Kể từ khi nhà thiết kế Joseph Whitworth phát triển thành công khẩu súng trường Whitworth vào năm 1854 và đưa vào sử dụng với vai trò như súng bắn tỉa đầu tiên trên thế giới thì nó đã trở thành một vũ khí mang lại nỗi kinh hoàng cho bộ binh đối phương.
Súng bắn tỉa với tầm bắn xa và độ chính xác cao khi ở trong tay một xạ thủ thiện xạ cùng kỹ thuật ngụy trang hoàn hảo có thể tiêu diệt rất nhiều kẻ thù mà không bị phát hiện. Ngoài việc tiêu diệt sinh lực đối phương trên chiến trường, súng bắn tỉa còn là công cụ hữu hiệu để tiến hành hoạt động ám sát hay tiêu diệt các phần tử khủng bố.
Súng bắn tỉa là loại vũ khí không thể thiếu trong bất kỳ lực lượng vũ trang nào trên thế giới. Ý thức được tầm quan trọng của bắn tỉa, Quân đội nhân dân Việt Nam và các đơn vị thực thi pháp luật khác đã được trang bị những khẩu súng bắn tỉa hàng đầu thế giới.
SVD là khẩu súng bắn tỉa số 1 của Quân đội nhân dân Việt Nam, được Liên Xô viện trợ trong những năm kháng chiến chống Mỹ. Tuy nhiên, những khẩu SVD đầu tiên đến Việt Nam lại có xuất xứ từ Hungary nên còn được bộ đội ta gọi bằng cái tên "Súng trường Hung".
Dragunov SVD là súng bắn tỉa tiêu chuẩn của các lực lượng vũ trang Việt Nam. (Ảnh minh họa nước ngoài)
Súng bắn tỉa SVD hoạt động theo nguyên lý trích khí ngắn với bệ khóa nòng gắn khóa nòng xoay. Khóa nòng của súng có cấu tạo 3 rãnh để hất vỏ đạn ra ngoài và nạp viên đạn mới. Nòng súng được mạ crome bên trong để chống ăn mòn, có đặc điểm dài và mỏng để giảm trọng lượng cũng như tăng tầm bắn. 4 rãnh khương tuyến của nòng súng giúp viên đạn ra khỏi nòng với tỷ lệ xoắn 320mm, biến thể nâng cấp vào những năm 1970 giảm độ xoắn xuống còn 240mm.
SVD sử dụng loại đạn 7.62x54mm, hộp tiếp đạn 10 viên. Súng được trang bị kính ngắm quang học tháo rời PSO-1 bố trí lệnh về phía bên trái, bộ phận gá của kính ngắm có thể lắp vào hoặc tháo rời một cách nhanh chóng.
Kính ngắm PSO-1 có độ khuếch đại 4 lần với phạm vi nhìn thấy mục tiêu tối đa 1.200 mét, biến thể nâng cấp PSO-1M2 tăng lên 1.300 mét. Súng bắn tỉa SVD có chiều dài tổng thể 1.225mm, nòng súng dài 620mm với SVD tiêu chuẩn và 565mm với SVD-S.
Trọng lượng chiến đấu của súng bao gồm hộp tiếp đạn dao động từ 4,3 - 5,02 kg tùy biến thể, tầm bắn hiệu quả 800 mét, tầm bắn tối đa với kính ngắm quang học 1200 - 1300 mét. Súng có sơ tốc đầu nòng (tốc độ viên đạn khi ra khỏi nòng súng) 830 m/s, thời gian từ khi viên đạn rời khỏi nòng súng đến khi chạm mục tiêu ở khoảng cách 1.300 mét chỉ mất khoảng 1,5 giây.
Súng bắn tỉa SVD có ưu điểm trọng lượng nhẹ, khả năng cơ động tốt, độ chính xác cao. Tuy nhiên do trọng lượng hơi nhẹ nên độ giật khi bắn tương đối lớn, đòi hỏi xạ thủ phải có kỹ thuật cao. Mặt khác thiết kế loa che lửa không cho phép lắp ống giảm thanh nên làm giảm hiệu quả khi thực hiện các nhiệm vụ đòi hỏi tính bí mật cao.
Đây là mẫu súng bắn tỉa mới nhất và hiện đại nhất của quân đội Việt Nam, súng do tập đoàn công nghiệp quốc phòng Israel Military Industries Ltd (nay là Israel Weapon Industries Ltd) sản xuất. IMI Galatz là một biến thể sử dụng cho nhiệm vụ bắn tỉa được phát triển từ gia đình súng trường tiến công IMI Galil.
IMI Galatz là súng bắn tỉa có độ chính xác cao, một vũ khí đắc lực cho các nhiệm vụ bí mật.
Về cơ bản IMI Galatz có thiết kế tương tự như IMI Galil, nó là một súng trường bán tự động hoạt động theo nguyên tắc trích khí với bệ khóa nòng gắn khóa nòng xoay. Nòng súng được thiết kế tối ưu hóa cho độ chính xác cao hơn để phù hợp với nhiệm vụ bắn tỉa.
