Súng trường tấn công sử dụng cỡ đạn đặc biệt
SG 550 (SG là từ viết tắt của Sturmgewehr, "súng trường tấn công") là mẫu súng trường tấn công nổi tiếng được sản xuất bởi Swiss Arms AG (trước đây là Schweizerische Industries Gesellschaft) ở Neuhausen, Thụy Sĩ.
Mẫu súng này được phát triển dựa trên khẩu SG 540 sử dụng loại đạn 5,56 mm và còn được biết đến với tên Fass 90 ở Pháp, Ý hoặc Stgw 90 tại Đức.
Năm 1978, quân đội Thụy Sĩ đề xuất các yêu cầu cho một thiết kế súng trường tấn công Stgw 57 (hay còn được biết đến là bản thương mại của SG 510) sử dụng loại đạn 7,5 x 55 mm Schmidt Rubin.
Quân đội đã nhấn mạnh đến cấu tạo module; bao gồm nhiều biến thể dựa trên thiết kế cơ sở, trong đó phiên bản carbine nhỏ gọn sẽ được phát hành sau cùng để hỗ trợ các lực lượng đặc biệt.
Một yêu cầu khác đặt ra là giảm khối lượng tổng thể của súng bên cạnh việc cải thiện độ chính xác ở khoảng cách 300 m.
Chỉ có hai thiết kế đáp ứng được yêu câu của quân đội: mẫu W + F C42 (được phát triển bởi Waffenfabrik Bern, sử dụng cả 2 loại đạn 6,45 x 48 mm và 5,6 x 45 mm) và mẫu SG 541 (được phát triển bởi SIG).
Năm 1981, sau một số thử nghiệm, loại đạn 6,45 x 48 mm GP 80 bị loại bỏ vì nhiều nhược điểm; loại đạn 5,6 x 45 mm GP 90 (nặng 4,1g, vỏ đồng pha kẽm, lõi chì) được đưa vào sử dụng cùng với đạn 5,56 x 45 mm NATO.
Tháng 2/1983, nguyên mẫu SG 541 đã được ra mắt và đổi tên thành SG 550, còn phiên bản carbine có tên SG 551. Mẫu súng này được đưa vào sản xuất năm 1986 và chính thức được chấp nhận phục vụ trong quân đội vào năm 1990 dưới tên Stgw 90.
Từ đó đến nay, hơn 600.000 khẩu đã được sản xuất và cung cấp cho quân đội Thụy Sĩ và các tổ chức khác.
Nguyên mẫu SG 550 tiêu chuẩn có khối lượng 4,1 kg, chiều dài tổng thể 998 mm với nòng dài 528 mm. Súng có thiết kế hiện đại với 2 khối chính trên và dưới; được làm từ các vật liệu tiên tiến như polymer cao phân tử và thép tốt.
Các chi tiết như tay nắm chính, báng súng và ốp lót tay được làm bằng polymer để giảm trọng lượng với tùy chọn màu đen hoặc xanh lá.
Phần thân và một số bộ phận được dập bằng thép, bọc bên ngoài là một lớp men gia cố với tên gọi Ilaflon. Báng súng dạng khung có chiều dài 226 mm, có thể gấp gọn về phía bên phải để thuận tiện trong vận chuyển.
Hệ thống trích khí được làm bằng thép không gỉ để tăng độ tin cậy. Các thành phần khác như thoi dẫn đạn, bệ khóa nòng được làm bằng thép nitrid hóa cứng để chịu nhiệt tốt hơn.
Nòng nặng của SG 550 được rèn nguội để tăng độ cứng và bền. Trong nòng có 6 rãnh xoắn 254 mm về phía bên phải, tối ưu hóa cho loại đạn GP 90 của Thụy Sĩ.
Ngoài ra, nhà sản xuất cũng cung cấp loại nòng có độ xoắn 178 mm dành cho xuất khẩu và tối ưu cho loại đạn 5,56 x 45 mm NATO.
SG 550 được trang bị hệ thống ngắm bằng thước ngắm kim loại có thể tháo rời dễ dàng với tính năng bù hướng gió và chỉnh độ cao. Thước ngắm của của khẩu súng này có dạng ống khá lạ với đầu ruồi ở phía trước và một ống điều chỉnh di-op ở phía sau.
Thước ngắm của SG 550 đang ở tầm bắn 300 m
Khi mặt sau đánh số 1 có nghĩa đang nằm ở tầm bắn 100 m, các số 2, 3, 4 tương ứng với tầm bắn 200, 300 và 400 m.
3 điểm phát sáng tự nhiên của hệ thống ngắm trên SG 550
Vào ban đêm, tại tầm ngắm 1, sẽ có hai điểm phát sát tự nhiên Tritium ở hai bên thước ngắm và một điểm ở điểm ruồi phía trước giúp xạ thủ có thể dễ dàng ngắm mục tiêu trong đêm tối.
Điểm ruồi này cũng thích hợp cả tính toán đường đạn của ống phóng lựu chống tăng FN/Luchaire Type 58-N được gắn trên thân súng với độ chính xác 75 m.
