Hiện nay, trong khi các đài radar 2D (cự ly, phương vị) như RV-02 hay P-18 nâng cấp vẫn là chủ lực trong nhiều năm tới do số lượng đài radar 3D vẫn còn khá ít ỏi, nên các radar đo cao bổ trợ vẫn là một cấu phần không thể thiếu của nhiều trạm radar.
Tuy nhiên, hầu hết đài đo cao PRV ra đời từ những năm 1960 đến nay đã lạc hậu, sai số lớn, thường xuyên phát sinh sự cố, không còn đáp ứng được yêu cầu tác chiến phòng không hiện đại.
Nhu cầu thay thế chúng rõ ràng là tất yếu, vậy liệu có ứng viên nào thích hợp?
Gần đây, Tổ hợp KBRadar của Belarus đã nghiên cứu thành công đài radar đo cao cơ động Vostok-V.
Khi kết hợp với đài radar 2D Vostok-E (đã chuyển giao công nghệ cho Việt Nam với tên gọi RV-02) sẽ là cặp bài trùng hoàn hảo, tạo thành tổ hợp radar 3D - khắc tinh của máy bay tàng hình.
Thiết kế
Đài radar đo cao cơ động Vostok-V với tháp ăng ten mảng pha chủ động hình trụ được thiết kế nhằm hoạt động như một thành phần của tổ hợp radar 3 tham số (3D) khi kết hợp với đài radar 2D.
Bên cạnh chức năng chính là đo cao thì nó có thể vận hành tự động như một đài radar 3D thực thụ.
Ở chế độ đo cao (HF), Vostok-V có tính năng vượt trội và chính xác gấp nhiều lần các đài radar cùng loại tốt nhất mà Liên Xô từng chế tạo như PRV-13, PRV-16 và PRV-17.
Vostok-V có khả năng đo và hiển thị trên màn hình cùng lúc tham số độ cao của 150 mục tiêu, đủ để thay thế cùng lúc tới 15 đài radar đo cao thế hệ cũ trong khi hơn hẳn ở khả năng cơ động.
Ở chế độ đo 3D, đài có khả năng phát hiện các mục tiêu bay với đủ 3 tham số: cự ly, phương vị và độ cao. Bám sát đồng thời tới 150 mục tiêu, phân loại và truyền tham số đến hệ thống chỉ huy tích hợp.
Cấu hình của đài Vostok-V gồm có: Xe đài mang ăng ten hình trụ, trạm điều khiển tự động từ xa và máy phát điện diesel cơ hữu.
Những ưu điểm vượt trội của Vostok-V
Cự ly trinh sát lớn, xác định đủ 3 tham số của mục tiêu với độ chính xác cao; Hoạt động như một radar đo cao hoặc radar 3D thực thụ.
Phát hiện và bám sát quỹ đạo hoạt động của các mục tiêu bay, khả năng kháng lọc nhiễu tốt.
Sử dụng thuật toán ưu việt trong quá trình phát hiện và bám sát mục tiêu, xử lý tín hiệu số toàn diện.
Chế độ vận hành tự động hoàn toàn bao gồm cả phát hiện và bám sát mục tiêu, cũng như tự động kiểm tra chức năng của toàn bộ thiết bị trong tổ hợp
Khả năng che giấu tốt, bộc lộ tín hiệu thấp, cơ động tốt trên mọi địa hình.
Radar đo cao Vostok-V ở trạng thái triển khai
Thông số kỹ thuật cơ bản
Cự ly hoạt động: 360 km
Kiểu loại ăng ten: Mảng pha chủ động hình trụ.
Băng sóng: S; Chế độ hoạt động: đo cao (HF), đo 3 tham số (3D); Lái chùm tia: Kỹ thuật số.
Cự ly phát hiện mục tiêu bay ở độ cao 10.000 m với xác suất phát hiện là 0,5 trong điều kiện không nhiễu (km): máy bay ném bom chiến lược B-52: 360; máy bay chiến đấu: 320 (đo cao) và 210 (đo 3 tham số)
Cự ly phát hiện mục tiêu bay ở độ cao 10.000 m với xác suất phát hiện là 0,5 trong điều kiện cường độ nhiễu chặn tích cực ở mức 200 W/MHz (km): máy bay ném bom B-52: 220 (đo cao) hoặc 200 (đo 3 tham số); máy bay chiến đấu: 200 (đo cao) hoặc 130 (đo 3 tham số).
Sai số định vị tọa độ mục tiêu trong một vòng quét: Cự ly (m): 50; Góc phương vị (độ): 0,3; Góc tà (độ): 0,05.
Số lượng tần số sóng mang: 4 - 16 (tùy theo yêu cầu của khách hàng).
Thời gian triển khai: 15 phút (chỉ với 3 trắc thủ).
Khả năng kháng lọc nhiễu địa vật (dB): hơn 40.
Khả năng xử lý tình báo (Số lượng mục tiêu được xử lý trong một vòng quét 10 giây): tới 150 (bám sát tự động); Kiểu mục tiêu nhận dạng (loại): 5.
Thời gian giữa 2 lần phát sinh sự cố (giờ): 900; Vòng đời sử dụng: không dưới 25 năm (hoặc 32.000 giờ).
Như vậy, rõ ràng Vostok-V là ứng viên xuất sắc và có lẽ là duy nhất để thay thế cho các đài đo cao PRV “chân đã chậm, mắt đã mờ” của Việt Nam.
Nếu được trang bị, Vostok-V và RV-02 sẽ tạo thành một cặp bài trùng hoàn hảo, khắc tinh máy bay tàng hình của bộ đội radar.
