"Pháo đài bằng giấy": Thành phố Maarat al-Numan
Tại Idlib, cùng với Khan Sheikhoun và Saraqeb, Maarat al-Numan là vị trí quân sự cực kỳ quan trọng bên cạnh đường quốc lộ M5, một tuyến đường mà bất kỳ lực lượng quân sự nào cũng cần tới để giành chiến thắng cuối cùng ở Syria.
Vào tháng 10/2012, dưới áp lực của hàng nghìn tay súng phiến quân Quân đội Syria tự do (FSA) và nhóm khủng bố Jabhat al-Nursa (nay là Hayyat Tahrir al-Sham/HTS), Quân đội Arab Syria (SAA) đã phải rút khỏi thành phố này.
Việc phiến quân kiểm soát Maarat al-Numan và các khu dân cư lân cận đánh dấu "chuỗi ngày đen tối" khi lợi thế nghiêng về đối phương, tuyến tiếp vận của SAA từ Damascus qua Idlib tới Aleppo bị cắt đứt và sự sụp đổ của thủ phủ tỉnh Idlib 3 năm sau đó.
Ngày 24/1/2020, khi lệnh ngưng bắn ở tây bắc Syria được trung gian bởi Nga và Thổ đổ vỡ, Quân đội Arab Syria (SAA) đã quyết tâm nối lại hoạt động quân sự nhằm vào "thành trì" cuối cùng của phiến quân thân Thổ này ở tỉnh Idlib.
Cho tới cuối ngày 27/1/2019, Maarat al-Numan đã bị bao vây ở ba hướng và SAA chỉ để một con đường duy nhất ở hướng tây bắc thông qua Hantoteen để các nhóm phiến quân và khủng bố tháo chạy.
Dưới sự yểm trợ của Không quân Vũ trụ Nga, chỉ sau 4 ngày giao tranh, SAA đã đánh bật các nhóm phiến quân và khủng bố tại một loạt vị trí xung quanh Maarat al-Numan như Tell Mannas, Ghadqa, Maar Shamshah, Sahyan, Kafr Basin, Muqah, Kafr Rumah và căn cứ Wadi Deif.
Ngày 28/1/2020, SAA đã tổ chức tổng tấn công Maarat al-Numan từ 3 hướng và chiếm hầu hết các quận của nó sau các cuộc đụng độ lẻ tẻ.
Như vậy là sau gần 8 năm, những người lính SAA đã giành lại Maarat al-Numan từ tay phiến quân Mặt trận Giải phóng Quốc gia (NLF), Quân đội Quốc gia Syria (SNA) và nhóm khủng bố HTS.
Trái với dự đoán về các giao tranh đẫm máu như những gì đã diễn ra ở Aleppo, đông Ghouta trong quá khứ, đối phương đã "cao chạy xa bay" và biến Maarat al-Numan, thành trì lớn thứ hai ở Idlib trở thành "pháo đài bằng giấy".
Quân đội Arab Syria (SAA) giải phóng Maraat al-Numan, Idlib (Nguồn Ruptly).
"Con tốt thí mạng" của Thổ Nhĩ Kỳ?
Cho tới ngày 23/1/2020 (chỉ 5 ngày trước khi Maarat al-Numan sụp đổ) phiến quân NLF ở Idlib vẫn tiếp tục tung tin rằng các quan chức Thổ hứa cung cấp thêm vũ khí, đặc biệt là tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM) BGM-71 TOW nhằm giúp tạo ra "bất ngờ" ở Idlib.
Có thể khẳng định rằng ATGM đã được NLF khai hỏa liên tục còn "kẻ thù của kẻ thù" của họ (nhóm khủng bố HTS và các đồng minh) đã cố gắng tung toàn bộ lực lượng để phản công nhằm vào các vị trí của SAA tại Idlib và Aleppo.
Nhưng cho tới thời điểm hiện tại, việc NLF chứng minh với HTS rằng họ sẽ "tử chiến" hoàn toàn không phải để tạo "bất ngờ". Rõ ràng NLF và Thổ Nhĩ Kỳ cần thêm thời gian để hoàn thành công việc khác.
Từ tháng 12/2019 cho tới nay, có gần 300.000 người là gia quyến và các tay súng phiến quân NLF đã di tản về biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ. Đích đến cuối cùng của nhóm người này là Afrin, bắc Aleppo và đông bắc Syria hiện do phe đối lập dưới sự bảo trợ của Thổ kiểm soát.
Đoàn xe tháo chạy khỏi Maarat al-Numan bao gồm các tay súng phiến quân, khủng bố và gia quyến.
Cùng với việc phiến quân NLF rút gần như hoàn toàn khỏi Idlib trước và trong lệnh ngưng bắn được "trung gian" bởi Nga và Thổ, Maarat al-Numan đã gần như bỏ trống trước khi những người lính Syria tiến vào.
Hay nói cách khác, khu vực "Idlib lớn" hiện tại chỉ còn lại khủng bố, những gì đã diễn ra được đánh giá là hành động "phân loại" của cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ trong một kế hoạch "nhổ cỏ tận gốc" nhóm khủng bố HTS và các chi nhánh của al-Qaeda ở Syria.
Điều không thể phủ nhận là người Nga hiện đang dẫn đầu trong bộ môn cờ vua ở cấp độ thế giới. Nước Nga cũng đã giành tất cả các danh hiệu thế giới trong bộ môn thể thao trí tuệ này. Còn ở Thổ, nước này không che giấu việc họ đang cố gắng giành "dấu ấn" trong thế giới cờ vua.
Chiến dịch "Bình minh Idlib" 2019-2020, "Mùa xuân Hòa bình" 2019, "Tây Bắc Syria/Abu Duhour" 2017-2018, "Cành Oliu" 2018 và xa hơn là các chiến dịch của SAA 2017-2018, "Lá chắn Euphrate" 2016-2017 cho ta thấy bức tranh về hai kỳ thủ đang liên tiếp đi các nước cờ chiến lược.
Có hai chiến thuật để dẫn đến chiến thắng trong cờ vua. Chiến thuật tuyệt vời nhất là phối hợp các nước cờ để chiếu bí đối phương. Chiến thuật còn lại là góp nhặt ưu thế trong từng cuộc trao đổi quân cờ và giành chiến thắng trong thế cờ tàn.
Trong một "ván cờ" lớn như một cuộc chiến tranh vẫn đang tiếp diễn ở Syria, có vẻ như cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đều đang đi những nước cuối cùng để tới "thế cờ tàn". Và có lẽ Maarat al-Numan đã trở thành "con tốt thí" trong thế trận hiện tại.
Video cuối cùng tại Maarat al-Numan của một thành viên tổ chức "White Helmet/Mũ bảo hiểm trắng" trước khi rút khỏi thành phố này cùng các nhóm phiến quân và khủng bố hôm 26/1/2020.