M48 Patton là xe tăng chiến đấu chủ lực do Mỹ thiết kế từ năm 1951 và được sản xuất hàng loạt trong giai đoạn 1952 - 1959 với tổng số khoảng 12.000 chiếc xuất xưởng.
Thông số kỹ thuật cơ bản của xe tăng M48: trọng lượng chiến đấu 49,6 tấn; chiều dài 9,3 m (với pháo quay về phía trước); chiều rộng 3,65 m; chiều cao 3,1 m; kíp chiến đấu 4 người.
M48 được trang bị pháo chính M41 cỡ 90 mm với cơ số đạn 62 viên, vũ khí phụ gồm 1 súng máy M2 cỡ 12,7 mm và 1 súng máy M73 cỡ 7,62 mm. Vỏ giáp của xe chỗ dày nhất đạt 120 mm và nơi mỏng nhất chỉ là 25 mm
Động cơ Continental AVDS-1790-2 V12 công suất 750 mã lực của M48 cho tốc độ di chuyển tối đa 48 km/h trên đường nhựa, tầm hoạt động 462 km.
Xe tăng chiến đấu chủ lực M48 Patton
Vào ngày 9/3/1965, chiếc M48A3 đầu tiên của Tiểu đoàn tăng số 3, Thuỷ quân lục chiến Mỹ đã cập cảng Đà Nẵng. Trong thời gian tham chiến, đây chính là loại xe tăng chủ lực của quân đội Mỹ trên chiến trường Việt Nam.
Năm 1971, Mỹ bắt đầu viện trợ M48A3 cho 3 thiết đoàn chiến xa của Quân đội Việt Nam Cộng Hòa với số lượng trên 160 chiếc.
Trong chiến đấu, nhiều chiếc M48A3 đã bị Quân đội Nhân dân Việt Nam tịch thu và đưa vào sử dụng, nhất là trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975.
Sau ngày đất nước thống nhất, một số ít M48A3 còn lại tiếp tục được huy động tham gia bảo vệ biên giới Tây Nam.
Hiện nay, vì nhiều lý do liên quan đến tính năng và hậu cần mà toàn bộ số xe tăng M48A3 đều đang nằm trong tình trạng niêm cất bảo quản.
Tuy nhiên với xu thế mở rộng hợp tác quốc phòng của Việt Nam, rất có thể trong tương lai M48 sẽ quay trở lại trực chiến tương tự như trực thăng UH-1 nếu được tiến hành nâng cấp toàn diện. Vậy gói nâng cấp nào tỏ ra phù hợp nhất?
Cấu hình gói nâng cấp 120S
Gói nâng cấp 120S do hãng General Dynamic giới thiệu vào cuối thập niên 1990, với mục đích giúp những chiếc xe tăng M60 Patton lạc hậu (phiên bản kế tiếp được phát triển lên từ M48) đáp ứng được các yêu cầu của tác chiến hiện đại.
Xe tăng M60 nâng cấp có tên gọi M60 2000, nó được trang bị tháp pháo cùng hệ thống treo của M1 Abrams với pháo chính M256 cỡ 120 mm có sức mạnh vượt trội pháo M68 cỡ 105 mm nguyên bản.
Hệ thống điều khiển hỏa lực của M60 2000 cũng tương tự như Abrams, cho khả năng bắn chính xác trong mọi điều kiện chiến trường, tầm bắn hiệu quả đạt tới trên 4 km.
Có thể thấy rằng sau nâng cấp, M60 2000 đã gần như tương đương với M1 Abrams từ ngoại hình cho đến năng lực chiến đấu, đủ khả năng đối đầu với mọi xe tăng chủ lực hiện đại.
M60 2000 chỉ thua kém Abrams một điểm duy nhất là khả năng bảo vệ không được cải thiện nhiều, do gói nâng cấp chủ yếu tập trung vào việc nâng cao sức mạnh hỏa lực.
Xe tăng M60 2000 sau nâng cấp
Vậy câu hỏi được đặt ra hiện nay là gói nâng cấp 120S liệu có phù hợp để áp dụng trên xe tăng M48?
Điều này có thể nói là hoàn toàn khả thi, nhất là khi khung thân của M48 và M60 có rất nhiều nét tương đồng cả về kích thước lẫn trọng lượng, đầy đủ điều kiện để tiếp nhận tháp pháo 120 mm.
Nếu được trang bị tháp pháo của M1 Abrams theo gói nâng cấp 120S, các xe tăng M48A3 Patton lạc hậu đang trong tình trạng niêm cất bảo quản của Việt Nam sẽ lại trở thành những "con quái vật" có uy lực vô cùng mạnh mẽ.
