Ngày 26.9, Đô đốc Samuel Locklear cho biết: quân đội Mỹ rất lo ngại những chuyến bay tầm xa của Gấu gần không phận Mỹ và hành động “giống thời Chiến tranh Lạnh” này khiến các nhà lập kế hoạch của Lầu Năm Góc phải đặt dấu hỏi.
Vị chỉ huy quân đội Mỹ khu vực Thái Bình Dương nói:
“Chắc chắn sự trở lại của các chuyến bay tầm xa này rất đáng quan ngại, chúng tôi chưa hề thấy có nhiều chuyến như vậy trong 10 năm qua. Đó là điều chúng tôi giám sát kỹ”.
Gấu tiến vào ADIZ Mỹ
Đô đốc Locklear khẳng định máy bay Nga đi vào Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Mỹ “rõ ràng là hành động thời Chiến tranh Lạnh” bằng oanh tạc cơ tầm xa. Là quân nhân, đó là những điều chúng tôi phải quan ngại. Chúng tôi phải suy nghĩ về chúng, xem điều đó có ý nghĩa gì đối với an ninh của khu vực và an ninh của lãnh thổ Mỹ”.
Phát biểu của đô đốc Locklear đề cập việc ngày 19.9, Bộ tư lệnh phòng thủ không gian Bắc Mỹ (NORAD, của Mỹ và Canada) cho biết:
Khuya 16.9, có 6 máy bay Nga đã bay vào ADIZ của Mỹ cách bờ biển phía tây bang Alaska khoảng 101 km, buộc hai chiến đấu cơ F-22 của không lực Mỹ phải bay lên chặn.
Số máy bay Nga gồm 2 chiếc tiếp nhiên liệu giữa trời IL-78, hai chiến đấu cơ Mig-31 và hai chiếc “Gấu”. Các máy bay này đã lượn về phía nam và trở lại căn cứ tại Nga sau khi các máy bay của Mỹ được triển khai.
Lúc 1 giờ 30 sáng 18.9, hai chiến đấu cơ phản lực CF-18 của không lực Canada cũng phải bay lên chặn 2 Gấu bay vào ADIZ của Canada.
Trong cả hai trường hợp này, máy bay Nga đã vào sâu trong ADIZ (cách bờ biển Mỹ 321km) nhưng NORAD cho biết máy bay Nga đều không xâm phạm không phận Mỹ - Canada, những vụ tương tự đã xảy ra trên 50 lần trong 5 năm qua, khi Nga tiến hành các cuộc tập trận và không phải là mối đe dọa.
ADIZ được xác định là vùng trời mở rộng để bảo vệ không phận chủ quyền bên ngoài lãnh thổ của các quốc gia, một vùng đệm để một quốc gia có thêm thời gian đối phó với các chiến dịch trên không tấn công họ.
Tuy nhiên, các vùng ADIZ hiện không được điều chỉnh bởi bất cứ bộ luật hay hiệp ước quốc tế nào, mà chủ yếu do các nước đơn phương thiết lập.
NORAD nói các máy bay chiến đấu Mỹ - Canada được triển khai “cơ bản là để họ biết chúng tôi có hiện diện ở đó và trong trường hợp đó là một mối đe dọa, cho họ biết chúng tôi sẵn sàng bảo vệ vùng trời chủ quyền quốc gia”.
Gấu sẽ làm gì?
Hiện Mỹ chưa rõ có phải các máy bay của Nga đang tham gia một cuộc tập trận hải - lục - không quân tại vùng Viễn Đông Nga - gồm bán đảo Kamchatka - hay không. Cuộc tập trận Vostok 2014 bắt đầu từ ngày 19.9 và kết thúc ngày 25.9, với sự tham gia của 100.000 binh sĩ và 120 máy bay, theo Bộ Quốc phòng Nga.
Theo The Week.com, những thông tin này đều khiến thế giới phải thắc mắc liệu sẽ bùng nổ Chiến tranh Lạnh thứ hai giữa Nga và phương Tây, hay sẽ có Thế chiến 3, khi có những cú khiêu khích, như kiểu đưa Gấu Tu-95 vào không phận Bắc Mỹ?
