Hiện nay, dù cho Quân đội Nga đã đưa vào trang bị tổ hợp radar tầm xa hiện đại thế hệ sau là Nebo-M, nhưng Nebo-UE vẫn được đánh giá là một trong những đài radar VHF băng sóng mét tốt nhất thế giới.
Nebo-UE đang được sử dụng rộng rãi và bố trí dày đặc quanh thủ đô Moscow nhằm cảnh giới xa và chỉ thị mục tiêu cho các tổ hợp tên lửa phòng không S-300/400 trong nhiều năm nữa.
Nebo-UE là đài radar cảnh giới nhìn vòng tầm xa có khả năng phát hiện các mục tiêu vũ trụ (tên lửa đường đạn) trên đoạn đầu và đoạn cuối quỹ đạo của chúng và các mục tiêu bay cỡ nhỏ có hệ số phản xạ điện từ thấp như máy bay tàng hình, tên lửa hành trình...
Nebo-UE có khả năng chống nhiễu tốt, chuyên dùng phát hiện, bám sát tự động, phân biệt địch ta, nhận dạng kiểu loại, cung cấp các tham số tọa độ và đường bay chính xác cho các hệ thống chỉ huy đồng bộ hoặc không đồng bộ của các đơn vị phòng không và không quân.
Cấu hình
Dàn ăng ten đồ sộ của hệ thống radar cảnh giới 55Zh6UE Nebo-UE
Đài Nebo-UE bao gồm khối thiết bị điện tử (trên xe thùng kéo kín AP - xe ăng ten); một dàn ăng ten dạng cột (chuyên chở trên 3 xe thùng kéo hở); một xe hiện sóng (trên xe thùng kéo kín UV - xe điều khiển).
Ngoài ra còn có xe phát điện 19U6 cùng cáp nguồn nối với xe hiện sóng và hệ thống điều khiển tự động; bộ dụng cụ sửa chữa và phụ tùng thay thế.
Đài Nebo-UE có thể vận hành trong mọi điều kiện khí hậu với dải nhiệt độ môi trường từ -50 - +50°C, độ ẩm không khí tới 98% và tốc độ gió tới cấp 6 (45 m/s), tại độ cao 1.000 m so với mực nước biển.
Thông số kỹ thuật cơ bản (theo công bố của nhà sản xuất)
Bảng: Cự ly phát hiện mục tiêu của các loại radar Nga, Trung Quốc
Băng sóng: mét.
Cự ly phát hiện mục tiêu dạng máy bay chiến đấu (Diện tích phản xạ radar = 2,5 m2) (km): Ở độ cao 500 m: không dưới 65; Ở độ cao 10.000 m: không dưới 310; Ở độ cao 20.000 m: không dưới 400.
Cự ly phát hiện mục tiêu dạng tên lửa hành trình siêu thanh (Diện tích phản xạ radar = 0,9 m2) (km): Ở độ cao 10.000 m không dưới 250; Ở độ cao 20.000 m: không dưới 300.
Cự ly phát hiện mục tiêu bay là máy bay mang máy phát nhiễu tạp tích cực (km): Ở độ cao 1.000 m: 350. Biên độ vùng quét và định vị mục tiêu: Độ cao (km): 75; Góc tà (độ): 16.
Sai số định vị tọa độ mục tiêu: Cự ly (m): 60; Góc phương vị (phút góc): 10; Độ cao khi quét góc tà từ 2 - 160 (m): 400; Độ cao khi quét góc tà từ 0,8 - 20 (m): 600.
Số lượng mục tiêu có thể bám sát đủ tham số: không dưới 100. Thời gian trung bình giữa 2 lần phát sinh sự cố (giờ): không thấp hơn 250.
Những ưu điểm vượt trội
Đài Nebo-UE của Trạm radar 50 - Trung đoàn radar 294 - Sư đoàn 367. Ảnh: Quân đội nhân dân
Xe hiện sóng/điều khiển có thể đặt xa xe đài ăng ten tới 1 km, có khả năng bật/tắt và điều khiển các chế độ chính của đài. Nhờ vậy, kíp trắc thủ có khả năng sống sót cao hơn trong trường hợp xe đài (tháp ăng ten phát sóng) bị chế áp bởi tên lửa bức xạ diệt radar.
Đồng bộ tín hiệu, tự động xử lý tín hiệu sơ cấp, thứ cấp (cấp 2), truyền tham số tọa độ mục tiêu song song đồng thời tới màn hiện sóng của đài và kết nối với một hệ thống liên hợp bất kỳ ở sở chỉ huy thông qua các kênh liên lạc tương tự và số.
Đo 3 tham số mục tiêu với độ chính xác cao nhờ sử dụng tín hiệu thăm dò phức tạp với phổ rộng và tự động hoá chế độ thu nhận và xử lý tín hiệu, bám tự động hoặc bán tự động, giúp giảm thiểu sai số, giảm tải cho kíp trắc thủ trong điều kiện quan sát phức tạp.
Không những thế, nó còn chỉ chính xác vị trí nguồn nhiễu tạp tích cực với 2 tham số phương vị, góc tà, giúp các đơn vị phòng không sục sạo, tiêu diệt chính xác các máy bay gây nhiễu thế hệ mới như EA-18G, EC-130J...
Máy bay tàng hình, mục tiêu có hệ số phản xạ radar thấp có thể bị Nebo-UE phát hiện từ rất xa như tên lửa hành trình có diện tích phản xạ 0,1 m2 từ khoảng 140 km hay máy bay tàng hình có diện tích phản xạ 0,01 m2 từ khoảng 80 km.
Kíp trắc thủ đài Nebo-UE biên chế tại Trạm 50 - Trung đoàn radar 294. Ảnh: Quân đội Nhân dân
Có khả năng chống nhiễu cao đặc biệt là đối với nhiễu tạp tích cực. Ngoài ra, so với các đài radar cùng chức năng, Nebo-UE có khả năng chống nhiễu tiêu cực tốt hơn.
Để đối phó với nhiễu chế áp theo tần số, Nebo-UE sử dụng 6 tần số sóng mang khác nhau. Việc chuyển đổi giữa các tần số này có thể thực hiện bằng tay hoặc tự động (tự động lựa chọn giá trị tần số mà mức nhiễu thấp nhất).
Việc ứng dụng các sơ đồ kiểu “hạn chế - lọc phối hợp” cho phép đối phó với những loại nhiễu xung có phổ và luật điều chế nội bộ không giống với tín hiệu thăm dò.
Quá trình xử lí tín hiệu còn được thực hiện bởi nhiều loại mạch tự điều khuếch (APY) khác nhau. Chúng góp phần nâng cao dải động của máy thu, ổn định mức báo động lầm và tăng độ chống nhiễu của hệ thống.
Trong trường hợp kênh thu tín hiệu xác định cự ly bị trục trặc, kênh đo cao có thể được dùng làm kênh phát hiện dự phòng.
Có hệ thống tự động hoá kiểm tra các tham số chủ yếu, chức năng và tìm hỏng đến khối và phân khối, nhóm các khâu, đo các tham số hệ thống, giúp rút ngắn quá trình sửa chữa, khắc phục sự cố, nhanh chóng đưa đài trở lại phát sóng.
Với những ưu điểm nổi trội như trên, 55Zh6UE Nebo-UE chính là radar cảnh giới mạng pha kỹ thuật số 3D hiện đại nhất của Việt Nam cũng như hàng đầu trong khu vực châu Á.
