Được thành lập năm 1895, nhà máy Zelenodolsk mang tên AM Gorky là một trong những nhà máy đóng tàu hiện đại đầu tiên của Nga.
Nhà máy nằm bên dòng sông Volga, nước Cộng hoà Tatarstan (thuộc Nga). Vị trí của nhà máy được ví như trái tim của nước Nga, có thể dễ dàng cung cấp tàu đến biển Đen, biển Caspi, biển Baltic hay biển Trắng nhờ con đường nội thuỷ (Trong ảnh: Nhà máy nhìn từ sông Volga.)
Hiện nay, nhà máy hoạt động trên nhiều lĩnh vực như: đóng, sửa chữa tàu chiến, tàu thương mại, tàu chở khách tốc độ cao, cơ khí, luyện kim.
Tượng đài bên trong khuôn viên nhà máy
Về lĩnh vực đóng tàu chiến, hợp đồng quốc phòng đầu tiên của nhà máy là hợp đồng đóng mẫu tàu tuần tra sông cỡ nhỏ thuộc đề án 1124 và 1125 vào năm 1934 và trong 10 năm, nhà máy đã đóng tổng cộng 154 tàu thuộc 2 loại này.
Kể từ đó, nhà máy đã cho ra đời nhiều mẫu tàu chiến khác nhau phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu đi một số quốc gia trên thế giới như Algeria, Cu Ba, Đông Đức, Lybia... (Trong ảnh: Mẫu tàu săn ngầm thuộc đề án 204 của hải quân Đông Đức).
Nhà máy cũng từng cho ra đời một số mẫu tàu chiếc độc nhất vô nhị như mẫu tàu săn ngầm kiểu cánh ngầm, sử dụng tên lửa chống ngầm Medvedka thuộc đề án 1141.
Hay 2 tàu tên lửa đệm khí Bora thuộc đề án 1239 trang bị 8 tên lửa chống hạm Moskit.
Trong giai đoạn hiện nay, mảng đóng tàu chiến của nhà máy xác định đóng các loại tàu tuần tra, tàu hộ vệ cỡ nhỏ và trung với lượng giãn nước từ 500 - 2.200 tấn, đồng thời liên kết với tập đoàn Rosoboronexport để tìm kiếm các khách hàng nước ngoài. (Trong ảnh: tàu hộ vệ tên lửa Tatarstan thuộc đề án 11661K).
Mẫu tàu tuần tra cỡ nhỏ thuộc đề án 21980.
Tàu tên lửa thuộc đề án 21631 trang bị 8 tên lửa Yakhont.
Việt Nam đã đặt đóng 2 tàu hộ vệ tên lửa Gepard 3.9 tại nhà máy vào năm 2006, đây cũng là mẫu tàu chiến hiện đại và lớn nhất mà nhà máy từng xuất khẩu.
...khi đang được đóng trong xưởng
2 tàu hộ vệ tên lửa Đinh Tiên Hoàng và Lý Thái Tổ nằm trong ụ khô của nhà máy
Và vào ngày 24/9/2013 vừa qua, nhà máy đã tổ chức lễ đặt ky đóng mới thêm 2 tàu Gepard 3.9 cho Hải quân nhân dân Việt Nam. So với 2 tàu trước đó, 2 chiến hạm mới sẽ được tăng cường khả năng chống ngầm.
