"Người em" của súng máy PK huyền thoại
Vào năm 1961, quân đội Liên Xô bắt đầu sử dụng rộng rãi dòng súng máy đa chức năng PK (GPMG) được thiết kế bởi nhà chế tạo danh tiếng Kalashnikov.
Theo đó, quân đội sử dụng phương pháp thử-đúng loại đạn 7,62 mm R cho khẩu súng máy này thông qua dây đạn và cơ chế nạp đạn bằng trích khí.
Súng máy PK được thông qua bởi Liên Xô và hơn thế chính là các đồng minh chính trị và quân sự của nước này, trở thành một vũ khí thường trực đáng tin cậy trong các cuộc chiến tranh lớn như Iran - Iraq hay Chechnya.
PK đã vượt qua thử thách của thời gian, không bị thay thế và được cải tiến thành mẫu súng hiện đại hơn là PKM.
Vào đầu thế kỉ 21, quân đội Nga tiến hành hiện đại hóa mẫu súng này để trang bị cho các lực lượng của mình. Nhóm thiết kế được chỉ đạo bởi công ty TsNIITochMash và đã cho ra đời phiên bản hiện đại hóa, dành cho mục đích chiến thuật của PK với tên gọi PKP Pecheneg.
Pecheneg là tên của một bộ tộc thiện chiến xứ Turkic, vùng ranh giới giữa Nga và Ukraine. Khẩu súng này có mã 6P41 và được đưa vào sử dụng năm 2001.
Thiết kế tiên tiến nhưng vẫn đậm "chất PK"
Súng máy PKP có khối lượng rỗng 8,7 kg cùng chiều dài 1.200 mm. Nhìn từ bên ngoài, PKP sở hữu một màu đen toàn bộ với hộp khóa nòng cùng nhiều bộ phận quan trọng được làm bằng thép cứng.
PKP có một báng súng dạng khung kim loại trọng lượng nhẹ, giúp tăng tính cơ động trong chiến đấu.
Nòng của PKP dài 658 mm, được thiết kế đặc biệt để tản nhiệt tốt với các khe bên ngoài cũng như nặng hơn nòng của PKM, thiết kế này giúp cho súng không bị quá nhiệt khi bắn nhiều. Tuy nhiên, nòng của PKP không có khả năng tháo lắp nhanh chóng khi đang chiến đấu như người “tiền bối”.
Nòng súng PKP trông giống như một mũi khoan với nhiều rãnh nên khá dễ bám bụi, vì vậy nó được bọc ngoài bằng một ống thép dài đến tận đầu nòng và luồng khí di chuyển giữa nòng súng và ống bọc ngoài sẽ giúp tăng khả năng tản nhiệt.
Luồng khí làm mát sẽ vào qua các khe phía trên ống bọc ngoài nằm trong hệ thống quai xách và sẽ thoát ra ở đầu nòng súng.
Phiên bản đầu của PKP sử dụng bộ phận chống chớp sáng của khẩu PKM với kết quả là nó bị quá nhiệt khi nòng súng bắt đầu nóng lên, các mẫu sau đó được thay thế bằng bộ phận chống chớp sáng mới được thiết kế chuyên biệt cho loại súng này.
Quai xách gắn cố định trên ống bọc ngoài nòng súng, được kéo dài ra phía trước để che khe thông khí, tránh việc một phần luồng khí nóng từ nòng súng thoát ra qua khe sẽ tạo ra ảo ảnh gây khó khăn cho việc nhắm bắn điểm ruồi.
Nhà sản xuất tuyên bố rằng Pecheneg có thể bắn liên thanh liên tiếp 600 viên mà nòng súng vẫn không bị quá nhiệt hay có dấu hiệu ảnh hưởng đến độ chính xác.
PKP có cơ chế nạp đạn bằng trích khí với chế độ bắn tự động duy nhất. Súng được tích hợp chân chống chữ V không thể tháo rời gắn ở đầu nòng nhưng có thể gấp lại khi không cần thiết.
Chi tiết này được cho là để tăng độ ổn định và độ chính xác khi bắn tầm xa với chân chống. Nhưng thiết kế này cũng làm hạn chế góc bắn khi bắn trên chân chống.
Nhược điểm khác chính là chân chống được thiết kế quá xa để có thể đóng vai trò là tay cầm nòng súng, để nhắm bắn khi súng tì vào vai lúc đứng hoặc ngồi mà không dùng chân chống thì xạ thủ sẽ phải dùng tay đỡ hộp tiếp đạn.
PKP được trang bị hệ thống ngắm bắn bằng thước ngắm cơ khí - điểm ruồi tương tự như dòng súng trường AK. Tuy nhiên để phù hợp với khả năng tác chiến tầm xa, tầm ngắm của thước đã được nâng lên tới 1.500 m với 100 m cho mỗi nấc trượt.
Ngoài ra, xạ thủ cũng có thể trang bị cho PKP các loại kính ngắm chuyên dụng để phù hợp với điều kiện chiến đấu nhờ đai Pincatinny.
Đặc biệt, PKP sẽ trở thành phiên bản tác chiến ban đêm 6P41N Pecheneg-N khi được trang bị các loại kính nhìn đêm chuyên dụng. PKP cũng được trang bị dây đeo để tiện trong việc vận chuyển và để tì vào vai bắn khi không có bệ đỡ.
PKP vẫn sử dụng loạn đạn 7,62 x 54 mm R, cho tầm bắn lên tới 1.500 m (tương ứng với thước ngắm) với sơ tốc đầu đạn 823 m/s.
Tốc độ bắn lý thuyết của PKP từ 600 - 800 viên mỗi phút, nhưng xạ thủ kinh nghiệm có thể bắn theo loạt 2 hay 3 viên với nhịp 250 viên/phút. PKP sử dụng dây đạn ngoài hoặc trong hộp tiếp đạn với sức chứa 100, 200 hay 250 viên.
Đặc nhiệm Spetsnaz đang luyện tập với PKP.
Tuy là mẫu súng máy với nhiều ưu điểm và được đưa vào sử dụng cách đây đã hơn 10 năm, nhưng hiện tại PKP Pecheneg mới chỉ phục vụ hạn chế trong một số lực lượng thuộc các nước lân cận Nga như Kazakhstan, Kyrgyzstan...
PKP cũng được biết đến là khẩu súng máy chính trong một số lực lượng đặc biệt mà tiêu biểu là đặc nhiệm Spetsnaz của Nga.
