Vai trò của TCĐT tầm xa Nga
Tại bờ biển vùng Crime và Kamchatka…, các sĩ quan, binh sĩ thuộc Binh chủng Tác chiến điện tử (TCĐT) Nga đã thành thạo khai thác, sử dụng tổ hợp khí tài "Murmansk-BN" tầm chiến lược.
Theo các tài liệu gốc Nga, Murmansk-BN có khả năng triệt nhiễu, phá liên lạc của đối phương hiệu quả từ rất xa, tới 3.000 đến 5.000 km.
Tại bờ biển Voenproma Novelty, vùng Kamchatka có hai trung tâm TCĐT thuộc Hạm đội Thái Bình Dương, trang bị tổ hợp khí tài "Murmansk-BN" băng sóng ngắn chuyên theo dõi, gây nhiễu đối phương bằng các máy thu, phân tích nhiễu cực thính và nhạy.
Tháng 8 năm 2015, tại Kamchatka đơn vị của Trung tá Vladimir Temchenko đã giành giải nhất hội thi TCĐT trên bộ khí tài này, bất chấp công việc hết sức khó khăn.
Trong vòng 72 giờ, một đơn vị cấp tiểu đoàn sử dụng "Murmansk-BN" với biên chế thường gồm 7 khối khí tài cơ động đặt trên xe "KamAZ”, phải hoàn thành triển khai một “bãi” cực lớn hệ thống cột và lưới anten đồ sộ, trải trên diện tích 640.000 m2, mỗi cạnh 800m.
Khí tài Murmansk-BN có khả năng triệt nhiễu, phá liên lạc của đối phương hiệu quả từ rất xa, tới 3.000 đến 5.000 km.
Hiệu quả của chúng đến đâu?
Khác với các trạm cố định, Murmansk-BN sử dụng các cột anten có hệ thống thủy lực kiểu ống lồng, gắn trên xe vận tải nhiều cầu chủ động KamAZ trọng lượng lên đến 35 tấn, cho phép nâng cao cột lên cao 32 mét.
Trong đó, Xe "E" là linh hồn của tổ hợp "Murmansk-BN". Khi dựng xong, trông bãi anten mênh mông như mặt biển dâng sóng trên cạn.
Từ ngày nhận khí tài mới, đơn vị này đã cử cán bộ, binh sĩ đi đào tạo lại tại trung tâm huấn luyện ở thành phố Tambov để tiếp thu kỹ năng đặc biệt trong hành quân, triển khai và khai thác khí tài Murmansk-BN.
Hệ thống được ứng dụng các thuật toán tiên tiến nhất, bảo đảm các máy móc TCĐT vẫn thu được tín hiệu liên lạc giữa các thành tố chiến đấu của đối phương từ rất xa.
Sau khi phân tích về bước sóng, dải thông tần, cường độ tín hiệu, hướng tuyến liên lạc, khí tài Murmansk-BN, ngoài việc giải mã thông tin, sẽ chọn ra giải pháp chế áp nhiễu, thậm chí triệt hoàn toàn các cuộc liên lạc này.
Các tài liệu tiết lộ, "Murmansk-BN" có chế độ công suất phát nhiễu, hoạt động tối đa lên đến 400 kW, vượt qua thế hệ cũ nhiều lần, vốn chỉ đạt 5 kW.
Điều này có nghĩa các đơn vị này có khả năng thực hiện gây nhiễu không chỉ trên lãnh thổ của Nga, vùng Viễn Đông, mà còn từ Chukotka đến các đảo trong vùng biển Nhật Bản, hoặc xa hơn nữa.
Phía Tây Bắc nước Nga, tại Sevastopol, bờ biển Crime có một trung tâm TCĐT khác, thuộc Hạm đội Biển Đen.
Tổ hợp TCĐT mới Murmansk thuộc Hạm đội Biển Đen tại Sevastopol.
Đó là Trung tâm điện tử 475 cũng vừa bắt đầu đồng bộ các tổ hợp TCĐT Murmansk mới, thực hành trên sóng UHF (sóng ngắn) ức chế liên lạc giữa các cấp chỉ huy của đối phương, bảo vệ các hệ thống điện tử và sở chỉ huy của Hải quân Nga.
Các sĩ quan tại đây nói: "Murmansk-BN được cho là có khả năng gây nhiễu hơn 20 tần số, trong các bước sóng từ 200 đến 500 MHz từ một phạm vi đến 5.000 km.
Đây là những tổ hợp khí tài khác nhau, mạnh, hiện đại nhằm phát hiện và ngăn chặn các hoạt động điện tử, cũng như các tổ hợp tên lửa phòng thủ ven biển của đối phương.
