M82 là một trong những khẩu súng bẳn tỉa công phá có uy lực thuộc vào loại kinh hoàng trên thế giới. Hiện nay, M82 được trang bị khá nhiều trong các Lực lượng vũ trang của nhiều quốc gia.
M82 được các binh sĩ Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ gọi với cái tên “Lighty Fifty” (tạm dịch: ánh sáng chết chóc). “Fifty” chính là tên của loại đạn mà nó sử dụng là 50BMG. 50BMG là loại đạn chống các phương tiện chiến tranh tiêu chuẩn của khối NATO với kích thước đầu đạn khổng lồ 12.7x99mm.
Cho đến nay, có tổng cộng 4 phiên bản Barret M82 sử dụng cho 2 mục đích chính là dân thường tự vệ và quân sự. Các phiên bản M82 sử dụng trong dân sự phục vụ mục đích chính là đi săn. Sơ tốc đầu đạn của nó không được như các biến thể phục vụ với mục đích quân sự thế nhưng vẫn khá mạnh trong các loại súng trường hiện nay.
Các phiên bản quân sự với M82A1 và M82A3 sử dụng kiểu hộp tiếp đạn tiêu chuẩn thông thường, M82A2 sử dụng loại hộp tiếp đạn tiêu chuẩn Bullpup nằm phía sau. Tuy nhiên, hiện nay, M82A2 đã bị ngưng sản xuất, thay vào đó, nó được phát triển cao hơn với các nâng cấp cải tiến mới về hệ thống nạp đạn và cải tiến sơ tốc đầu đạn cao hơn nữa với cái tên XM500. XM500 sẽ là người kế tiếp của dòng súng trường bắn tỉa công phía kinh hoàng này.
Lịch sử nghiên cứu và phát triển
Đầu năm 1980, Công ty vũ khí Barrett được Ronnie Barrett thành lập với mục tiêu chính là nghiên cứu và sản xuất một loại súng trường bắn tỉa bán tự động, sử dụng loại đạn .50 BMG chuẩn của NATO.
Ronnie Barrett sinh năm 1954, tại Murfreeboro, Tennessee. Ông sinh trưởng trong một gia đình làm nghề nông. Năm 1972, ông trở thành một nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp. Thế nhưng, sau đó đã bén duyên với công việc chế tác vũ khí và là cha đẻ của Barrett M82
Trước đó, loại đạn .50 BMG chỉ được sử dụng chủ yếu trên các khẩu súng máy Browning M2, là loại súng máy tiêu chuẩn của Quân đội Hoa Kỳ. Năm 1982, mẫu súng Barrett đầu tiên ra đời với cái tên M82, là loại súng trường bắn tỉa bán tự động, nạp đạn theo cơ cấu nòng giật. M82 là loại súng trường đầu tiên sử dụng loại đạn công phá cỡ lớn .50 BMG tiêu chuẩn của NATO. Tuy nhiên, với những thiết kế ban đầu, M82 được sử dụng cho mục đích dân sự. Sau đó 1 năm, M82 nhận được vô số các đơn đặt hàng nên đã được sản xuất hàng loạt.
Sau sự thành công của M82, Hãng Barrett được giới quân sự chú ý đến khá nhiều. Cũng nhờ sự thành công của M82, Ronnie đã kiếm được khá nhiều tiền, ông dùng tất cả số tiền cho việc nghiên cứu các phiên bản sau của Barrett M82 là M82A1 và M82A2.
Năm 1986, mẫu súng M82A1 đầu tiên ra đời. Trải qua các cuộc thử nghiệm và kiểm tra, nó thể hiện rất xuất sắc và được giới quân sự các nước khối NATO để ý rất nhiều. Năm 1989, thương vụ đầu tiên của M82A1 được xúc tiến, đã có 100 khẩu Barrett M82A1 được xuất khẩu và bên sử dụng chính là Quân đội Thụy Sĩ.
Đầu năm 1990, một thương vụ khác lại được ký kết khi 125 khẩu M82A1 được bán cho Bộ chỉ huy USMC và được trang bị cho các lực lượng USMC của Hoa Kỳ.
