F-35 Lightning II của hãng Lockheed Martin là họ tiêm kích đa năng thế hệ 5 một chỗ ngồi và một động cơ. F-35 được thiết kế cho nhiệm vụ tấn công mặt đất, trinh sát, bảo đảm phòng không cho lực lượng mặt đất và hạm đội, máy bay có ứng dụng công nghệ tàng hình Stealth.
Mỹ sản xuất 3 biến thể của F-35 là: F-35A cất-hạ cánh thông thường dùng cho không quân, F-35B cất cánh đường băng ngắn và hạ cánh thẳng đứng dùng cho thủy quân lục chiến, F-35C là tiêm kích trên hạm của Hải quân Mỹ cất-hạ cánh đường băng ngắn dùng để trang bị cho các tàu sân bay.
Họ máy bay này là kết quả chương trình tham vọng nhiều năm của quân đội Mỹ nhằm chế tạo các tiêm kích vạn năng, có khả năng thực hiện nhiều loại nhiệm vụ. Dự kiến, thế hệ tiêm kích tối tân nhất này sẽ cho phép Mỹ giành toàn bộ ưu thế trên không.
Tiêm kích F-35
Tuy nhiên, Pierre Sprey, công trình sư thiết kế F-16 Fighting Falcon, loại tiêm kích thế hệ 4 phổ dụng nhất và một trong những công trình sư máy bay hàng đầu của Mỹ cho rằng, việc các công trình sư máy bay hiện tại ham mê thái quá đối với việc chế tạo máy bay cất cánh thẳng đứng có thể đem lại hậu quả tai hại.
“F-35B mà không quân hải quân Mỹ và Hải quân Anh sử dụng có khoang thân giữa rất dày vì ở đó bố trí turbine cho phép máy bay cất-hạ cánh thẳng đứng. Cánh thì trái lại được làm rất nhỏ. Vì thế mà tiêm kích này trở nên khó điều khiển, bởi lẽ cánh nhỏ lại phải mang tải trọng nhiều tấn của khoang chính. Điều đó làm giảm mạnh sức cơ động của máy bay vì cánh tạo ra lực kéo cần thiết để đổi hướng. Không có cánh thì không thể quay”.
Trong không chiến tầm gần, máy bay như vậy sẽ thua một tiêm kích có thiết kế truyền thống. Theo ông Sprey, F-35B hiện đại lại vô dụng trong không chiến, thậm chí ngay cả tiêm kích Liên Xô MiG-21 chế tạo trong thập kỷ 1950 cũng có thể vượt qua nó vì MiG-21 có sức cơ động tốt hơn F-35B.
F-35B thử nghiệm cất hạ cánh trên tàu đổ bộ tấn công lớp Wasp