IMI Galatz sử dụng cỡ đạn 7,62x51mm NATO, đây là loại đạn thành công nhất của khối quân sự này sử dụng cho các súng bắn tỉa. Galazt có 2 chế độ bắn phát một hoặc bán tự động. Súng sử dụng hộp tiếp đạn 20 viên với thước ngắm cơ khí hoặc kính ngắm quang học tích hợp có độ khuếch đại 6 lần.
Súng bắn tỉa Galatz có 2 chân chống ở gần hộp tiếp đạn để tăng độ ổn định khi bắn. IMI Galatz có chiều dài 1.115mm, nòng súng dài 508mm, trọng lượng 8 kg bao gồm hộp tiếp đạn và kính ngắm quang học.
Tầm bắn hiệu quả của súng đạt 300 mét với thước ngắm cơ khí và 600 mét với kính ngắm quang học. Ưu điểm của IMI Galatz là độ chính xác cao, trọng lượng súng khá nặng nên độ ổn định khi bắn tương đối tốt. Loa che lửa đầu nòng có thể gắn ống giảm thanh nên rất phù hợp trong các nhiệm vụ đòi hỏi tính bí mật cao.
Tuy nhiên, IMI Galatz hoạt động với vai trò như một loại súng hỗ trợ chiến thuật tương tự như SVD của Nga và G3-SG1 của Đức chứ không phải là một súng bắn tỉa chuyên nghiệp.
Đây là biến thể nâng cấp từ IMI Galatz được Israel Military Industries Ltd thực hiện vào những năm 1990. Súng có thiết kế tương tự IMI Galatz với một vài cải tiến trong vật liệu chế tạo như báng súng và ốp lót tay được chế tạo bằng vật liệu tổng hợp thay cho vật liệu gỗ trên Galatz.
Thân súng và các bộ phận quan trọng được chế tạo bằng vật liệu composite giúp làm giảm trọng lượng và tăng độ bền cơ học khi hoạt động. SR-99 hoạt động theo nguyên tắc trích khí, máy cò chỉ có chế độ bắn phát một nên phù hợp với nhiệm vụ bắn tỉa hơn. Tầm bắn hiệu quả với kính ngắm quang học của SR-99 tăng lên 1.000 mét.
4. PSR-90
Đây là biến thể sản xuất theo giấy phép tại Pakistan của súng bắn tỉa PSG1 được chế tạo bởi công ty súng trường hàng đầu thế giới Heckler & Koch. PSR-90 là một súng bắn tỉa bán tự động hoạt động theo nguyên lý phản lực khối lùi khóa nòng có giữ chậm (Roller-delayed blowback).
PSR-90 là mẫu súng bắn tỉa mới nhất và hiện đại nhất, chính xác nhất của Quân đội nhân dân Việt Nam.
PSR-90 sử dụng hộp tiếp đạn 7,62x51mm NATO dành cho súng bắn tỉa với cơ số 5,10 hoặc 20 viên. Súng có chiều dài 1.230mm, nòng súng dài 650mm, trọng lượng 7,2 kg khi chưa lắp kính ngắm. PSR-90 được trang bị kèm theo kính ngắm quang học Hensoldt ZF6x42PSG1 với độ phóng đại 6 lần.
Súng có tầm bắn hiệu quả 1.000 mét với kính ngắm quang học. Nhà sản xuất Heckler & Koch tuyên bố PSG1 là súng bắn tỉa bán tự động chính xác nhất thế giới hiện nay.
5. Súng bắn tỉa hạng nặng 12,7mm
Viện nghiên cứu vũ khí, Tổng Cục công nghiệp quốc phòng mới đây đã nghiên cứu chế tạo thành công súng bắn tỉa hạng nặng 12,7mm dựa trên súng bắn tỉa KSVK của Nga với một số cải tiến phù hợp với điều kiện sử dụng tại Việt Nam.
Súng được thiết kế theo kiểu “bullpup” tức hộp tiếp đạn nằm sau cò súng, thiết kế này có ưu điểm giúp tăng chiều dài nòng súng mà không ảnh hưởng đến chiều dài tổng thể. Súng sử dụng hộp tiếp đạn 5 viên cỡ 12,7x108mm. Súng có chiều dài tổng thể 1,35 mét, nòng súng dài 1 mét, trọng lượng 12,5 kg.
Súng bắn tỉa hạng nặng 12,7mm được trang bị kính ngắm quang học tích hợp N12 do Việt Nam chế tạo có độ phóng đại 10 lần, phạm vi quan sát mục tiêu tối đa 1.800 mét, tầm bắn hiệu quả 1.200 mét với kính ngắm quang học.
Việc chế tạo thành công súng bắn tỉa hạng nặng 12,7mm là một bước ngoặt quan trọng giúp công nghiệp quốc phòng Việt Nam tiếp cận công nghệ chế tạo súng bắn tỉa hiện đại của thế giới. Súng đang trải qua giai đoạn thử nghiệm trước khi tiến hành sản xuất hàng loạt để trang bị cho các đơn vị của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Huấn luyện lính bắn tỉa Việt Nam
