Nguồn tin từ chính phủ Nhật Bản được tờ Yomiuri Shimbun trích dẫn lại cho biết, sau khi quyết định quốc hữu hóa 3 trong số 5 hòn đảo thuộc quần đảo Senkaku/Điếu Ngư hồi tháng 9 năm ngoái, chính phủ của ông Noda đã lường trước phản ứng của Bắc Kinh và đã chỉ đạo lực lượng phòng vệ trên biển (MSDF – hải quân) Nhật chỉ được phép theo dõi các tàu của Trung Quốc ở khoảng cách mà “tàu Trung Quốc không thể nhìn thấy được”.
Trong phiên điều trần mới đây trước Ủy ban Ngân sách Hạ viện Nhật Bản, thành viên đảng Dân chủ tự do Koichi Hagiuda đã chất vấn Thủ tướng Shinzo Abe rằng: “Liệu ông có nghĩ rằng chính quyền Nhật Bản dưới thời Thủ tướng Noda đã quá e sợ Trung Quốc khi đưa ra quyết định như thế này không?”. Ông Abe trả lời rằng thực tế ông không biết việc này và chỉ được nghe nói lại rằng chính quyền cũ đã giới hạn rất nhiều những điều kiện hoạt động và quyền được hành động đúng bổn phận trách nhiệm của hải quân Nhật.
"Vì sợ những đụng độ có thể gia tăng mà họ (chính quyền của ông Noda) đã ngăn cấm một cách quá mức các khả năng của lực lượng phòng vệ trên biển khi tuần tra bảo vệ chủ quyền quốc gia. Ngay sau khi nhậm chức, chúng tôi đã xem xét lại những quy định này của chính quyền tiền nhiệm và đã có những thay đổi rõ rệt”, ông Shinzo Abe phát biểu trước quốc hội.
Các tài liệu mật của chính phủ Nhật cho biết, hồi đầu chính quyền của cựu thủ tướng Noda đã từng cho các lực lượng vũ trang nước này, cụ thể nhất là các tàu chiến, tàu bảo vệ bờ biển của Nhật được phép tiến gần các tàu của Trung Quốc trong khoảng cách 3 km ở vùng biển Hoa Đông “trong trường hợp cần thiết”. Tuy nhiên, sau một số cuộc đụng độ với Trung Quốc liên quan đến vấn đề Senkaku, chính quyền của ông Noda đã thay đổi chính sách.
Một số nhà quan sát cho rằng những lãnh đạo của chính quyền tiền nhiệm đã “quá e ngại” Trung Quốc và sợ căng thẳng biến thành đụng độ quân sự nếu cho phép MSDF tiếp cận các tàu chiến của hải quân Trung Quốc.
Theo tài liệu này, chính quyền Noda đã cho rằng một người đứng trên tàu ngoài biển chỉ có thể nhìn thấy một tàu khác ở khoảng cách dưới 28 km trong khi radar trên các tàu chiến của MSDF vẫn có thể theo dõi tàu của Trung Quốc từ khoảng cách ngoài 28 km nên các tàu của Nhật luôn phải giữ khoảng cách trên 28km so với tàu Trung Quốc và nếu tàu Trung Quốc tiến đến gần, tàu của Nhật bắt buộc phải rút lui ra xa hơn.
Dưới thời của chính quyền Thủ tướng Shinzo Abe, ngay từ tháng 12/2012 (khi ông Abe chính thức nhậm chức), lực lượng phòng vệ trên biển của Nhật Bản được phép “mạnh dạn” hơn với mức 3km hoặc gần hơn nữa.
Một số quan chức chính phủ Nhật cho rằng, sự kiện tàu chiến Trung Quốc “khóa mục tiêu trên radar, sẵn sàng khai hỏa” vào tàu khu trục của hải quân Nhật hôm 30/1/2013 vừa qua có thể là hệ quả của việc các tàu Trung Quốc “đột nhiên” thấy tàu Nhật ở gần và cho rằng đó là hành động “khiêu khích”.
"Khi Nhật Bản khôi phục lại quyền giám sát về mức ‘đúng nghĩa’ Trung Quốc đã phản ứng theo kiểu hăm dọa như thể là họ sợ bị Nhật Bản khiêu khích. Đây là hệ quả của một khoảng thời gian dài chúng ta đã quá nhu nhược", một quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng Nhật phát biểu.
-a4c24.jpg)
