Năm 2012, Cụm công trình “Nghiên cứu thiết kế chế tạo hệ thống SCADA đặc thù, diện rộng hoạt động trong điều kiện môi trường khắc nghiệt và xây dựng hệ thống pháo 37mm-2N tác chiến ngày và đêm” của tập thể cán bộ khoa học Viện TĐHKTQS được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về KH-CN. Nói về công trình khoa học này, Trung tá Lê Việt Hồng, Trưởng phòng Tự động hóa đồng bộ, Viện TĐHKTQS, là một trong 20 tác giả được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, cho biết:
Pháo phòng không 37mm nguyên bản dùng kính ngắm thường (quang học), muốn đánh địch phải quan sát được mục tiêu, do đó khó tác chiến trong điều kiện ban đêm.
Nhóm tác giả đã thiết kế hệ thống trinh sát phát hiện mục tiêu trên cơ sở các thiết bị quang điện tử thế hệ mới có khả năng quan sát, xác định cự ly mục tiêu cả ban ngày và ban đêm; bổ sung, phát triển thêm nhiều tính năng trên nền các công nghệ hiện đại, cải tiến đại đội pháo phòng không 37mm thành một hệ thống hỏa lực C4I có khả năng tác chiến ngày và đêm, phản ứng nhanh và có độ tập trung hỏa lực tiêu diệt mục tiêu cao.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, viện đã được Bộ Quốc phòng giao nhiệm vụ cải tiến một số đại đội pháo phòng không đánh đêm bán tự động, tự động đưa vào huấn luyện, SSCĐ cho Quân chủng Phòng không-Không quân.
Tiếp tục phát triển các kết quả đã đạt được, thời gian qua, Viện TĐHKTQS đã tập trung nghiên cứu ứng dụng công nghệ tự động hóa vào quốc phòng với định hướng là các hệ thống điều khiển hỏa lực và các hệ thống phục vụ huấn luyện, diễn tập cho các quân-binh chủng... góp phần “thông minh hóa” vũ khí trang bị.
Một số sản phẩm tiêu biểu:
Pháo phòng không đánh đêm, ngày ở chế độ tự động và bán tự động; hệ thống điều khiển hỏa lực trên xe tăng; các hệ thống tự động hóa chỉ huy bắn cho đại đội pháo binh; hệ thống thiết bị điều khiển mục tiêu trường bắn cơ bản bộ binh...
Trong đó, hệ thống thiết bị điều khiển mục tiêu trường bắn cơ bản bộ binh đã được triển khai tại nhiều trường bắn trong toàn quân như: Trung tâm Huấn luyện quốc gia Miếu Môn, Trường Sĩ quan Lục quân 1, Bộ tư lệnh TP Hồ Chí Minh, Trường bắn Lữ đoàn 202 (Quân đoàn 1)…
Đặc biệt, hệ thống đã được sử dụng để phục vụ Giải Bắn súng quân dụng quân đội các nước ASEAN lần thứ 24 (AARM-24) được tổ chức tại Việt Nam tháng 11-2014 và đã được thủ trưởng cấp trên cho phép sản xuất loạt để trang bị cho các trường bắn trong quân đội.
Theo Thượng tá Nguyễn Trung Kiên, Viện trưởng Viện TĐHKTQS, thành công của các công trình, sản phẩm KH-CN thời gian qua khẳng định “quy trình 6 bước” trong nghiên cứu thiết kế, chế tạo sản phẩm tại viện.
Đó là: Bám sát thực tiễn cơ sở để phát hiện vấn đề, xây dựng đề tài; cập nhật kiến thức, công nghệ mới; chế tạo sản phẩm mẫu; áp dụng thử; lấy ý kiến của đơn vị sử dụng; nghiên cứu chế tạo sản phẩm chính thức.
Anh lý giải: Phải bám sát thực tiễn, đề tài khoa học phải giải quyết được các vấn đề thực tiễn yêu cầu. Đây là yếu tố tiên quyết giúp sản phẩm làm ra có “đất sống”.
Việc cập nhật kiến thức, công nghệ mới giúp nhà khoa học nắm được xu hướng phát triển của KH-CN, từ đó ứng dụng những công nghệ mới nhất trong thiết kế chế tạo, giúp sản phẩm làm ra có chất lượng tốt.
Chế tạo sản phẩm mẫu-thử nghiệm-lấy ý kiến người sử dụng-chế tạo sản phẩm chính thức là các bước để hoàn thiện, tối ưu hóa sản phẩm.
Giai đoạn 2010-2015, viện đã chủ trì 7 đề tài, dự án cấp Nhà nước; mở mới 10 đề tài, nhiệm vụ cấp Bộ Quốc phòng, 11 đề tài cấp viện.
Các đề tài, dự án, nhiệm vụ KH-CN đã bám sát yêu cầu thực tiễn của quá trình huấn luyện, SSCĐ và nhìn chung đều được thực hiện đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng.
Đại tá Vương Đức Thấn, Bí thư Đảng ủy Viện TĐHKTQS cho biết: Đảng ủy viện tăng cường lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ, chú trọng định hướng nghiên cứu khoa học và chế tạo sản phẩm đúng, phù hợp cả trong ngắn hạn và dài hạn; quan tâm xây dựng tiềm lực KH-CN, nhất là xây dựng lực lượng và đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật, hệ thống phòng thí nghiệm.
Đảng ủy, chỉ huy viện lãnh đạo, chỉ đạo, đề ra nhiều giải pháp nhằm phát huy dân chủ trong khoa học, xây dựng môi trường làm việc lành mạnh và có tính cạnh tranh cao, tạo thói quen làm việc theo nhóm, mạnh dạn giao nhiệm vụ cho cán bộ khoa học trẻ.
Ở những thời điểm quan trọng phải động viên lực lượng tập trung giải quyết dứt điểm vấn đề, nhiệm vụ chủ yếu, then chốt…
