Lai lịch khẩu súng nổi tiếng nhất Thế giới
Nhắc đến Israel có lẽ ngay lập tức ai cũng liên tưởng đến Jerusalem và cuộc đấu tranh đòi độc lập của Palestin hay bán đảo Sinai và những cuộc chiến tranh đã cuốn vào nó hầu hết các nước Vùng Vịnh, khiến cho cả thế giới phải quan tâm.
Tuy nhiên, với những nhà nghiên cứu lịch sử quân sự, kỹ thuật quân sự cũng như các chức sắc quân sự của thế giới thì nhắc đến Israel không thể không nhắc đến Uzi - khẩu tiểu liên nổi tiếng nhất thế giới.
Uziel Gal – cha đẻ của khẩu Uzi – sinh ngày 15 tháng 12 năm 1923 tại Đức với tên khai sinh là Gotthard Glass.
Cha mẹ ông, Erich và Miele Glass ly dị nhau khi ông còn nhỏ và tuổi thơ của ông trôi qua cùng mẹ trong một trang trại đầy cổ vật, bao gồm cả một số loại vũ khí cổ. Có lẽ chính điều đó đã giúp ông sớm có niềm say mê với các loại vũ khí.
Năm 1933, khi phát xít Đức lên nắm chính quyền, ông cũng như nhiều trẻ em Do Thái khác cùng với gia đình chuyển sang sống ở Anh. Sau đó 3 năm, ông đến định cư cùng với cha tại khu Yagur, một thị trấn thuộc Palestin - lúc này còn là thuộc địa của Anh.
Sau khi tốt nghiệp trung học, ông tham gia Palmach (lực lượng bộ binh của Haganah – tổ chức quân đội ngầm theo chủ nghĩa phục quốc Do Thái trong lãnh thổ Palestin do Anh cai quản) và được giao phụ trách bảo trì các loại vũ khí.
Đặc công Việt Nam huấn luyện cùng súng tiểu liên Uzi.
Năm 1943, ông bị bắt bởi quân đội Anh khi mang theo một khẩu súng trong người và bị kết án sáu năm tù giam. Sau hơn hai năm trong tù, ông được ân xá và trở về Yagur vào năm 1946.
Trong cuộc chiến tranh giành độc lập của người Do Thái năm 1948, ông đã tham gia vào các trận đánh ở miền bắc Israel. Sau khi nhà nước Israel được thành lập tháng 5 năm 1948, ông được gửi đến một khóa học đào tạo sĩ quan.
Cũng trong thời gian này, ông đã nghiên cứu, hoàn thiện mẫu súng tiểu liên của riêng mình - một công việc mà ông đã tiến hành từ những năm còn sinh sống ở Yagur.
Sau khi trải qua nhiều thử nghiệm, khẩu tiểu liên của ông được Lực lượng Phòng vệ Israel thông qua và đưa vào trang bị chính thức với tên gọi Uzi - một cách viết tắt tên của Uziel bất chấp sự phản đối của người sinh ra nó.
Cũng từ đấy Uziel thường được biết đến với cái tên Uziel “Uzi” Gal.
Ban đầu được thiết kế như một vũ khí cho lính nhảy dù, Uzi đã được trang bị lần đầu tiên cho lực lượng đặc biệt của Israel vào năm 1954 và sau đó được sử dụng trong Chiến dịch Sinai năm 1956.
Được sử dụng rộng rãi trong chiến đấu cộng với sự thành công của IDF (Israel Defense Forces) trong chiến dịch đó đã giúp tiểu liên Uzi được cả thế giới biết đến, một số quốc gia, chẳng hạn như Hà Lan và Đức sau đó đã mua bản quyền sản xuất Uzi.
Với kích thước nhỏ gọn và khả năng đơn giản trong thao tác cũng như dễ dàng trong bảo dưỡng, thay thế các bộ phận đã làm cho Uzi trở thành một vũ khí lý tưởng cho những nữ quân nhân (chiếm một tỷ lệ không nhỏ trong IDF).