Nhà sản xuất không trang bị sẵn cho SG 550 ray Picatinny, tuy nhiên lại cung cấp ray rời cho khẩu súng này để tương tác với các loại kính ngắm khác nhau. Ray này được gắn ở mặt trên thông qua 2 lỗ trước và sau bằng ốc vít.
Ngoài ra, một số phiên bản SG 550 cũng được trang bị ray Picatinny mặc định với thước ngắm được gắn trực tiếp trên ray.
Lưỡi lê gắn trên SG 550
Mỗi khẩu SG 550 được bán ra đi kèm với với hộp tiếp đạn rỗng, dây đeo, bộ làm sạch và thiết bị tiếp đạn nhanh.
SG 550 có thể gắn ống phóng lựu 40 mm GL 5040/5140 thông qua các chốt bên dưới thân súng và thay thế ốp lót tay mặc định trên súng. Đây là loại ống phóng lựu có khối lượng 1,7 kg đi kèm với một thước ngắm riêng với tầm bắn 200 m.
Lưỡi lê Stgw 90 cũng có thể được gắn bên dưới nòng của súng. Đây là loại lê đơn lưỡi được sản xuất dành riêng cho quân đội Thụy Sĩ bởi Victorinox, có tổng chiều dài 310 mm và rộng 22 mm.
Với một cổng chuyển đổi thích hợp, súng cũng sẽ tương thích với loại KCB-77 của NATO hoặc M9 của Mỹ.
Hộp tiếp đạn trong suốt của SG 550
Súng có cơ chế nạp đạn bằng trích khí dài với thoi nạp đạn xoay và hai khóa giúp khóa viên đạn vào ví trí cố định trong buồng đạn.
Khối dẫn khí của súng được làm mới với một bộ điều chỉnh thích hợp giúp súng ổn định hơn khi bắn. Nút chỉnh chế độ bắn được thiết kế cả 2 phía với 4 chế độ: bán tự động 1 viên “1”, 3 viên “3”, tự động hoàn toàn “20” và an toàn “S”.
SIG 550 sử dụng loại đạn 5,6 x 45 mm GP 90 hay loại đạn 5,56 mm NATO với sơ tốc đầu đạn lên tới 911 m/s với tầm bắn hiệu quả lên đến 400 m thông qua thước ngắm tiêu chuẩn.
Hộp tiếp đạn của súng được làm từ polymer chịu lực trong suốt khá giống khẩu G36, với sức chứa 5, 10, 20 và 30 viên. Các hộp tiếp đạn cũng có thể được gắn lại với nhau bằng đinh tán để giảm thời gian thay đạn.
Các biến thể của SG 550
Đề phù hợp với các điều kiện tác chiến khác nhau, Swiss Arms đã cải tiến khẩu SG 550 thành nhiều phiên bản. SG 551 là mẫu carbine nòng ngắn 363 mm được giới thiệu và sản xuất cùng thời điểm với SG 550.
Vì đây là bản nòng ngắn, nên SG 551 không tương thích với lưỡi lê hay ống phóng lựu của súng trường thông thường. Nó chỉ sử dụng được loại ống phóng lựu GL5140 40 mm.
Khẩu súng này cũng có vài biến thể sử dụng bởi lực lượng an ninh và lực lượng đặc biệt như SG 551-1P ( phiên bản dành cho cảnh sát với kính ngắm Hensoldt 6x42 BL có thể tháo rời).
SG 551 SWAT (dành cho lực lượng chống khủng bố SWAT) với thân được phủ một lớp chống ăn mòn, hệ thống ray pincatinny tương thích với các loại ống ngắm, đèn laser hay đèn pin chiến thuật.
SG 551 LB (Long Barrel), biến thể nòng dài 454 mm, tương thích với ống phóng lựu và lưỡi lê.
SG 552 là phiên bản dành cho đặc công được giới thiệu vào năm 1998. Phiên bản này tương thư như SG 551 nhưng với tay cầm và nòng còn ngắn hơn. Ray Pincatinny được làm ở 4 phía giúp tương thích với các phụ kiện kính ngắm, đèn pin, đèn laser và tay nắm dọc.
SG 553 là phiên bản cải tiến của SG 552 được giới thiệu vào năm 2008 với một số cải tiến khắc phục các nhược điểm của SG 552.
Bản SG 550 Sniper được thiết kế đặc biệt cho các tay bắn tỉa với khối lượng 7,02 kg, nòng dài 905 mm có tỉ lệ xoắn 254 mm. Báng súng có thể điều chỉnh độ dài cũng như độ cao để phù hợp với thể trạng của xạ thủ. Hiện nay, biến thể này đã ngừng sản xuất.
SG 556 là phiên bản dành cho thị trường dân sự và các lực lượng thực thi pháp luật với chiều dài 940 mm và hộp tiếp đạn STANAG 5,56 mm NATO.
Một binh sĩ của quân đội Thụy Sĩ với SG 550
SG 550 được đánh giá một trong những khẩu súng trường tấn công hàng đầu với trọng lượng nhẹ, độ tin cậy cao và dễ bảo trì sửa chữa.
SG 550 đang được biên chế là súng trường tấn công chính thức trong quân đội Thụy Sĩ. Ngoài ra, SG 550 và các biến thể của nó cũng đang phục vụ trong các lực lượng của Mỹ, Malaysia, Đức và nhiều quốc gia khác.