Trang mạng Topwar (Nga) đăng tải bài viết nhận định về tình trạng lực lượng tàu mặt nước có khả năng hoạt động xa bờ của Nga hiện nay.
Dưới đây là nội dung bài viết:
Một nhân tố quan trọng làm nên một siêu cường là sở hữu một lực lượng hải quân mạnh. Để giải quyết nhiều vấn đề cố hữu ảnh hưởng đến tham vọng dẫn đầu của mình, Hải quân Nga cần phải đáp ứng một số yêu cầu. Đầu tiên là vấn đề số lượng và chất lượng: trong biên chế của Hải quân Nga cần phải sở hữu nhiều tàu chiến hiện đại. Ngoài ra, các hạm đội cần phải được chuẩn bị cho các nhiệm vụ quân sự như chiến đấu ở các vùng biển xa căn cứ, vùng đại dương.
Sau một thời gian "hụt hơi", Nga cần có biện pháp để phục hồi hạm đội tàu chiến của mình. Tổng cộng đã có hơn 40 tàu chiến và tàu ngầm được ký đóng cho Hải quân Nga và một nửa trong số đó đang được tiến hành đóng. Theo các kế hoạch hiện tại, trong vài năm tới, mỗi năm Hải quân Nga sẽ nhận được vài chục tàu chiến, tàu ngầm và tàu phụ trợ. Trọng tâm chính hiện nay là đóng các tàu tuần tra gần và xa bờ cũng như các tàu ngầm hạt nhân đa năng và tàu ngầm hạt nhân chiến lược mang tên lửa đạn đạo. Bất chấp việc còn gặp nhiều khó khăn, các quan chức quân đội và lãnh đạo các nhà máy đóng tàu đang xem xét triển vọng phát triển của Hải quân Nga.
Khó khăn lớn nhất mà Nga đang gặp phải là việc phát triển các đội tàu có khả năng hoạt động ở các vùng đại dương. Hiện nay, số lượng tàu có thể hoạt động xa bờ của Hải quân Nga rất hạn chế, chỉ có một số tàu như: tuần dương hạm mang máy bay Admiral Kuznetsov, tuần dương hạm hạng nặng Peter Đại đế, 3 tuần dương hạm tên lửa thuộc đề án 1164, cùng 9 tàu khu trục săn ngầm cỡ lớn thuộc đề án 1155 và 11551.
Trong tương lai, các tàu trên vẫn còn phải phục vụ, vì vậy, Hải quân Nga đã có kế hoạch nâng cấp để giúp duy trì và cải thiện khả năng chiến đấu của chúng.
Tàu Admiral Kuznetsov.
Hiện tại, Hải quân Nga chỉ có 1 tàu sân bay duy nhất (đây vốn là tuần dương hạm mang máy bay) Admiral Kuznetsov và Hải quân Nga chưa có kế hoạch đóng mới các tàu cùng lớp này, do vậy cần thiết phải tiến hành nâng cấp con tàu. Vài năm trước, Hải quân Nga đã có kế hoạch sửa chữa và nâng cấp tàu Kuznetsov, trong đó có việc loại bỏ các ống phóng tên lửa Granit nhằm tăng chỗ chứa cho máy bay và thay đổi các loại vũ khí phòng không trên con tàu. Tuy nhiên, cho đến nay, thời gian chính xác cho việc sửa chữa con tàu vẫn chưa được thông báo.
Trong khi tàu Admiral Kuznetsov đang chờ đợi để được nâng cấp thì hiện tại nhà máy Sevmash đang tiến hành sửa chữa và nâng cấp tuần dương hạm nguyên tử hạng nặng Admiral Nakhimov thuộc đề án 11442 (Orlan). Dự kiến dự án nâng cấp con tàu này sẽ hoàn thành vào năm 2018 và hiện tại các công nhân của nhà máy Sevmash đang tiến hành gỡ bỏ một số thiết bị, cùng vũ khí thế hệ cũ để lắp đặt các loại vũ khí mới (chi tiết về việc hiện đại hoá tàu Admiral Nakhimov không được tiết lộ).
Tuần dương hạm Admiral Nakhimov.
Một thời gian ngắn sau khi hoàn thành công việc sửa chữa và nâng cấp tuần dương hạm Admiral Nakhimov, các công việc tương tự sẽ được tiếp tục tiến hành với tàu tuần dương hạm cùng đề án với tàu Nakhimov là tàu Peter Đại đế. Chi tiết về quá trình hiện đại hoá con tàu cũng không được tiết lộ mặc dù con tàu kì hạm của Hạm đội phương Bắc này đã hoạt động trong gần 20 năm. Bên cạnh đó, vẫn chưa rõ số phận 2 con tàu còn lại thuộc đề án 1144. Cũng như Admiral Nakhimov, tàu tuần dương Kirov và Admiral Lazarev đã từ lâu tạm ngưng hoạt động trong Hải quân Nga. Số phận của chúng phụ thuộc vào việc Hải quân Nga có quyết định nâng cấp hay loại bỏ.