Đồng thời nó cũng rất phù hợp với những quân nhân trong lực lượng bảo đảm như những nhân viên hậu cần, quân y.
Qua các cuộc chiến tranh và xung đột quân sự ở Thế kỷ XX, nếu AK-47 và M16 là biểu tượng của súng trường tiến công (Assault Rifle) thì có thể coi Uzi là hình mẫu của loại súng tiểu liên.
Khác với súng trường tiến công dành cho người lính trên chiến trường, tiểu liên có thể coi là thứ vũ khí dành cho các cuộc xung đột nhỏ.
Kích thước nhỏ gọn, tầm bắn vừa đủ, dễ dàng xoay trở trong những không gian nhỏ hẹp của đô thị, tiểu liên là thứ vũ khí không thể thiếu cho những lực lượng đặc nhiệm hoặc những quân đội thường xuyên phải tác chiến trong đô thị như IDF.
Uzi có công nghệ thiết kế khá đơn giản, tương đối ít các bộ phận, nó được làm chủ yếu từ thép tấm. Do có ít các bộ phận nên Uzi dễ dàng tháo rời để sửa chữa và bảo trì.
Súng tiểu liên Uzi sử dụng cỡ đạn 9x19mm Parabenllum, hộp tiếp đạn có thể tùy chọn loại từ 25 đến 40 viên. Hộp tiếp đạn được thiết kế cắm vào tay cầm như kiểu súng lục.
Điều này giúp người sử dụng dễ dàng thay hộp tiếp đạn trong điều kiện đêm tối theo nguyên tắc “bàn tay tìm thấy bàn tay”.
Uzi được thiết kế với khóa nòng mở, là một phần của khối lùi, thiết kế này được cho là ảnh hưởng từ khẩu súng tiểu liên CZ Mod 25 của Tiệp Khắc.
Giải cứu con tin.
Toàn bộ khóa nòng và các bộ phận khác được bố trí phía sau, khi được kích hoạt, khóa nòng đẩy đạn từ hộp tiếp đạn về phía trước, khi lùi về sau khóa nòng đẩy vỏ đạn ra ngoài, tay kéo khóa nòng nằm phía trên cũng chính là một phần của thước ngắm.
Thiết kế khóa nòng mở thích hợp cho chế độ bắn tự động nhưng đồng nghĩa với đó là độ tản mát rất cao, ảnh hưởng đến độ chính xác.
Tuy nhiên, đây không phải là vấn đề quá nghiêm trọng đối với một khẩu súng được thiết kế cho các hoạt động chiến đấu ở cự ly gần, bởi điều quan trọng là bắn được càng nhiều đạn về phía đối phương càng tốt. Trong trường hợp này, tiểu liên Uzi là một lựa chọn tối ưu.
Ngoài sản xuất tại nhà máy của IMI (Israel Military Industries Ltd) Israel, súng tiểu liên Uzi còn được sản xuất theo giấy phép tại FN Herstal của Bỉ, biến thể này được gọi là FN Uzi, Rhodesia (nay là Zimbabuwe).
Uzi cũng được sản xuất không có giấy phép tại Trung Quốc với tên gọi Model 320, tại Croatia với tên gọi ERO. Tiểu liên Uzi có nhiều biến thể, phổ biến là các loại sau:
- Súng tiểu liên Uzi tiêu chuẩn với chiều dài nòng 254mm. Chiều dài toàn bộ của khẩu Uzi tiêu chuẩn là 640mm và 470mm khi gấp báng với trọng lượng 3,5kg cả băng đạn.
Nó có tốc độ bắn 600 phát/phút khi sử dụng đạn 9x19 Parabellum. Khẩu SMG (Submachine Gun) này có loại báng gỗ cố định hoặc loại báng gấp bằng kim loại.
- Mini Uzi là một phiên bản nhỏ hơn của Uzi tiêu chuẩn, được giới thiệu vào năm 1980. Chiều dài của nó là 600mm hoặc 360mm khi gấp báng.
