S-300VM Antey 2500 được phát triển bởi tổ hợp Almaz - Altey (Nga) là hệ thống phòng không tầm xa mạnh mẽ với khả năng phòng thủ trước các loại máy bay, tên lửa hành trình lẫn tên lửa đạn đạo. Năm 2013 Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới (ngoài Nga) sở hữu tổ hợp tên lửa phòng không cơ động tầm xa mạnh nhất nhì thế giới này .
Hệ thống tên lửa phòng không S-300VM
S-300VM là phiên bản nâng cấp của hệ thống tên lửa phòng không S-300V với sự cải tiến ở hầu hết các thành phần trong tổ hợp: tầm bắn tên lửa được tăng lên, thiết kế lại rađa hỏa lực 9S32 Grill Pan áp dụng một số công nghệ từ rađa cảnh báo sớm 9S19 High Screen. S-300VM được xuất khẩu ra thị trường vũ khí thế giới dưới tên gọi “Antey 2500”.
Hệ thống 3K81M/S-300VM/Antey-2500 có thể dễ dàng được phân biệt với 3K81/S-300V ở rađa hỏa lực 9S32M/ME Grill Screen được thiết kế lại, cùng với một phần không kém quan trọng đó là loại đạn tên lửa 9M82M/ME mới cực kỳ uy lực. Rađa cảnh giới cũng là các phiên bản nâng cấp mới 9S15M/MV / Bill Board B và 9S19M2 Imbir / High Screen B.
Theo thông số ban đầu, tầm bắn của tên lửa 9M82M là 200 km đối với các mục tiêu hàng không, nhưng theo giới thiệu mới nhất của nhà sản xuất thì tầm bắn của 9M82M lên tới 250 km với tốc độ không ít hơn 4,5 km/s.
Xe phóng tên lửa 9A84ME của Venezuela
Cùng với tên lửa tăng tầm thì rađa mới như đã giới thiệu ở trên cũng tăng tầm phát hiện mục tiêu, rađa 9S15M2 Bill Board B có tầm phát hiện hơn 320 km so với tối đa 240 km ở Bill Board A, rađa 9S18M2 High Screen B tầm bao quát 250 km so với 175 km của 9S18 High Screen A.
Sự thay đổi nổi bật nhất trong cụm rađa của S-300VM là rađa điều khiển hỏa lực đa kênh 9S32M Grill Screen có công suất mạnh hơn và mảng anten to hơn dựa trên thiết kế của rađa 9S32 High Screen, tầm hiệu quả của nó đối với mục tiêu bay là “ngoài” 200 km, nhưng chắc có lẽ phải hơn tầm bắn 250 km của tên lửa 9M82M được 9S32M dẫn bắn.
Chúng ta có thể làm một phép so sánh về sức mạnh tên lửa của S-300VM với các dòng S-300PMU, S-400. Xét về tầm bắn hiệu quả đối với các mục tiêu hàng không, tên lửa 9M82M/ME và 9M83M/ME của hệ thống S-300VM thua kém một chút so với loại tên lửa “đỉnh” 40N6 của hệ thống S-400, còn lại thì tên lửa 9M82M/ME ngang ngửa với tên lửa 48N6E3 của hệ thống S-400, tốt hơn tên lửa 48N6E2 của hệ thống S-300PMU2 Favorit và các thế hệ tên lửa 48N6 của các tổ hợp S-300. Về khả năng phòng thủ tên lửa đạn đạo, 9M82M/ME cũng ngang với 48N6E3 và vượt trội so với 48N6E2.
Xe phóng tên lửa 9A83ME và 9A84ME
Tuy vậy, ngoài tầm bắn còn có một yếu tố rất quan trọng đó là tên lửa 2 tầng của S-300VM có tốc độ bay nhanh hơn tên lửa của hệ thống S-300PMU2, lợi thế của việc này là tên lửa S-300VM sẽ bay đến mục tiêu nhanh hơn đồng thời động năng tiếp cận mục tiêu cao hơn so với dòng tên lửa một tầng 48N6. Tốc độ trung bình của tên lửa 9M82 cũng đã bằng 85 - 90% tốc độ tối đa của tên lửa 48N6E2/E3. Cả 2 loại tên lửa này được bảo quản trong các container kiêm ống phóng đạn có thể sử dụng tốt trong các hoạt động tác chiến với thời gian 10 năm mà không cần kiểm tra, bảo dưỡng.
Thời gian bay đến mục tiêu ngắn và động năng tiếp cận cao cũng giúp tên lửa của S-300V/VM thêm nguy hiểm khi máy bay đối phương sẽ có rất ít thời gian để thực hiện các biện pháp phòng vệ hay né tránh.
Xe nạp đạn - phóng tên lửa 9A84ME
Đảm nhận nhiệm vụ mang phóng 2 loại tên lửa cho S-300VM là xe chiếu xạ - phóng tên lửa 9A83ME mang 4 quả tên lửa 9M83M/ME, xe nạp đạn - phóng tên lửa 9A84ME mang 2 quả tên lửa 9M82M/ME. Xe 9A84ME ngoài mang 2 tên lửa thì nó cũng có rađa đặt thấp, còn xe 9A83ME thì rađa đặt trên trục cao.
Sở dĩ có sự khác biệt này là do tính chất nhiệm vụ, phản ánh qua loại tên lửa đặt trên 2 xe khác nhau, xe 9A84ME với tên lửa 9M82M/ME hạng nặng chuyên đánh chặn tầm xa, mục tiêu chủ yếu là tên lửa đạn đạo “bổ nhào” từ bầu khí quyển hoặc máy bay AWACS, gây nhiễu tầm cao từ xa.
Còn xe 9A83ME mang tên lửa 9M83M/ME nhỏ hơn với mục tiêu chủ yếu là máy bay ở mọi độ cao trong đó có độ cao thấp, khi đó rađa đặt trên trục cao sẽ giúp phát hiện ngoài máy bay bay cao thì còn máy bay bay thấp hay tên lửa hành trình bay bám địa hình cũng không thoát được “mắt thần” trên cao “ngó” xuống.
Cũng như S-300V, toàn bộ các thành phần của hệ thống S-300VM đều được đặt trên khung xe bánh xích bọc thép MT-T có khả năng việt dã cực tốt.
Cấu hình một hệ thống S-300VM
Một hệ thống S-300VM thông thường gồm các thành phần chính như sau:
- Xe rađa điều khiển hỏa lực đa kênh 9S32ME
- Xe chỉ huy 9S457ME
- Xe rađa cảnh giới 9S15M2 (hoặc 9S15MT2E, 9S15MVE2)
- Xe rađa cảnh giới 9S19ME
- Xe rađa - phóng tên lửa 9A83ME mang 4 tên lửa 9M83ME (4 xe)
- Xe rađa - phóng tên lửa 9A84ME mang 2 tên lửa 9M82ME (2 xe)
- Xe chuyên dụng nạp tên lửa (6 xe), có thể trực tiếp phóng đạn khi cần
Hệ thống tên lửa phòng không S-300VM
