Nhận định về cục diện Biển Đông dưới tác động của siêu bão Haiyan, tiến sĩ Craig Hooper, thành viên diễn đàn các vấn đề hải quân tại Viện Hải quân Mỹ, cho rằng Trung Quốc có thể lợi dụng ảnh hưởng của siêu bão Haiyan để thực hiện mưu đồ mở rộng xâm lấn Biển Đông của mình. Ông Hooper nhận định:
Siêu bão Haiyan có thể là một nhân tố làm "thay đổi cuộc chơi" ở khu vực Biển Đông. Nhu cầu khôi phục sau bão có thể dẫn đến sự giảm sút nhanh chóng việc tiếp tế đến các điểm đóng quân của Philippines ở Biển Đông, Trung Quốc có thể lợi dụng thời cơ này để bành trướng và xâm lấn.
Tàu Sierra Madre của Philippines
Theo Craig Hooper, vừa qua khu vực quần đảo Trường Sa của Việt Nam tránh được ảnh hưởng trực tiếp của cơn bão Haiyan. Tuy nhiên, nếu cơn bão đi vào đúng khu vực này thì một số điểm đóng quân trái phép của Philippines sẽ bị xoá sổ và Trung Quốc khi đó sẽ ngay lập tức mở rộng việc chiếm đóng các đảo và bãi đá ở Biển Đông.
Vào tháng 5/1999, Hải quân Philippines đã dùng tàu đổ bộ cỡ lớn BRP Sierra Madre (LT-57) tràn lên Bãi Cỏ Mây thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam và chiếm đóng phi pháp tới tận ngày nay.
Sau cơn bão Haiyan, mặc dù các vị trí chiếm đóng trái phép của Philippines ở quần đảo Trường Sa không bị ảnh hưởng nhiều nhưng theo một bài viết trên tờ Philippine Daily Inquirer, điều kiện sống của 8 thủy thủ Philippines trên con tàu Sierra Madre đã trở nên khó khăn hơn. Các điểm đóng quân trái phép khác của Philippines như ở đá Công Đo, đảo Bình Nguyên, cồn An Nhơn còn "thảm" hơn.
Một thủy thủ Philippines đóng quân tại Công Đo cho biết họ thường phải cột các thùng dầu rỗng vào người khi thời tiết xấu vào ban đêm, như vậy nếu khi nước biển dâng cao hoặc nhà cao chân bị sập thì ít nhất họ vẫn có thể nổi.
Craig nhận định Philippines vẫn thường xuyên bị kìm kẹp trong "chiến lược cải bắp" của Trung Quốc, bị bao vây bởi các tàu cá, tàu hải giám và tàu hải quân của Trung Quốc.
"Không thể nói được rằng liệu chiến lược cải bắp đã có tác dụng ở bãi Cỏ Mây hay chưa. Nhưng khi phát biểu trong một cuộc phỏng vấn cách đây vài tháng, tướng Zang của Trung Quốc đã liệt bãi Cỏ Mây trong loạt cách thành tích của quân đội Trung Quốc ở Biển Đông. Ông ta cho rằng đó là một chiến thắng, mặc dù thực tế là 8 lính Philippines vẫn còn ở đó. Ông ta nói rằng: 'Chúng ta nên làm những việc như vậy nhiều hơn trong tương lai. Với những đảo nhỏ như vậy, chỉ có thể đủ cho vài người lính đóng quân nhưng nguồn nước và lương thực lại không có sẵn. Nếu chúng ta tiếp tục chiến lược cải bắp, họ sẽ không thể chuyển lương thực và nước uống đến các đảo đó. Nếu bị cắt nguồn cung trong 2 tuần, những người lính trên đảo đó sẽ tự động rời khỏi vị trí. Và một khi họ đã rời đi thì sẽ không bao giờ quay trở lại được'" - Craig cho biết.
Giới lãnh đạo Philippines gọi đó là sự phong tỏa và phía Manila đã gần như bị đẩy đến giới hạn vào tháng 10, áp lực từ phía Trung Quốc đã ngăn cản việc tiếp tế cho tàu Sierra Marde và việc tiếp tế cho các điểm đóng quân khác cũng trở nên ít dần. Những người lính trên con tàu mắc cạn phải câu cá để sinh tồn. Nỗ lực phục hồi sau cơn bão Haiyan sẽ làm giảm khả năng tiếp tế của Philippines cho các đảo và đây là cơ hội để Trung Quốc chiếm đóng thêm.