Một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên nói với báo Washington Free Beacon, rằng xem ra lực lượng hạt nhân chiến lược Nga “toan thách đố phản ứng phòng không của chúng ta, hoặc thử thách khả năng chỉ huy và hệ thống kiểm soát của chúng ta”.
Gấu Tu-95
Hiện mối quan hệ Nga với phương Tây đang xuống rất thấp, từ khi ông Putin trở lại ngôi vị lãnh đạo Nga hồi năm 2012.
Nga phủ nhận cáo buộc của phương Tây là Nga can thiệp quân sự vào cuộc nội chiến giữa phe đòi ly khai với quân chính phủ Ukraine, nhằm cản trở nước này “ngả về tây” và giữ Ukraine trong tầm ảnh hưởng của Nga.
Ngày 19.9, người phát ngôn Dmitry Peskov của Tổng thống Putin tuyên bố: “Thêm một tin vịt khác”, để bác bỏ nội dung một bài báo Đức, viết rằng ông Putin khẳng định quân đội của ông chỉ cần 2 ngày để chiếm thủ đô 6 nước Đông Âu là Ukraine, Ba Lan, Latvia, Litva, Estonia và Rumani.
Ông Peskov nói: “Chúng tôi không muốn mất thời giờ chú ý tới những tin vịt như thế”.
Đầu tháng 9, báo La Repubblica (Ý) cũng đưa tin ông Putin nói với chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Barroso rằng: “Nếu tôi muốn quân đội Nga có thể chiếm Ukraine trong vòng 2 tuần”.
Moscow đã phản ứng mạnh và khẳng định câu nói của ông Putin “bị tách khỏi ngữ cảnh và diễn dịch sai ý”.
Tờ báo Washington Free Bacon (Mỹ) số ra ngày 8.9 đưa tin: hai chiếc “Gấu” đã tiến hành tập phóng tên lửa hành trình để tấn công Mỹ, bị phát hiện bay trên một tuyến băng ngang phía bắc Đại Tây Dương, gần Iceland, đảo Greenland và vùng đông bắc Canada.
Các phân tích cuộc bay chỉ ra rằng Gấu tập đạt đến mức “hộp phóng”, tức đỉnh của một vụ phóng tên lửa hành trình gắn đầu đạn hạt nhân, vào các mục tiêu Mỹ.
Hạ nghị sĩ Mike Conaway (đảng Cộng hòa) là thành viên ủy ban vũ khí Hạ viện Mỹ, gọi các chuyến bay này là “cố ý khiêu khích không cần thiết” của Tổng thống Putin: “Sự thật là chúng ta có thể bóp chết một trong các oanh tạc cơ này như bóp chết một hải cẩu con”.
Ông cũng cho rằng Nga sẽ còn tiếp tục các hoạt động này trong tương lai.
Gấu khổng lồ rất đáng tin cậy
Gấu là chiếc máy bay khổng lồ 4 động cơ của công nghệ 1950, nhưng rất đáng tin cậy và có thể bay xa đến bất kỳ nước nào mà Nga muốn dọa, theo The week.com.
Mỗi chiếc Gấu có trang bị 6 tên lửa hành trình gắn đầu đạn hạt nhân Kh-55, có thể bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách 1.800 dặm.
Các oanh tạc cơ này có thể ở căn cứ chiến lược gần Anadyr (Nga), còn có hai chiếc máy bay tiếp nhiên liệu IL-78 sẵn sàng tiếp “xăng” giữa trời trong lúc bay.
Theo tổ chức bất vụ lợi Lộ trình đe dọa hạt nhân, Nga có 29 chiếc máy bay ném bom Gấu Tu-95 MS6 Bear H6 và 30 chiếc Gấu Tu-95 MS16 Bear H16, đều có khả năng ném bom quy ước, phóng tên lửa hành trình gắn đầu đạn hạt nhân vào các mục tiêu khi đang bay.
Các phiên bản khác có trang bị thiết bị cảm ứng thu thập tình báo và khí tài thực hiện chiến tranh điện tử. Nó có tầm bay 9.400 dặm không cần tiếp nhiên liệu.
Năm ngoái, Bộ Ngoại giao Mỹ nói Nga có thể có số khí tài quân sự gồm 1.400 đầu đạn hạt nhân chiến lược đã được triển khai, 894 bệ phóng đã và chưa triển khai.
