Thông tin trên được Tổng Giám đốc Rosoboronexport Anatoly Isaikin nói với truyền thông hôm 27/10, cụ thể: "Rosoboronexport - cơ quan quản lý xuất khẩu vũ khí nhà nước Nga sẽ cung cấp hệ thống tên lửa phòng không S-400 cho Trung Quốc mà không có sự chậm trễ nào".
"Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng chúng tôi sẽ thực hiện đầy đủ nghĩa vụ trong khoảng thời gian được quy định bởi hợp đồng", tờ Time of India vị Tổng giám đốc này cho biết.
Điều trùng hợp ngẫu nhiên, lời cam kết của Nga với Trung Quốc được đưa ra khi tình hình Biển Đông và Hoa Đông đang nóng do những hoạt động bất hợp pháp của Trung Quốc tại hai vùng biển này.
Theo phân tích của truyền thông nước ngoài, mối nguy hiểm với các nước láng giềng khi Trung Quốc sở hữu hệ thống S-400 là khá rõ.
Tuy nhiên theo nội dung bài viết của J. Michael Cole trên Tạp chí Diplomat: Không nên quá lo ngại và vội coi S-400 là vũ khí thay đổi cục diện chiến đấu.
Hệ thống phòng không S-400
Theo giới thiệu của tập đoàn quốc phòng Rosoboronexport (Nga), hiện nay trong thành phần của tổ hợp phòng không S-400, có tên lửa tầm xa 40N6 có tầm bắn theo thiết kế là 400 km.
Tuy nhiên, hiện chưa rõ liệu tên lửa tầm xa 40N6 có được bán cho Trung Quốc hay không. Ngoài tên lửa 40N6 còn có tên lửa tầm xa 48N6, với tầm bắn tối đa 250 km.
Trong khi đó, chuyên gia Roger Cliff thuộc Viện Project 2049 cũng cho rằng, ngay cả trong trường hợp Trung Quốc bố trí tất cả các tổ hợp S-400 ngay dọc bờ biển và biên giới nước này thì dù Moscow có đồng ý bán tên lửa 40N6, các hệ thống tên lửa đất đối không S-400 cũng khó mà bao phủ toàn bộ các thành phố và khu vực mà bài báo đề cập.
Theo Roger Cliff, quần đảo Senkaku/Điếu Ngư cách bở biển Trung Quốc 200 hải lý về phía đông (xấp xỉ 370 km) nên nó nằm ngay sát giới hạn tầm bắn tối đa của tên lửa 4N06.
Để bao phủ không phận Đài Loan (Trung Quốc), hệ thống S-400 phải được trang bị tên lửa tầm xa 40N6 và chúng phải được triển khai dọc bờ biển tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc.
Tuy nhiên, việc triển khai theo phương án này sẽ khiến S-400 phải chịu những hạn chế lớn, theo Roger Cliff.
Roger Cliff tiết lộ, trước đây, một trạm radar được bố trí sát bờ biển không thể quan sát được bất cứ mục tiêu nào ở tầm cao dưới 3,6 km, cách xa 250 km. Vị chuyên gia này lý giải, đó là một quy luật vật lý đơn giản - trái đất hình cầu.
Để tăng khả năng phát hiện mục tiêu, hệ thống cần được chuyển vào sâu hơn trong đất liền và phải được đặt trên địa hình cao. Tuy nhiên, một hạn chế khác là sức tấn công của các tên lửa đất đối không khi đạt tới tầm bắn tối đa, đặc biệt để tiêu diệt các mục tiêu cơ động.
“Nếu khoàng cách lớn nhất tên lửa 48N6 có thể bay tới là 250 km, cơ hội bắn hạ thành công mục tiêu ở khoàng cách đó rất thấp, trừ phi các mục tiêu đều bay thẳng và luôn ở một độ cao nhất định trong toàn bộ thời gian hành trình”.
Trong khi đó, với tên lửa 4N06 sẽ không những gặp phải những vấn đề tương tự mà còn tạo ra một loạt các vấn đề mới. Một trong số đó là sự đe dọa đối với máy bay Trung Quốc nếu xảy ra đụng độ khi S-400 bao phủ toàn bộ không phận đảo Đài Loan.
Vì vậy, để đảm bảo S-400 không bắn nhầm quân mình, Trung Quốc sẽ phải “tuân theo một hành lang ra vào được định trước” trong vùng tác chiến của tên lửa kéo dài nhưng không vượt khỏi đường trung tuyến phân chia là eo biển Đài Loan.
Ngoài ra, để đương đầu với chiến đấu cơ của Đài Loan, máy bay của Không quân Trung Quốc cần phải được tự do cơ động. Trong khi đó, điều này sẽ khiến radar Trung Quốc gặp nhiều khó khăn để nhận diện địch - ta.
Từ những phân tích trên, Cliff đặt câu hỏi: “Liệu quân đội Trung Quốc (PLA) có thật sự muốn những tên lửa đất đối không nguy hiểm này bay trong không phận có sự hiện diện của các chiến đấu cơ Trung Quốc không?”.
Vị chuyên gia này cho phân tích thêm: “Điều đó có nghĩa, các hệ thống tên lửa phòng không S-300, S-400 hay HQ-9 sẽ không tấn công các mục tiêu nằm ngoài một khoảng cách nhất định từ bờ biển Trung Quốc”.
Điều đó cũng chỉ ra rằng S-400 sẽ được sử dụng cho mục đích phòng thủ hơn là phong tỏa, tấn công không phận của các quốc gia khác hay trong các khu vực tranh chấp. Nói cách khác, PLA không cần tới S-400 để thực hiện nhiệm vụ như vậy.
