Các thông tin tình báo Mỹ cho biết, Iran đang lên kế hoạch ám sát Đại sứ Mỹ tại Nam Phi Lana Marks.
Thông tin được đưa ra trong bối cảnh Iran đang tiếp tục tìm cách đáp trả vụ giết Tướng Qassem Soleimani hồi đầu năm nay. Nếu được tiến hành, sự việc có thể làm leo thang căng thẳng giữa Mỹ và Iran và gây nhiều sức ép buộc Tổng thống Trump phải tấn công đáp trả giữa mùa bầu cử căng thẳng.
Giới chức Mỹ đã nhận được thông tin về mối đe dọa chung chung đối với Đại sứ Mỹ tại Nam Phi Lana Marks, từ hồi mùa xuân. Tuy nhiên, thông tin tình báo về việc ám sát Đại sứ đã trở nên cụ thể hơn trong những tuần gần đây. Theo quan chức chính phủ Mỹ, Đại sứ quán Iran ở Pretoria có liên quan tới âm mưu này.
Dù vậy, tấn công Đại sứ Marks chỉ là 1 trong số các lựa chọn mà giới chức Mỹ cho rằng Iran đang cân nhắc để đáp trả vụ Tướng Qassem Soleimani bị giết trong cuộc không kích bằng UAV của Mỹ hồi tháng 1/2020. Thời điểm đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói rằng Mỹ giết Tướng Soleimani là để răn đe Iran.
Một chỉ thị của cộng đồng tình báo có tên gọi “Trách nhiệm phải cảnh báo” yêu cầu các cơ quan tình báo Mỹ phải chú ý tới các nạn nhân tiềm tàng nếu có thông tin cho thấy cuộc sống của họ bị đe dọa. Trong trường hợp đó là quan chức chính phủ Mỹ, các mối đe dọa cần phải được nêu rõ trong bản báo cáo và kế hoạch an ninh.
Đại sứ Marks đã được thông báo về mối đe dọa. Thông tin tình báo về việc này cũng được nêu trong Bản báo cáo tình báo Thế giới của CIA (còn gọi là WIRe), một văn bản mật chỉ có quan chức chính sách cấp cao và giới chức an ninh chính phủ Mỹ, một số nghị sỹ nhất định cùng nhân viên của họ có thể tiếp cận.
Đại sứ Lana Marks, 66 tuổi, nhậm chức Đại sứ Mỹ tại Nam Phi hồi tháng 10/2019. Bà quen biết ông Trump hơn 20 năm nay và là 1 thành viên trong câu lạc bộ Mar-a-Lago của ông ở Florida.
Đại sứ Marks cũng là bạn thân của Công nương Diana quá cố. Bà sinh ra ở Nam Phi và có thể nói được một số ngôn ngữ chính của đất nước này trong đó có tiếng Afrikaans và tiếng Xhosa.
Đại sứ Mỹ Lana Marks cùng Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa. Ảnh: Đại sứ quán Mỹ tại Nam Phi.
Cộng đồng tình báo không hoàn toàn chắc chắn vì sao Iran muốn nhắm vào bà Marks, người có rất ít, thậm chí là không có mối liên hệ nào với Iran. Có khả năng phía Iran muốn nhắm vào mối quan hệ bằng hữu lâu năm giữa bà với ông Trump.
Giới chức Mỹ cũng cho rằng Iran vận hành một mạng lưới bí mật ở Nam Phi và đã có căn cứ vững mạnh ở đây hàng chục năm qua. Năm 2015, Al Jazeera và The Guardian dẫn các thông tin tình báo rò rỉ trong đó nêu cụ thể về mạng lưới bí mật mà Iran vận hành ở Nam Phi.
Bà Marks cũng có thể là mục tiêu dễ dàng hơn so với các quan chức ngoại giao Mỹ ở những nơi khác trên thế giới như Tây Âu – nơi mà Mỹ có mối quan hệ chặt chẽ với giới chức hành pháp và tình báo nước sở tại.
Sau vụ giết Tướng Soleimani, Tổng thống Trump tuyên bố rằng Tướng Iran này đứng đằng sau các âm mưu tấn công phái bộ ngoại giao Mỹ.
Vài ngày sau khi Tướng Soleimani bị giết, Iran tiến hành vụ tấn công tên lửa nhằm vào căn cứ quân sự ở Iraq có lính Mỹ đồn trú. Tổng thống Trump ban đầu có ý định đáp trả nhưng đã rút lại quyết định vào phút chót.
Một số nhà phân tích cho rằng, ở thời điểm đó, Iran có thể đã tìm kiếm những cách khác nhau để trả thù cho cái chết của Tướng Soleimani.
Tướng Mỹ Kenneth McKenzie, người đứng đầu Bộ tư lệnh trung tâm của Mỹ, cũng trong danh sách của Iran hồi đầu năm nay.
Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ hiện chưa phản hồi đề nghị bình luận về âm mưu ám sát Đại sứ Mỹ tại Nam Phi. Người phái ngôn Bộ ngoại giao, CIA và Văn Phòng Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ từ chối bình luận.
Phái bộ Iran tại Liên Hợp Quốc và quan chức Đại sứ Nam Phi tại Washington cũng chưa lên tiếng về thông tin nêu trên./.