Vào những năm 1980, Không quân Mỹ đã lên kế hoạch phát triển một loại trực thăng tấn công mới nhằm thay thế cho những thiết kế đã cũ. Đến năm 1991, Boeing đã hợp tác cùng với Sikorsky để phát triển một mẫu thử nghiệm trực thăng thế hệ mới.
Mẫu trực thăng mới được áp dụng công nghệ tàng hình trong thiết kế hình dáng khí động học, hệ thống điện tử hiện đại. Mẫu thử nghiệm được chỉ định là RAH-66 Comanche, quân đội Mỹ dự định sử dụng RAH-66 với vai trò trinh sát và chỉ thị mục tiêu cho trực thăng tấn công AH-64D Apache. Mẫu thử nghiệm đầu tiên cất cánh vào ngày 04/01/1996, mẫu thử nghiệm thứ 2 cất cánh lần đầu vào 30/03/1999.
Thiết kế khí động học ưu việt
Theo yêu cầu ban đầu của quân đội Mỹ, RAH-66 có thiết kế khí động học rất “hầm hố” nhằm làm giảm tối đa diện tích phản hồi radar. Thân trực thăng lại được phủ thêm một lớp sơn đặc biệt có khả năng hấp thu sóng radar. Các tính toán cho thấy diện tích phản hồi radar của RAH-66 nhỏ hơn 360 lần so với trực thăng tấn công AH-64D Apache.
Thân máy bay được làm hoàn toàn bằng vật liệu composite nhằm giảm trọng lượng và tăng độ bền cơ học. Cánh quạt chính 5 lá được thiết kế độc đáo cùng hệ thống động cơ mới giúp trực thăng hoạt động rất êm. Rotor đuôi được thiết kế liền với thân nằm trong một khung hình tròn phía trên có các cánh ổn định.
Hệ thống điện tử-vũ khí hiện đại
RAH-66 được trang bị hệ thống điện tử hàng không rất phức tạp cho phép trực thăng hoạt động bất kể ngày đêm ngay cả trong những điều kiện thời tiết xấu. Mỗi phi công được trang bị 2 màn hình LCD đa chức năng hiển thị các thông số về mục tiêu cũng như môi trường xung quanh.
Mỗi phi công được trang bị hệ thống mũ bay tích hợp cho phép theo dõi tất cả các mục tiêu trong phạm vi tìm kiếm của hệ thống. Phần mũi trực thăng được trang bị hệ thống cảm biến tiên tiến.
Những thông số về mục tiêu được hệ thống cảm biến thu nhận kết hợp với những gì phi công quan sát thấy trên mũ bay tích hợp được hiển thị lên màn hình LCD dưới dạng bản đồ chiến thuật kỹ thuật số, màn hình còn lại hiển thị các thông số về trạng thái của trực thăng.
RAH-66 được trang bị hệ thống “fly-by-wire” kỹ thuật số cho phép kiểm soát trạng thái của trực thăng tốt hơn. Ngoài ra nó còn được trang bị hệ thống thông tin liên lạc đa kênh mạnh mẽ, hệ thống liên lạc vệ tinh cùng hệ thống liên kết dữ liệu trong thời gian thực.
RAH-66 được trang bị hệ thống chiến tranh điện tử toàn diện bao gồm: Máy thu cảnh báo laser AN/AVR-2A (V), hệ thống gây nhiễu vô tuyến ITT AN/ALQ-211 SIRCM cùng các thiết bị gây nhiễu hồng ngoại khác.
Về vũ khí RAH-66 được vũ trang một pháo XM301 20mm bố trí dưới mũi, 2 khoang vũ khí bên trong thân có thể mang theo 6 tên lửa chống tăng AGM-114 Hellfire, hoặc 12 tên lửa phòng không tầm thấp AIM-92 Stinger.
Ngoài ra, RAH-66 còn có thể mang thêm 4 tên lửa AGM-114 hoặc 8 tên lửa AIM-92 ở 2 cánh phụ hai bên hông. Nhưng việc mang vũ khí bên ngoài có thể làm giảm khả năng tàng hình của trực thăng.
Trực thăng có tầm bay bằng tiêm kích
RAH-66 được trang bị 2 động cơ tuboshaft T-800-LHT-801 với công suất 1.432 mã lực/chiếc. Hệ thống động lực này giúp trực thăng đạt tốc độ tối đa 324km/h, tốc độ hành trình 300km/h. Với tốc độ này, RAH-66 là trực thăng có tốc độ nhanh nhất thế giới hiện nay(ngoại trừ mẫu thử nghiệm Eurocopter X3)
Đặc biệt, RAH-66 có phạm vi hoạt động tới 2.200km, phạm vi hoạt động này tương đương với một chiếc tiêm kích. Nhờ phạm vi hoạt động xa, RAH-66 có thể thực hiện nhiệm vụ trên một phạm vi rất rộng, nó có thể bay thẳng đến chiến trường từ mà không cần các phương tiện vận chuyển hỗ trợ khác đến địa điểm tập kết trước.
Chết yểu vì... quá hiện đại
Những đặc tính kỹ chiến thuật của RAH-66 Comanche có lẽ không cần phải bàn cải, nó xứng đáng là trực thăng trinh sát tấn công tối tân nhất thế giới và gần như không có đối thủ. Tuy nhiên, do quá hiện đại mà số phận của RAH-66 bị đặt “lên thớt”.
Để sản xuất ra một chiếc RAH-66 tối tân nó phải được áp dụng rất nhiều công nghệ và vật liệu cao cấp điều đó khiến cho chi phí của chương trình trở nên vô cùng đắt đỏ. Kinh phí cho chương trình được dự kiến lên đến 40 tỷ USD, đây có thể coi là chương trình phát triển trực thăng đắt nhất thế giới thời bấy giờ.
Ban đầu Bộ Quốc phòng Mỹ dự kiến mua sắm khoảng 800 chiếc RAH-66, tính trung bình đơn giá mỗi chiếc khoảng 50 triệu USD/chiếc (đơn giá này bằng một chiếc tiêm kích thế hệ 4+).
Đến năm 2002, Lầu Năm Góc giảm kế hoạch mua sắm xuống còn 650 chiếc chi phí cho chương trình dự kiến khoảng 26,9 tỷ USD, đơn giá mỗi chiếc khoảng 41 triệu USD.
Tuy nhiên, đến năm 2004, Lầu Năm Góc nhận thấy chi phí của chương trình RAH-66 là quá đắt. Mặc khác sự phát triển nhanh chóng của các loại tên lửa phòng không tầm thấp vác vai hiện đại làm cho khả năng bị tiêu diệt của RAH-66 không giảm đi nhiều cho dù nó được trang bị công nghệ tàng hình.
Hơn nữa, những kinh nghiệm tại chiến trường như Kosovo cho thấy những chiếc máy bay trinh sát không người lái tỏ ra hiệu quả hơn trong vai trò tương tự trong khi chi phí phải chăng hơn.
Vì vậy, chương trình RAH-66 Comanche chính thức bị “khai tử” vào ngày 23/02/2004. Tại thời điểm bị “khai tử”, 2 mẫu thử nghiệm RAH-66 đã ngốn hết 6,9 tỷ USD, tính ra mỗi chiếc ngốn hết 3,45 tỷ USD.
Bài vở và ý kiến đóng góp cho chuyên mục xin vui lòng gửi về email: [email protected]. Trân trọng!
