Cuộc diễn tập chung Nhật - Mỹ lần này là cuộc diễn tập liên hợp đầu tiên tại nước ngoài của lượng tự vệ Nhật Bản, đây cũng là cuộc diễn tập lớn nhất trong lịch sử của quân đội Nhật. So với trước đây, cuộc diễn tập này đã lập nên nhiều kỷ lục. Nó được tổ chức với mục đích rõ ràng là nhằm đối phó với quân đội Trung Quốc trong các cuộc chiến tương lai.
Một sĩ quan hải quân đánh bộ Mỹ đã giới thiệu chủ đề khoa mục diễn tập ngày 17-6 là “Hải quân đánh bộ Mỹ phản kích tái chiếm một sân bay bị địch chiếm đóng, rồi giao cho quân Nhật tiếp quản”.
Ông cũng mô tả khái quát về khoa mục diễn tập này như sau:
Sau khi một sân bay trên đảo bị địch đánh chiếm, Mỹ bí mật dùng 4 chiếc trực thăng vận tải cánh quạt nghiêng MV-22 Osprey vận chuyển lính Mỹ nhanh chóng bay tới khu vực bị địch chiếm đóng, khoảng 80 lính hải quân đánh bộ Mỹ nhảy xuống tấn công vào sân bay. Cuộc đấu súng diễn ra khoảng 15 phút thì quân Mỹ làm chủ được chiến trường.
Binh lính Mỹ đổ bộ bằng trực thăng Chinook
Sau đó, một chiếc trực thăng vũ trang của quân đội Nhật bay tới, lượn 1 vòng để xác định khu vực này đã an toàn, rồi gọi 2 chiếc trực thăng vận tải bay đến đổ xuống khoảng 60 binh lính, tiếp nhận sân bay từ tay lính Mỹ. Lực lượng này tiếp tục được bốc lên Osprey thực hiện chiến thuật “nhảy cóc” đi chi viện cho nơi khác. Không lâu sau, sĩ quan chỉ huy quân Nhật báo cáo kết thúc khoa mục.
Về mục đích cuộc diễn tập lần này, các quan chức Bộ Quốc phòng Nhật Bản nhiều lần tuyên bố là không nhằm vào một khu vực cụ thể nào, nó chỉ nằm trong kế hoạch đã định từ trước của liên quân 2 nước. Tuy vậy, tờ Kyodo News đã thẳng thắn chỉ ra, cuộc diễn tập lần này là chủ định nhằm vào Trung Quốc.
“Tia chớp bình minh” nằm trong khuôn khổ các cuộc diễn tập liên hợp thường niên Mỹ - Nhật bắt đầu từ năm 2010. “Tia chớp bình minh 2013” là cuộc diễn tập lớn nhất trong lịch sử, nó đã lập rất nhiều kỷ lục, so với các cuộc diễn tập trước đó cả về quy mô; số lượng và mức độ hiện đại của vũ khí, trang bị và các khoa mục diễn tập.
Về quy mô, tổng quân số của cả 2 nước là hơn 5000 người. Trong đó, Nhật Bản đã điều động hơn 1000 quân, còn phía chủ nhà Mỹ đóng góp 4000 binh lính, đến từ căn cứ hải quân đánh bộ Pendleton - California. Ngoài ra, còn không ít quân nhân của quân đội các nước New Zealand và Canada cũng tham gia cuộc diễn tập lần này. Có thể nói, cuộc diễn tập đánh chiếm đảo với quy mô lớn lần này cũng là điều ít thấy đối với quân đội Mỹ.
Các loại trang bị, vũ khí tham gia diễn tập cũng rất nhiều và đều thuộc loại rất hiện đại. Lực lượng tự vệ trên biển Nhật đã điều động biên đội 3 tàu chiến rất lớn, bao gồm tàu vận tải đổ bộ JS Shimokita (LST 4002), tàu khu trục Aegis JS Atago (DDG 177) và tàu sân bay chở máy bay trực thăng JS Hyuga (DDH 181), mang theo 4 máy bay trực thăng, vượt đại dương sang Mỹ diễn tập.
Loại máy bay trực thăng vận tải cánh quạt nghiêng MV-22 Osprey của Mỹ cũng lần đầu tiên thực hiện khoa mục diễn tập cất, hạ cánh trên tàu sân bay trực thăng Hyuga của Nhật. Tất cả các chiến hạm và máy bay hiện đại này, lần đầu tiên xuất hiện trong một cuộc diễn tập quân sự liên hợp Mỹ - Nhật.
Về các nội dung diễn tập, ngoài các nội dung truyền thống như: Hiệp đồng chỉ huy, thông tin; diễn tập chỉ huy, tham mưu trên bản đồ; trong giai đoạn diễn tập thực binh, Mỹ - Nhật còn tổ chức một khoa mục đổ bộ tấn công liên hợp rất lớn trên đảo San Clemente.
Quân đội Nhật thao diễn khả năng đổ bộ lên bãi biển và đổ bộ vào tung thâm bằng trực thăng vận, đồng thời các tàu chiến trên biển sẽ đồng loạt chi viện hỏa lực. Khoa mục diễn tập bắn đạn thật này đã vượt xa so với các cuộc diễn tập trước theo mô hình “đảo nhỏ, tấn công quy mô nhỏ”, chỉ sử dụng lực lượng tác chiến đặc biệt, bước vào phạm vi của một cuộc đổ bộ tấn công quy mô lớn, hiệp đồng quân, binh chủng.
Về cuộc diễn tập mang tên “Tia chớp bình minh” diễn ra trong phạm vi 2 tuần này, Tạp chí “Thời đại” của Mỹ có bình luận: Gần đây Nhật Bản không ngừng phát triển năng lực tác chiến hải quân, mở rộng phạm vi ảnh hưởng trên biển, cương quyết không nhượng bộ trong cuộc chiến bảo vệ chủ quyền trên biển.
Cuộc diễn tập lần này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với người Nhật vì một mặt nó nâng cao khả năng tác chiến độc lập cho quân đội Nhật, mặt khác nó giúp quân đội nước này làm quen với những áp lực khủng khiếp trong đổ bộ đánh chiếm, tái chiếm đảo quy mô lớn để chuẩn bị sẵn tinh thần cho một cuộc chiến cam go bảo vệ Senkaku với lực lượng hùng mạnh của quân đội Trung Quốc.