Khi chiến sự ở Vịnh Persian bùng nổ, các khẩu M82A1 của USMC đã chứng minh được khả năng của chính mình trong những trận giao tranh ác liệt trên đường phố. Với sức công phá khủng khiếp, M82A1 đã hạ hàng loạt xe vũ trang trong các chiến dịch như “Desert Shield” và “Desert Storm”. Khẩu Barrett M82A1 với sức hủy diệt kinh hoàng đã khiến các lực lượng bộ binh của Iraq hoảng sợ trước những phát đạn chết chóc từ khẩu Barrett M82A. Sau các chiến dịch ở Kuwait và Iraq đã có hàng loạt các đơn đặt hàng được gửi về trụ sở chính của Barrett ở quê hương của Ronnie tại Murfreeboro, Tennessee.
Những khẩu Barrett M82A1 như thế này đã hạ hàng loạt các xe vũ trang và xe bọc thép nhẹ của Iraq trong chiến sự tại Vịnh Persian
Theo sau các đơn đặt hàng từ USMC là Hải quân Hoa Kỳ (U.S Navy – USN) và cả Không lực Hoa Kỳ (U.S Air Force – USAF). Cho đến nay, dòng súng M82A được xem như là loại súng trường bắn tỉa công phá tiêu chuẩn của Quân đội Hoa Kỳ. Với tầm bắn lên đến 1.800m, cùng với sơ tốc đầu đạn rất cao của loại đạn .50 BMG, M82A1 có khả năng xuyên thủng mọi loại xe được bọc giáp nhẹ với chỉ từ 2 đến 3 phát súng.
Bên cạnh đó, M82A còn sử dụng được cả đạn xuyên giáp API và đạn chống xe vũ trang Rufoss MK112. Hai loại đạn xuyên giáp này có thừa khả năng tấn công các cabin kiểm soát hoạt động của các trạm radar, các loại xe được vũ trang, những chiếc tiêm kích trên mặt đất cũng trở thành nạn nhân của nó. Thậm chí, trong chiến dịch “Desert Storm”, M82A1 còn hạ được các trực thăng của phía Iraq trên không.
Bên cạnh đó, M82A còn được đánh giá cao với khả năng chống bộ binh, nhờ những viên đạn .50 BMG kinh hoàng. M82A có thể dễ dàng hạ gục bất kỳ đối thủ nào chỉ với 1 phát đạn.
Theo các công ước mới được ký kết ở La Haye (Hà Lan) thì việc sử dụng loại đạn .50 BMG để tấn công con người bị cấm, tuy nhiên, ở Mỹ, Hội đồng thẩm phán Quân đội Hoa Kỳ cho phép sử dụng loại đạn này để tấn công các mục tiêu có mối đe dọa tiềm năng hoặc các mục tiêu có mối đe dọa trực tiếp trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Các lực lượng đặc biệt của Hoa Kỳ như SEAL, Delta hay các lực lượng đặc biệt của Israel như Sayeret Matkal rất hay sử dụng M82A trong các chiến dịch đặc biệt. Các xạ thủ sẽ sử dụng nó ở khoảng cách rất xa để hỗ trợ cho Lực lượng đột kích tấn công mục tiêu nhanh gọn.
Hiện nay, M82A được trang bị cho 44 Quân đội các quốc gia trên thế giới từ các nước thuộc khối NATO đến các quốc gia ở Đông Nam Á như Singapore với vai trò là súng trường bắn tỉa công phá tiêu chuẩn. Ở Việt Nam cũng có 1 khẩu đồng cấp là KSVK 12.7mm. Hiện nay, Việt Nam đang dựa trên mẫu này phát triển một khẩu súng bắn tỉa công phá có sức mạnh hơn cả khẩu KSVK của Liên bang Nga.
M82A còn được các Cơ quan hành pháp sử dụng như FBI hay Interpol sử dụng với mục đích trấn áp tội phạm.
