Đề cập tới thương vụ S-400 giữa Nga – Trung Quốc, tờ Russia & India Report hôm 11/3 đăng tải bài viết của nhà báo Rakesh Krishnan Simha nhận định về sức mạnh của hệ thống S-400 trước tiêm kích tàng hình tối tân F-35 của Mỹ.
Dưới đây là nội dung bài viết:
S-400 khiến F-35 trở nên lỗi thời
Thương vụ cung cấp hệ thống tên lửa đất đối không S-400 cho Trung Quốc không chỉ đánh dấu một mốc quan trọng khác trong quan hệ Nga – Trung.
Đây còn là một ví dụ đặc biệt về cách một loại vũ khí giá cả phải chăng có thể khiến cho một dự án máy bay nghìn tỷ USD trở nên lỗi thời truớc khi nó có thể "rời khỏi mặt đất".
Thường thì một loại vũ khí phòng thủ với mức giá phải chăng khó có thể khiến một chương trình máy bay chiến đấu nghìn tỷ USD trở nên lỗi thời.
Tuy nhiên, đó lại chính xác là điều mà hệ thống tên lửa S-400 trị giá 500 triệu USD có thể làm đối với tiêm kích tàng hình thế hệ mới F-35 của Mỹ.
Tháng 11/2014, có thông tin Moscow và Bắc Kinh đã ký kết thỏa thuận cung cấp 6 tiểu đoàn tên lửa phòng không S-400 trị giá 3 tỷ USD.
Điều này sẽ tăng cường rõ rệt khả năng phòng không của Trung Quốc nhằm đối phó Mỹ và các đồng minh của Washington trong khu vực Tây Thái Bình Dương.
S-400 chuẩn bị khai hỏa
Với phạm vi theo dõi 600km và khả năng tấn công mục tiêu cách xa tới 400km, di chuyển với tốc độ 17.000 km/h (nhanh hơn bất cứ loại máy bay hiện hành nào), S-400 thực sự là một vũ khí đáng sợ nếu bạn phải đối mặt.
Được Nga triển khai lần đầu tiên vào năm 2010, mỗi tiểu đoàn S-400 có 8 bệ phóng, 1 xe chỉ huy, 1 đài radar và 16 tên lửa dự phòng.
Không giống như hệ thống tên lửa Patriot của Mỹ được ca tụng nhưng hóa ra lại là một thứ vô dụng trên chiến trường, S-400 được thiết kế để hệ thống Iron Dome của Israel phải… “gọi bằng cụ”.
Paul Giarra, Chủ tịch viện nghiên cứu chiến lược và biến đổi toàn cầu nhận định:
"Với tầm bắn cực xa và khả năng tác chiến điện tử hiệu quả, S-400 là một nhân tố "thay đổi cuộc chơi", tạo ra thách thức lớn đối với các năng lực quân sự hiện tại trong trường hợp xảy ra chiến tranh".
Theo Giarra, S-400 có thể biến từ một hệ thống phòng thủ thành một hệ thống tấn công, mở rộng phạm vi “chiếc ô” chống tiếp cận/chống xâm nhập (A2/AD) của Trung Quốc lên lãnh thổ các quốc gia đồng minh của Mỹ và trên biển.
Nhưng trước hết, S-400 được thiết kế để bảo vệ không phận Nga và đối phó với các mối đe tên lửa, cũng như các loại máy bay, trong đó có cả máy bay tàng hình cách xa đó vài trăm km.
Đó là nhờ nó là một loại vũ khí cực kỳ mạnh mẽ và chính xác, có thể thay đổi cán cân sức mạnh trong bất cứ chiến trường nào.
Hệ thống S-400 phóng tên lửa tiêu diệt mục tiêu giả định.
Thậm chí đối với S-300, phiên bản cũ hơn của hệ thống này, Moscow cũng phải đắn đo khi xuất khẩu, dù đó là những đồng minh đang gặp rắc rối của Nga như Syria và Iran.
Một tên lửa S-300 bắn đi từ Damascus sẽ tiêu diệt một máy bay trên bầu trời Tel Aviv trong khoảng 107 giây, vẫn đủ thời gian để người Israel kịp “cầu nguyện”.
Israel từng cảnh báo rằng nước này sẽ ngăn chặn các tổ hợp S-300 của Syria bằng tất cả những gì mình có.
Tuy nhiên, trường hợp của Trung Quốc lại khác biệt, bởi khả năng một quốc gia khác dám tấn công Trung Quốc gần như bằng 0.
Bước phát triển này thực sự là tin xấu đối với F-35.
Trung Quốc đang áp dụng chiến lược của Nga thời Chiến tranh Lạnh, đó là tấn công các tàu sân bay bằng máy bay ném bom trang bị tên lửa hành trình (những tên lửa này là bản sao chép của tên lửa Nga).
Trên thực tế, không cần thiết phải phá hủy hoàn toàn một chiếc tàu sân bay, bởi một hư hại nhỏ cũng có thể khiến cho những con tàu khổng lồ này không thể triển khai trong nhiều tháng.
Và bởi ngày nay, chiến tranh thường không kéo dài như trước nên việc làm tê liệt tàu sân bay sẽ buộc Mỹ phải đầu hàng nhanh chóng trong bất cứ cuộc xung đột thông thường nào.
