Súng tiểu liên sử dụng loại đạn đặc biệt
Trong những năm 1970, Bộ quốc phòng Liên Xô đã khởi động dự án Buket nhằm tìm ra một loại súng tiểu liên mới với kích thước nhỏ gọn, sử dụng loại đạn 9 x 18 mm Makarov để trang bị cho các lực lượng đặc biệt.
Sau đó không phải một mà khá nhiều mẫu tiểu liên mới đã được giới thiệu, và PP-71 được chế tạo bởi Yevgeny Dragunov (nhà chế tạo súng bắn tỉa Dragunov SVD nổi tiếng) chiếm ưu thế rõ ràng nhất.
Tuy nhiên vì nhiều lý do mà chương trình này bị dừng lại cho đến tận đầu những năm 1990, khi Bộ Nội Vụ Nga yêu cầu một khẩu súng kết hợp giữa loại đạn 9 x 18 mm Makarov và súng trường tấn công cực ngắn AKS-74U để tác chiến trong phạm vi gần.
Mẫu PP-71 của Yevgeny Dragunov trong dự án Buket tiếp tục được chọn và cải tiến thành PP-91 Kedr (viết tắt của Konstruktsiya Evgeneya Dragunova). Sự cải tiến của PP-71 được tiến hành tại nhà máy cơ khí Izhevsk dưới sự chỉ đạo của con trai Yevgeny Dragunov.
PP-91 Kedr sử dụng loại đạn 9 x 18 mm Makarov và nó đã nhanh chóng cho thấy loại đạn này chưa đủ mạnh để xuyên phá, đặc biệt là khi công nghệ chế tạo áo giáp đang ngày càng hoàn thiện.
Một loại đạn mới có kích cỡ tương tự được phát triển với tên gọi 9 x 18 mm PMM. Đạn PMM có cùng kích thước nhưng nhẹ và chứa nhiều thuốc súng hơn so với Makarov, vì vậy mà sơ tốc đầu đạn cao hơn, dẫn đến khả năng xuyên phá tốt hơn.
Nhà sản xuất cũng cải tiến nhẹ khẩu PP-91 Kedr thành một phiên bản khác với tên gọi PP-9 Klin để tương thích với loại đạn 9 x 18 mm PMM mới.
Cả hai khẩu súng này đều được sản xuất và trang bị hạn chế trong lực lượng cảnh sát và an ninh của Nga. Nhưng vì PMM quá mạnh nên sau đó loại đạn này không được sử dụng trong các lực lượng thực thi pháp luật của Nga nữa.
Thiết kế "lai" giữa súng ngắn và súng tiểu liên
Cả hai khẩu Kedr và Klin đều hướng tới thiết kế “lai” giữa súng ngắn và tiểu liên. Cụ thể, Kedr và Klin có khối lượng 1,54 kg, chiều dài khi mở báng là 539 mm và khi gập báng còn 305 mm, nòng dài 120 mm.
Súng có thiết kế khả vuông vức với thân làm bằng thép và được phân làm hai phần chỉnh: trên và dưới. Hai phần này được gắn vào nhau thông qua các chốt, giúp tháo lắp dễ dàng mà không cần dụng cụ chuyên dụng.
Nhà sản xuất trang bị cho súng một tay nắm chính bằng polymer cao phân tử để giảm trọng lượng. Báng súng cơ động dạng thanh kim loại mỏng với khả năng gấp về phía trước và khóa chặt bằng điểm ruồi tương tự như khẩu Skorpion Vz 61 của Tiệp Khắc.
Ở trạng thái gập, súng vẫn có thể khai hỏa bình thường nhưng hệ thống ngắm sẽ bị ảnh hưởng khá nhiều vì bị che bởi báng súng. Cơ chế ngắm của Kedr bao gồm một điểm ruồi dạng tam giác được đính chặt phía trước thân súng, phía sau là thước ngắm cố định với tổng chiều dài đường ngắm là 213 mm.
Phiên bản Klin được làm lại hiện đại hơn với điểm ruồi tam giác phía trước. Súng không bị ảnh hưởng tầm nhìn khi gập báng về phía trước vì có một lỗ khoét làm lộ thước ngắm. Khi mở báng, Klin có thể ngắm mục tiêu ở xa chính xác hơn Kedr với sự hỗ trợ của thước đo khẩu độ (ngắm đầu ruồi qua một lỗ tròn).