Nhiệm vụ của chúng tôi ngày hôm nay là triệt tiêu việc truyền dữ liệu từ máy bay do thám trên không của kẻ thù tiềm năng. Hiệu quả công tác của tổ hợp là 100%. Tất cả các nhiệm vụ đã được hoàn thành thời gian thực".
Các tàu chiến thuộc Hạm đội Biển Đen (Nga). Ảnh: Reuters.
Hệ thống Murmansk-BN khác vừa được chuyển giao cho Hạm đội Biển Bắc cuối tháng 12/2014. Nó được thiết kế để tiến hành kiểm soát các mạng vô tuyến trinh sát và gây nhiễu kẻ thù ở khoảng cách hơn 3.000 km.
Nó cũng ngăn chặn truyền tải dữ liệu từ máy bay do thám, cho các máy bay chiến đấu và sở chỉ huy của đối phương.
Theo quyết định của Tham mưu trưởng Hạm đội Phương Bắc, Chuẩn Đô đốc Nikolai Yevmenov, một đợt kiểm tra sẵn sàng chiến đấu không báo trước với Trung tâm TCĐT của Hạm đội này được thực hiện.
Sau khi báo động, các kíp tác chiến của khí tài Murmansk-BN được đưa vào trực nhanh chóng, thực hiện các thao tác trinh sát, chế áp điện tử.
Cụ thể, các chuyên gia thực hành gây nhiễu các mạng vô tuyến của địch, “quân xanh” là các tàu Hạm đội Biển Bắc đang hải hành từ một nơi rất xa, vài ngàn km.
Trưởng trung tâm TCĐT Hạm đội Phương Bắc, Đại tá Dmitry Popov nói: "Các phân đội đã thực hiện thành công nhiệm vụ đào tạo sẵn sàng để hành động trong điều kiện khó khăn và thay đổi nhanh chóng".
Về khí tài này, một ý kiến bàn luận rằng "Một hệ thống hoạt động xa như vậy, để đạt được phạm vi công bố, các tín hiệu phải phản xạ tầng điện ly.
Do đó, nó chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các nhiễu loạn khí quyển, chắc chắn, ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của Murmansk".
Cho tới giờ, trên các tài liệu, không ai tiết lộ giải pháp khắc phục nhiễu loạn khí quyển và nhiễu loạn thời tiết của Murmansk-BN.
Trong những năm gần đây, Nga không ngừng tăng cường sức mạnh cho lực lượng TCĐT, trong đó có Hải quân để thu thập các tin tức tình báo, gây nhiễu, triệt phá liên lạc giữa biển với bờ, giữa trên không với biển, và cả trong lòng biển.
Hàng loạt các thiết bị TCĐT tầm chiến thuật - chiến dịch được trang bị, đặt trên máy bay tác chiến điện tử; hệ thống radar chiến hạm thăm dò, thiết bị gây nhiễu thụ động, thiết bị đối kháng âm thanh dưới nước.
Trong chiến đấu, các cảnh báo từ xa của Hạm đội Hải quân Nga và chỉ huy TCĐT chủ yếu là do máy bay cảnh báo sớm AN-72 và hệ thống C3I trên tàu đảm nhiệm. Các máy bay cảnh báo sớm, có thể phát hiện được các sóng radar mục tiêu ở cự ly 600 km.
Các Hạm đội ở khu vực gần và tầm trung sẽ đảm nhiệm tác chiến điện tử phòng ngự trong khu vực đó. Hải quân Nga chủ yếu là dựa vào hệ thống cảnh báo sớm được trang bị trên các tàu thăm dò radar và trên máy bay trực thăng Kamov Ka-29RLD.
Trực thăng Kamov Ka-29RLD.
Hiện Hải quân Nga sử dụng khoảng 30 loại trang thiết bị radar dùng trên chiến hạm để thăm dò đối phương. Trong đó, radar trinh sát Brick là một trong những loại thiết bị được trang bị cho tàu ngầm.
Hệ thống TCĐT "Infauna” của Nga được đưa vào phục vụ trong lực lượng Hải quân, nó có hệ thống vận hành tự động hóa cao để chế áp sóng của đối phương bằng các máy phát gây nhiễu dải tần rộng.
Nhờ có linh kiện tốt, các đèn phát và anten phức hợp, nó sẽ tăng cường gây nhiễu thông tin vô tuyến điện, công suất gấp 1,5 lần loại cũ, cường độ chế áp sóng đối phương tăng 15-20%.
Việc triển khai các tổ hợp TCĐT Murmansk-BN đồ sộ cấp chiến lược tại các vùng bờ biển, nơi có các hạm đội hải quân, nêu trên, chứng tỏ BQP Nga đã xếp lực lượng TCĐT của Hải quân Nga quan trọng, ngang hàng với các ưu tiên quân sự hàng đầu.