Người Mỹ muốn dựa vào F-35 để đối phó với mối đe dọa từ tên lửa nhằm vào các tàu sân bay. Vì vậy, hơn một nghìn tỷ USD đã được rót vào dự án nhiều vấn đề này.
Tuy nhiên, ngay cả nếu F-35 đủ khả năng vượt quá những thiếu sót hiện tại một cách kỳ diệu thì S-400 đã đánh bại chiến lược này.
Lockheed Martin tuyên bố F-35 có những hệ thống điện tử tiên tiến tới mức nó có thể gây nhiễu bất cứ thứ gì đang nhắm vào mình.
Thế nhưng, S-400 không dễ bị đánh bại như vậy.
Ivan Oelrich, một nhà phân tích quốc phòng độc lập nói với tạp chí Diplomat (Nhật Bản):
“Nó (S-400) có nhiều tính năng được thiết kế đặc biệt để vượt qua các biện pháp đối phó và khả năng tàng hình của đối phương, như một loại radar kích cỡ lớn hơn, mạnh mẽ hơn, có thể chống nhiễu.
Nó cũng được trang bị 3 loại đạn tên lửa với tầm bắn khác nhau, cung cấp những lớp phòng thủ chồng chéo”.
S-400 còn có thể giảm tính khả dụng của F-35 theo một cách khác.
Các máy bay chiến đấu thế hệ 4 như Su-30 và MiG-29 có thân bằng nhôm, trong khi máy bay tàng hình có thân làm từ vật liệu composite, với lớp phủ hấp thụ radar đặc biệt. Phải mất vài giờ đồng hồ để phết xong lớp phủ này lên máy bay.
Với mỗi giờ bay, F-35 cần 9-12 giờ công bảo dưỡng nhưng đó là trong chuyến bay thông thường.
Hư hại sẽ ở mức độ cao hơn trong những đợt cơ động lẩn tránh bắt buộc nếu F-35 muốn thoát khỏi góc khóa của radar S-400 (trong trường hợp F-35 có đủ thời gian để phản ứng trước tên lửa trước).
Không chỉ lớp tàng hình đòi hỏi những công nghệ phục hồi mới mà những tổn hại ở lớp vỏ ngoài cùng cần được sửa chữa tại những cơ sở trên mặt đất của Lockheed.
Chính vì lý do này mà căn cứ Không quân Eglin ở Florida có tới 17 thợ máy phục vụ mỗi chiếc F-35.
Hải quân Mỹ lo ngại
Những người ủng hộ F-35 nói rằng máy bay này có thể phát ra tần số gây nhầm lẫn và vô hiệu hóa S-400.
Tuy nhiên, việc Hải quân Mỹ quyết định mua 22 máy bay gây nhiễu Growler đã cho thấy khả năng gây nhiễu của F-35 không được như những gì người ta nói về nó.
Theo trang mạng Air Force Technology, có những số liệu từ phía ngành công nghiệp và Hải quân Mỹ cho rằng khả năng tàng hình và tác chiến điện tử của F-35 đơn thuần không đủ.
Trang này viết:
“Các quan chức Lầu Năm Góc đang ở trong tình thế khó xử. Nếu Lầu Năm Góc đầu tư để trang bị nhiều máy bay tác chiến điện tử hơn – như Growler- nó sẽ cho thấy sự thiếu niềm tin vào khả năng thâm nhập không phận đối phương của F-35.
Nhưng nếu Lầu Năm Góc không đầu tư thêm vào khả năng tác chiến điện tử, mạng sống của các phi công F-35 có thể gặp nguy hiểm trước sự gia tăng của nhiều loại vũ khí A2/AD tiên tiến của nhiều quốc gia như Trung Quốc”.
Khả năng gây nhiễu của F-35 kém xa những gì Mỹ "quảng cáo".
Những vũ khí đang khiến Lầu Năm Góc “mất ngủ” rõ ràng là S-300 và S-400.
Theo tổ chức tư vấn Air Power Australia, “gia đình các hệ thống tên lửa đất đối không S-300P/S-400 chắc chắn là hệ thống tên lửa đất đối không có khả năng nhất được sử dụng rộng rãi ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương”.
“Trong khi S-300P/S-400 thường được gọi là “Patriot của Nga”, nhiều khía cạnh quan trọng của các hệ thống này vượt trội so với hệ thống Patriot Mỹ. Những phiên bản sau còn mang tới khả năng cơ động và vì vậy, có khả năng sống sót cao hơn Patriot”.
Thương vụ tên lửa S-400 cho thấy mối quan hệ ngày càng được tăng cường giữa Moscow và Bắc Kinh.
Nếu thỏa thuận S-400 được tiến hành, trước mắt Trung Quốc sẽ chỉ nhận được 4 hệ thống nhưng con số này cũng đủ để hệ thống Iron Dome phải “gọi bằng cụ” trên các chiến trường tương lai.
Nếu bạn là một phi công F-35 thì đây là lời khuyên hữu ích dành cho bạn: Hãy tránh xa tầm ngắm!
*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của Rakesh Krishnan Simha, một nhà báo công tác ở New Zealand, đồng thời là một chuyên gia về các vấn đề đối ngoại.
