừa nhận rằng những binh sĩ vô danh đã thực hiện việc chiếm Crimea tháng trước chính là của quân đội Nga, điều mà trước đó ông đã nhiều lần phủ nhận. Vì vậy, theo Tướng Breedlove, khó có thể tin tưởng những tuyên bố của ông Putin về tình hình miền Đông hiện nay.
Trong những ngày gần đây, các quan chức Mỹ cũng đã cho lan truyền những bức ảnh chưa được xác nhận cho thấy các tay súng ly khai ở Ukraine được trang bị vũ khí tiêu chuẩn của quân đội Nga.
“Vũ khí và quân trang mà họ đang sử dụng chủ yếu đều là loại được trang bị cho quân đội Nga. Thường dân khó có thể tìm được những loại tương tự với số lượng lớn”, Tướng Breedlove viết, và cho rằng đây là bằng chứng cho thấy quân đội Nga đang trà trộn vào dân thường.
Thành viên của các đơn vị dân quân thì luôn khẳng định với các nhà báo rằng họ là dân địa phương, được cố vấn và hỗ trợ tài chính từ Moscow. Nhiều người trong số họ từng là quân nhân hay cảnh sát chống bạo động.
Tuy vậy, phía Mỹ cũng chỉ ra những cuộc điện thoại có nội dung bị SBU, tình báo Ukraine ghi lại, trong đó xác nhận việc Nga đang ra chỉ thị cho nhóm ly khai. SBU cũng tuyên bố đã bắt được một số đặc vụ Nga được gửi đến để kích động nổi loạn. Những thông tin trên chưa thể được kiểm chứng.
“Chỉ riêng từng chứng cứ riêng rẽ trên thì chưa đủ để đưa ra kết luận, nhưng sau khi tổng hợp lại thì mọi việc lại rất sáng tỏ”, Tướng Breedlove viết.