Ngày 25/11, hai máy bay ném bom B-52 của Mỹ đã cất cánh từ đảo Guam, bay qua Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) mà Trung Quốc mới tuyên bố thiết lập trên biển Hoa Đông, thách thức những quy định mà Bắc Kinh ngang ngược đề ra.
Trong một cuộc phỏng vấn với Đài truyền hình Phoenix có trụ sở tại Hongkong vào hôm qua (26/11), Anne-Marie Slaughter, cựu giám đốc hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng thông qua hành động lần này, Mỹ không chỉ muốn cảnh cáo Bắc Kinh mà còn răn đe cả Tokyo.
Cụ thể, theo Slaughter, trong khi cảnh cáo Trung Quốc rằng Mỹ hoàn toàn có đủ khả năng ngăn Bắc Kinh "bắt nạt" Tokyo, việc triển khai 2 máy bay ném bom B-52 lần này còn nhằm ngăn chặn phản ứng thái quá từ phía chính phủ Nhật Bản.
"Chuyến bay của các máy bay ném bom của Mỹ có thể đã được lên kế hoạch để ngăn Nhật Bản tiến hành bất cứ hành động nào có thể làm leo thang căng thẳng trong khu vực", Slaughter nói. Washington đang nói với người Nhật Bản rằng họ không cần phản ứng thái quá vì đã có sự hiện diện của Mỹ ở đây.
Robert Kaplan, một cựu thành viên trong Hội đồng Chính sách quốc phòng của Lầu Năm Góc cũng chỉ ra rằng việc 2 máy bay ném bom B-52 không mang vũ khí bay qua quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư là một "sự biểu dương lực lượng trong việc bảo vệ Nhật Bản”, nhấn mạnh thái độ nghiêm túc của Mỹ trước động thái lần này của Trung Quốc.
Tờ Bloomberg cho biết B-52 cất cánh từ căn cứ không quân trên đảo Guam và bay vào Vùng nhận dạng phòng không mà không hề thông báo trước với Trung Quốc.
Quan chức Mỹ cho biết chuyến bay này là một phần trong cuộc tập trận đã được lên kế hoạch từ lâu. Chuck Hagel, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ, cho biết Washington không định thừa nhận Vùng nhận dạng phòng không mà Trung Quốc đơn phương thiết lập.
"Chúng tôi coi động thái này là một nỗ lực gây mất ổn định trong khu vực. Hành động đơn phương này đang làm tăng nguy cơ hiểu lầm và tính toán sai lầm” - ông Hagel nói.
Mặc dù Thiếu tướng Qiao Liang từng tuyên bố máy bay xâm phạm vào không phận của Trung Quốc qua Vùng nhận dạng phòng không có thể sẽ bị các chiến đấu cơ Trung Quốc bắn hạ. Theo tờ Global Times, B-52 được triển khai tới biển Hoa Đông để xem liệu Trung Quốc có dám tấn công một chiếc máy bay không vũ trang hay không. Lầu Năm Góc khẳng định Mỹ sẽ không thông báo cho Trung Quốc khi cử máy bay tới khu vực này trong tương lai.
Trong khi đó, tờ Jiji Press có trụ sở tại Tokyo cho biết Mỹ và Nhật đang hợp tác với nhau để ngăn chặn Trung Quốc thiết lập một trật tự mới trên biển Hoa Đông, Yoshihide Suga, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản sẽ tổ chức một cuộc họp để thảo luận về vấn đề này vào ngày 2/12 sắp tới với Evan Medeiros, giám đốc các vấn đề đông Á tại Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ. Fumio Kishida, ngoại trưởng Nhật Bản, cho biết Nhật Bản sẽ hợp toàn diện với Mỹ để buộc Trung Quốc phải biết kiềm chế những hành động ngang ngược của mình.
