Hôm 20/11, một ủy ban cố vấn của Quốc hội Mỹ lên tiếng cảnh báo về năng lực quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc và dự đoán tới năm 2020 có thể Bắc Kinh sẽ sở hữu hạm đội tàu ngầm và tàu chiến lớn nhất khu vực tây Thái Bình Dương.
Ủy ban an ninh và kinh tế Mỹ - Trung cho rằng công cuộc hiện đại hóa quân đội của Trung Quốc đang làm thay đổi cán cân quyền lực ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương và đe dọa địa vị thống lĩnh của Mỹ ở khu vực này trong nhiều thập kỷ qua.
Báo cáo thường niên của ủy ban này cũng điều tra về các vụ tấn công mạng từ Trung Quốc, mối quan hệ Mỹ - Trung về kinh tế và thương mại cùng các mối quan hệ của Trung Quốc với thế giới.
Đề xuất quan trọng nhất của ủy ban này là Quốc hội nên cấp ngân sách để tăng lượng tàu chiến và mở rộng các hoạt động của Hải quân Mỹ trong khu vực, tiến tới thực hiện mục tiêu của Bộ Quốc phòng Mỹ tới năm 2020 sẽ điều 60% tàu chiến của nước này tới khu vực châu Á - Thái Bình Dương tăng lên so với mức 50% như hiện nay.
Một trong những ưu tiên của chính quyền Obama nhằm tạo thế cân bằng về ngoại giao và quân sự ở khu vực châu Á sau một thập kỷ chiến tranh ở Afghanistan và Iraq.
Ủy ban an ninh và kinh tế Mỹ - Trung hoan nghênh chiến lược trên nhưng nói thêm rằng: “Các đồng minh và đối tác của Mỹ đang ngày càng lo ngại rằng Bộ Quốc phòng của chúng ta sẽ không thể thực hiện chiến lược tái cân bằng do ngân sách suy giảm và các thách thức về an ninh vẫn tiếp diễn”.
Ủy ban này cũng đề xuất Mỹ nên cải thiện năng lực không quân và hải quân của các đồng minh ở trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Năm ngoái, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cáo buộc ủy ban trên “khuấy động tư tưởng Chiến tranh lạnh”. Bắc Kinh khẳng định Trung Quốc không có ý đồ “gây gổ” với ai và cho rằng Washington đang tìm cách kiềm chế nước này.
Ngân sách quốc phòng của Mỹ vẫn vượt xa Trung Quốc nhưng tại khu vực châu Á, Mỹ gặp gánh nặng lớn hơn do phải duy trì các lực lượng ở xa.
Chủ tịch Ủy ban các lực lượng vũ trang Hạ viện Mỹ Howard McKeon bày tỏ lo ngại rằng vào thời điểm mà quân đội Mỹ đối mặt với tình trạng cắt giảm ngân sách, chi tiêu quân sự của Trung Quốc lại gia tăng và các nhà lãnh đạo nước này muốn tăng cường năng lực sẵn sàng chiến đấu.
Ông McKeon phát biểu trong phiên giải trình tại Quốc hội Mỹ ngày 20/11 rằng: “Tốc độ hiện đại hóa hiện này của quân đội Trung Quốc cho thấy Bắc Kinh đang phát triển năng lực chiến đấu và mở rộng tầm ảnh hưởng ra nước ngoài”.
Nghị sĩ thuộc đảng Cộng hòa Adam Smith cho rằng mặc dù Mỹ nên theo dõi những bước tiến về quân sự của Trung Quốc, hai nước không phải không thể tránh được tình trạng đối đầu.
“Không vì lí do gì mà chúng ta phải coi Trung Quốc là một kẻ thù. Chắc chắn chúng ta nên tìm ra các biện pháp để hợp tác với họ”, ông Smith nói.
Bản đánh giá của Ủy ban an ninh và kinh tế Mỹ - Trung về năng lực hải quân của Trung Quốc được xây dựng dựa trên thông tin từ các nhóm tư vấn và thông tin tình báo của Hải quân Mỹ. Được biết Trung Quốc sẽ chế tạo 7 loại tàu bao gồm các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân và bằng diesel, tàu khu trục và các loại tàu chiến khác.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng cải thiện năng lực vũ trụ, một năng lực được coi có vai trò then chống trong thời đại vệ tinh thông tin liên lạc được sử dụng để thu thập thông tin tình báo và phục vụ cho chiến tranh hiện đại.
Bản báo cũng cho biết lần đầu tiên Trung Quốc công khai thể hiện ý đồ chế tạo vũ khí có khả năng phá hủy các vệ tinh được dùng cho Hệ thống định vị toàn cầu (GPS) của Mỹ và nhiều vệ tinh quân sự và tình báo khác.
Nhưng Trung Quốc mô tả vụ phóng tên lửa ra quỹ đạo Trái Đất hồi tháng Năm là một phần trong chương trình thí nghiệm khoa học của nước này.
