Hải quân nhân dân Lào (Lao People's Navy - LPN) được thành lập năm 1975 dựa trên cơ sở những tàn tích còn lại của Hải quân Hoàng gia Lào. Quy mô tại thời điểm năm 1994 bao gồm 20 tàu tuần tra trên sông và 16 xuồng đổ bộ, tổng quân số vào khoảng 500 người.
Mặc dù mang danh "Hải quân" nhưng thực chất đây chỉ là một đơn vị biên phòng chuyên hoạt động trên sông Mekong, có nhiệm vụ quản lý đường biên giới giáp ranh quốc gia láng giềng Thái Lan và không có lực lượng tác chiến trên bộ như Thủy quân lục chiến.
Một tàu tuần tra đường sông của Hải quân nhân dân Lào
Theo báo cáo, thời điểm hiện tại Hải quân Lào có trong biên chế tất cả 12 tàu tuần tra ven bờ được Việt Nam viện trợ, đây có thể là lớp tàu tuần tra Shmel đóng tại Liên Xô. Bên cạnh đó là 4 tàu đổ bộ cơ giới đã qua sử dụng cũng do Việt Nam chuyển giao.
Chiếm số lượng đông đảo nhất trong "Hạm đội" của Hải quân Lào là 40 - 50 xuồng tuần tra của Trung Quốc sản xuất và một vài chiếc giang thuyền do Mỹ cung cấp trong giai đoạn thập niên 1960 - 1970.
Tương tự những quân binh chủng khác, hầu hết các cán bộ, sĩ quan của Hải quân Lào đều được đào tạo tại Học viện Hải quân Việt Nam ở các chuyên ngành tham mưu chỉ huy tác chiến cũng như bảo trì, bảo dưỡng kỹ thuật.
Xuồng tuần tra trên sông của Hải quân nhân dân Lào
Sang đến thập kỷ thứ hai của thế kỷ 21, vẫn không ghi nhận thay đổi đáng chú ý nào được thực hiện đối với trang bị hay cấu trúc của Hải quân Lào, đây vẫn là lực lượng nhỏ bé nhất trong thành phần Quân đội nhân dân Lào.
Lực lượng tác chiến của Hải quân Lào vốn đã thưa thớt nay lại bị đánh giá ngày càng suy giảm năng lực, do các phương tiện của họ có tuổi đời đã rất cao và đang ngày càng xuống cấp, trong khi nguồn bổ sung thay thế vẫn chưa thấy xuất hiện.