Như đối với tàu Kirov, hệ thống điện trên con tàu đã bị xuống cấp nghiêm trọng và việc sửa chữa lại con tàu sẽ cực kì tốn kém và phức tạp. Hiện tại trong biên chế Hải quân Nga có 3 tàu tuần dương hạm tên lửa thuộc đề án 1164 là tàu Moscow, Varyag và Marshal Ustinov thuộc hạm đội biển Đen, Thái Bình Dương và phương Bắc. Vào giữa năm 2011, tàu Marshal Ustinov đã đến nhà máy Severodvinsk để tiến hành sửa chữa. Theo đó, một nửa số đường dây diện của con tàu cùng một số thiết bị điện tử cần đưa thay thế, cũng như sửa chữa và đưa vào hoạt động lại các ống phóng tên lửa P-500. Dự kiến ban đầu con tàu sẽ được đưa trở lại biên chế vào năm 2014 nhưng một số trục trặc phát sinh đã trì hoãn thời gian bàn giao con tàu đến năm 2015.
Tuần dương hạm Mashal Ustinov.
Vào mùa xuân năm 2013, Nga đã hoàn thành việc bảo dưỡng tuần dương hạm Varyag. Phía Nga hiện chưa nâng cấp các thiết bị và vũ khí của con tàu nhưng hiện tại con tàu có thể hoạt động ở mức chấp nhận được. Hiện tại, nhiệm vụ chống ngầm ở các vùng đại dương được giao cho các tàu khu trục săn ngầm cỡ lớn thuộc đề án 1155 và 11551, hạm đội phương Bắc và hạm đội Thái Bình Dương mỗi hạm đội có 4 tàu.
Tàu Admiral Chabanenko, con tàu duy nhất thuộc đề án 11551 hiện đang được biên chế trong hạm đội phương Bắc có khả năng vừa tấn công tàu nổi, tàu ngầm cũng như máy bay. Mặc dù có hiệu suất hoạt động cao nhưng các tàu thuộc đề án 1155 cũng cần sửa chữa và nâng cấp nhiều thiết bị. Đơn cử như tàu Admiral Kharlamov đã nằm chờ quyết định sửa chữa trong nhiều năm nay.
Tàu khu trục Admiral Chabanenko.
Vào tháng 3 năm ngoái, truyền thông của Nga đã đưa tin về việc các tàu thuộc đề án 1155 có thể được nâng cấp. Theo một số nguồn tin thì các tàu này sẽ được trang bị pháo A-192 cỡ nòng 130mm, hệ thống tên lửa Klub cũng như các tên lửa phòng không mới. Dự kiến chiếc tàu đầu tiên thuộc đề án 1155 sau khi nâng cấp sẽ đưa trở lại biên chế trong giai đoạn 2016-2017. Tuy nhiên hiện tại vẫn chưa có bất kỳ thông tin nào về việc nâng cấp con tàu này và tương lai của Hải quân Nga phụ thuộc vào việc thiết kế mẫu tàu khu trục mới.
Mô hình tàu khu trục thuộc đề án 21956.
Mẫu tàu khu trục mới này của Nga có thể chạy bằng năng lượng thông thường hoặc năng lượng hạt nhân, lượng giãn nước của con tàu có thể từ 10.000-12.000 tấn. Thiết kế của con tàu có tính năng tàng hình, giảm độ bộc lộ radar. Vũ khí trang bị trên tàu này có thể là các bệ phóng đa năng cho tên lửa Klub, hệ thống phòng không S-300F hoặc có thể là S-400, S-500, hệ thống phòng thủ tầm cực gần có thể là Palma hoặc Pantsir-S, tàu còn được trang bị ngư lôi chống ngầm.
Hiện tại, việc phát triển các tàu có thể hoạt động ở các vùng đại dương xa bờ chưa phải là một ưu tiên của Hải quân Nga. Tình hình kinh tế và chính trị bất ổn trong một thời gian dài đã ngăn cản các nguồn lực cho việc đóng các tàu hoạt động xa bờ và khiến Hải quân Nga tập trung đóng các loại tàu hoạt động gần bờ nhiều hơn và hậu quả là cho đến cuối thập kỷ này Hải quân Nga sẽ không trình làng bất kỳ con tàu mới nào có khả năng hoạt động ở các đại dương.
Tuy nhiên sẽ có 1 số tàu cũ có khả năng hoạt động bao gồm: 1 tàu sân bay Admiral Kuznetsov, 2 tuần dương hạm nguyên tử hạng nặng thuộc đề án 1144 (tàu Peter Đại đế và Admiral Nakhimov), 3 tuần dương hạm tên lửa thuộc đề án 1164 (tàu Moscow, Varyag và Mashal Ustinov), 9 tàu khu trục săn ngầm cỡ lớn thuộc đề án 1155, 11551 và có thể có thêm 1 tàu khu trục thế hệ mới.
Hiện vẫn chưa rõ kế hoạch xây dựng của Hải quân Nga trong thập ký tới nhưng trong tương lai gần, công nghiệp đóng tàu sẽ không đóng được tàu lớn nào cho Hải quân Nga và cơ hội để thay đổi tình thế này chỉ có thể bắt đầu từ thập kỷ sau.