Cả hai khẩu súng đều có cơ chế nạp đạn bằng phản lực bắn với khóa nòng kín để tăng độ chính xác. Súng có 3 chế độ: an toàn, tự động và bán tự động, điều chỉnh thông qua một cần gạt trên thân phải của súng.
Về tổng thể, Klin khác với Kedr ở chỗ các rãnh xoắn trong nòng của Klin được gia cố tốt hơn, cũng như hệ thống nạp đạn bên trong có hãm, giúp tương thích với loại đạn PMM tốt hơn.
Súng sử dụng hộp tiếp đạn bằng thép với hai hàng đạn, sức chứa 20 hay 30 viên tùy theo nhiệm vụ. Khe gắn hộp tiếp đạn được làm chắc chắn vì hộp tiếp đạn còn đóng vai trò tay nắm phụ. Nút tháo hộp tiếp đạn được bố trí trên tay nắm chính của súng.
Trong khi Kedr sử dụng loại đạn 9 x 18 mm Makarov có sơ tốc 310 m/s và tốc độ bắn 800 - 850 viên/phút thì Klin có thể sử dụng hai loại đạn 9 x 18 mm Makarov hoặc 9 x 18 mm PMM với sơ tốc lần lượt là 310 và 425 m/s. Tốc độ bắn của Klin cũng cao hơn: 1030 - 1200 viên/phút.
Ở khoảng cách 25 m, tiểu liên Klin (trạng thái mở báng) sử dụng đạn PMM có khả năng bắn lệch 68 mm ở chế độ bán tự động và 300 mm ở chế độ tự động hoàn toàn. Ở khoảng cách 150 m, độ lệch khi bắn bán tự động là 80 mm trong khi loại đạn 9 mm Makarov thông thường là 20 cm.
Loại đạn PMM có thể xuyên qua tấm thép dày 30 mm ở khoảng cách 20 m, điều mà đạn 9 mm Makarov không thể làm được.
Nhà sản xuất còn phát triển Kedr-B là mẫu giảm thanh của Kedr tiêu chuẩn với tầm bắn hiệu quả vào khoảng 50 m. Hai khẩu súng này chủ yếu khác nhau ở một ống giảm thanh có thể tháo rời.
Phần khí thoát ra sẽ được đưa vào buồng mở rộng với 5 hàng và được làm mát bằng cách cho qua lưới thép trong ống giảm thanh, giúp triệt tiêu khí nén và giảm tối đa âm thanh do súng phát ra.
Nhà máy Zlatoust cũng đã đưa vào sản xuất mẫu Kedr-2 với thiết kế tương tự nhưng sử dụng loại đạn 9 x 19 mm Parabellum phổ biến ở Mỹ và các nước phương Tây.
Khẩu súng này có khối lượng 1,6 kg, chiều dài gấp/ mở báng là 312/ 540 mm, sử dụng hộp tiếp đạn 20 hoặc 25 viên với tốc độ bắn 800 - 1.000 viên/phút và có thể trang bị các phụ kiện như đèn chỉ thị laser và ống giảm thanh rời.
Zlatmash còn phát triển biến thể bán tự động của Kedr để sử dụng như một súng ngắn, trang bị cho các cơ quan an ninh của Nga như PKSK sử dụng loại đạn 9 x 17 mm K với hộp tiếp đạn rời 10 viên. Một phiên bản khác là súng tiểu liên PST Kapral sử dụng đạn cao su phi sát thương 10 x 231 mm.
Vào năm 2005, Zlatmash tiếp tục giới thiệu một phiên bản khác với tên gọi PDT-9T Esaul sử dụng loại đạn khí ga 9 mm và PDT-13T Esaul-3 sử dụng loại đạn cao su 13 mm được phát triển trong những năm tiếp theo.
Tuy Kedr và Klin là hai khẩu tiểu liên với các ưu điểm như nhỏ gọn, bắn nhanh và khá chính xác nhưng hiện tại mới chỉ phục vụ với số lượng hạn chế trong Bộ nội vụ Nga. Hai khẩu súng này cũng đang dần được thay thế bởi những khẩu tiểu liên khác hiện đại hơn.