Với chiều dài nòng 197mm, Mini Uzi có sơ tốc đầu nòng là 375m/s và tầm bắn hiệu quả 100 mét. Nó có tốc độ bắn 950 phát/phút.
- Micro Uzi là một phiên bản nhỏ hơn nữa của Uzi, được giới thiệu vào năm 1986. Nó có chiều dài 486mm, còn có 282mm khi gấp báng và có chiều dài nòng là 117mm. Sơ tốc đầu nòng của Micro Uzi là 350m/s và có tốc độ bắn lên tới 1200 phát/phút.
Ngoài các biến thể trên, Uzi còn có loại súng ngắn Uzi Piston hoặc loại súng trường ngắn Uzi Carbin dành cho các lực lượng bảo vệ pháp luật như cảnh sát hoặc lực lượng bảo vệ trên tàu thủy hay an ninh hàng không.
Hiện nay, Uzi đã có biến thể Uzi Pro được thiết kế hoàn toàn mới bởi IWI (Israel Weapon Industries).
Đây là khẩu súng được thiết kế trên cơ sở khẩu Micro Uzi với những tiêu chuẩn của súng tiểu liên Thế kỷ XXI, dễ dàng tích hợp các phụ kiện như kính ngắm quang học, súng phóng lựu hay kính bắn đêm hoặc thiết bị chỉ thị laser.
Huấn luyện chiến thuật cùng súng tiểu liên Uzi.
Đặc công Việt Nam đã được trang bị loại súng này
Tiểu liên Uzi cũng như các biến thể của nó đã bán được hơn 1,5 triệu khẩu kể từ năm 1956 đến nay. Mặc dù được thiết kế từ giữa Thế kỷ XX nhưng hiện nay tiểu liên Uzi vẫn được sử dụng tại hơn 90 quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Ở Việt Nam, Mini Uzi và Micro Uzi được trang bị cho lực lượng đặc công biệt động chuyên trách làm nhiệm vụ chống khủng bố của Đoàn đặc công M1 cũng như các phân đội đặc công chống khủng bố ở các tỉnh, thành lớn.
Các kỹ sư vũ khí Việt Nam đã khai thác rất tốt những ưu điểm của tiểu liên Uzi và hơn thế nữa họ đã nghiên cứu, cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng của tiểu liên Uzi trong điều kiện Việt Nam.
Đề tài nghiên cứu thiết kế, chế tạo thiết bị hiệu chỉnh kính MARS lắp trên súng Micro Uzi bằng laser đã giải quyết xuất sắc bài toán đồng bộ, nâng cao hiệu suất khai thác và hiệu quả chiến đấu của súng.
Cha đẻ súng Uzi không hề nhận được tiền bản quyền
Cũng cần phải nói thêm, dù tiểu liên Uzi đã rất nổi tiếng và được bán trên khắp thế giới nhưng cha đẻ của nó - Uziel “Uzi” Gal không hề được nhận một đồng nào từ bản quyền khẩu súng của ông.
Là một quân nhân, ông cảm thấy rằng ông không nên nhận tiền bản quyền từ sáng tạo của mình bởi ông coi đây là một phần của nhiệm vụ của mình và là sự đóng góp của ông đối với an ninh của đất nước.
Uziel “Uzi” Gal phục vụ trong IDF cho đến năm 1975 và nghỉ hưu ở cấp bậc Trung tá. Trong quá trình phục vụ 27 năm của mình, ông đã làm việc ở nhiều dự án trong kĩnh vực vũ khí.
Ông đã giành giải thưởng quốc gia cao nhất cho công lao của mình khi sáng chế ra khẩu tiểu liên Uzi, ông cũng là người đầu tiên nhận giải thưởng an ninh Israel, được trao cho ông vào năm 1958 bởi chính Thủ tướng David Ben-Gurion.
Uziel Gal mất năm 2002 tại Mỹ nhưng Uzi - khẩu tiểu liên nổi tiếng nhất thế giới – do ông thiết kế sẽ vẫn là một trong những khẩu súng được nhắc đến nhiều nhất trong lịch sử chiến tranh của nhân loại.
