Tạp chí Quốc phòng hàng tuần Jane Defense Weekly đăng tải bài viết của phóng viên Gareth Jennings tại triển lãm Quốc phòng và An ninh LAAD 2013 cho biết: Chính phủ Mỹ đang xem xét việc bán 6 máy bay tuần tra chống ngầm P-3 Orion cho Hải quân Việt Nam.
Theo một giám đốc chương trình hệ thống tuần tra hàng hải của công ty Lockheed Martin, ông Clay Fearnow cho biết, chính phủ của nước CHXHCN Việt Nam dự kiến sẽ yêu cầu chính thức lên Chính phủ Mỹ để có thể mua được 6 máy bay tuần tra chống ngầm Lockheed P-3 Orion đang được "lưu giữ trong kho".
"Hải quân Việt Nam bày tỏ sự quan tâm mạnh mẽ về P-3 Orion, và có sự hỗ trợ (của Chính phủ Mỹ) để thỏa thuận có thể tiến về phía trước" - ông Fearnow cho biết.
Máy bay tuần tra chống ngầm P-3 Orion.
Ông Fearnow nói rằng, theo kế hoạch cung cấp cho Việt Nam, các máy bay P-3 ban đầu sẽ chỉ được trang bị các thiết bị cảm biến phục vụ cho các nhiệm vụ tuần tra và phát hiện, không có vũ khí. Tuy nhiên, ông lưu ý rằng khi mối quan hệ giữa hai nước tiếp tục được cải thiện, không loại trừ khả năng cung cấp các hệ thống vũ khí trong tương lai.
Hiện nay, tại căn cứ không quân Davis-Monthan ở Arizona đang lưu trữ hàng trăm máy bay P-3 Orion (các biến thể A, B và C), và một số máy bay trong số đó, sau khi được sửa chữa và nâng cấp phù hợp sẽ được bàn giao cho Việt Nam. Ông Fearnow cũng lưu ý rằng, Lockheed Martin sẽ đề nghị cung cấp cho Việt Nam máy bay P-3C Orion bởi đây là biến thể hiện đại nhất và có tuổi thọ khung máy bay còn lại cao nhất hiện nay.
Khi một biến thể máy bay phù hợp được Việt Nam lựa chọn, chúng sẽ được chuyển giao cho chi nhánh nhà máy của công ty Lockheed Martin ở Greenville, South Carolina để tiến hành sửa chữa và nâng cấp. Trong đó sẽ bao gồm việc lắp đặt cánh mới và đuôi ngang mới, công việc này sẽ được thực hiện tại nhà máy của Lockheed Martin ở Marietta Georgia.
Với việc lắp đặt các bộ phận mới, tuổi thọ của máy bay có thể coi là không phụ thuộc vào thời gian (zero-timed), thời hạn sử dụng bổ sung là khoảng 15.000 giờ bay (tương đương với 20 năm phục vụ bình thường).
"Lockheed Martin hiện đang sửa chữa những máy bay tương tự cho khách hàng hiện tại của họ, nhưng không có đơn đặt hàng mới trong năm 2012, do vậy, sẽ có một khoảng cách trong hệ thống dây chuyền sản xuất của họ, đây cũng là vấn đề khó khăn cho bất kỳ thỏa thuận tiềm năng nào với Việt Nam" ông Fearnow nói.
"Dây chuyền sản xuất cánh máy bay có thể bị giới hạn bởi thời gian", ông Fearnow nói và giải thích rằng, việc thiếu các đơn đặt hàng gần đây có làm một số các nhà cung cấp thiết bị tách khỏi dây chuyền sản xuất.
Tuy nhiên, các công ty đang đàm phán với Canada để thay thế đôi cánh cho 2 máy bay P-3 của Cơ quan khí tượng Chính phủ Mỹ (NOAA) và mua bổ sung thêm 6 bộ cánh trong 10 bộ cánh đã mua trước đó (8 bộ cánh cho Đức, 2 bộ cho Chile và còn lại cho Nhật Bản - tổng số lượng lên đến 20 bộ). Điều này cho phép công ty hy vọng rằng, những hợp đồng này của họ có thể hỗ trợ cho dây chuyền sản xuất, đủ dài để có thể thực hiện bất kỳ yêu cầu nào trong tương lai của Việt Nam.
Ông Fearnow cũng tiết lộ chi tiết về các điều khoản hợp đồng cung cấp máy bay P-3 cho Việt Nam, ngoại trừ một thực tế là Việt Nam có khả năng tìm kiếm máy bay càng sớm càng tốt.
Theo quan điểm của vị quan chức này, việc Việt Nam tìm mua máy bay săn ngầm của Mỹ, một phần lớn là do lo ngại về mối đe dọa trên Biển Đông từ các tàu ngầm Trung Quốc.
Theo ông Fearnow, bước tiếp theo trong thỏa thuận quân sự tiềm năng về P-3 Orion sẽ là một đề nghị thư chính thức của Chính phủ Việt Nam lên Chính phủ Mỹ về chi phí yêu cầu về máy bay. Một khi điều này được thực hiện, quá trình lựa chọn, phục hồi và sửa chữa máy bay có thể được thực hiện một cách tương đối nhanh chóng.
