Tình hình chiến trường đông Ghouta trong những ngày vừa qua ngày một nóng lên. Nga đã chủ động triệu tập cuộc họp của HĐBA Liên Hiệp Quốc để ra một nghị quyết nhằm tìm sự thống nhất quan điểm nhiều nhất có thể của các nước lớn.
Tuy nhiên, nghị quyết 2401 ngày 25/2/2018 của HĐBA chỉ thể hiện sự bất đồng sâu sắc giữa các thành viên khi đưa ra các giới hạn mơ hồ về trận chiến và tình hình nhân đạo tại Ghouta.
Nó như một quả bom nổ chậm khi các nước tham gia soạn thảo và biểu quyết thông qua nghị quyết như Mỹ, Anh, Pháp liên tục đưa ra các giới hạn của riêng mình không hề được đề cập trong nghị quyết và xem như đó là một cái cớ cho sự can thiệp vũ trang đang trực chờ xảy ra.
Từ sau ngày 25/2, quân đội Syria với sự yểm trợ không quân từ VKS Nga vẫn liên tục tiến đánh vào khu vực phòng thủ này của phiến quân.
Và các nhóm phiến quân thì liên tục đưa ra các hình ảnh ám chỉ rằng quân đội Syria dường như đã vượt lằn ranh giới hạn mà các nước phương tây tự đặt ra để khuyến khích một hành động can thiệp bằng vũ lực từ các nước như Mỹ Anh Pháp để chống lại quân đội Syria.
Dường như đoán trước được căng thẳng gia tăng thế đối đầu, không quân vũ trụ Nga (VKS) đã tăng cường đáng kể lực lượng không quân tiêm kích tinh nhuệ tại Syria để phòng bị.
Các nước như Mỹ Anh Pháp dù rất muốn một cuộc can thiệp bằng tập kích đường không nhưng đứng trước việc VKS đưa các máy bay hiện đại bậc nhất thế giới như Su-35, Su-30SM và thậm chí là cả Su-57 đến Syria sẽ buộc họ phải suy nghĩ lại.
Bao giờ cũng vậy, các nước phương tây dẫn đầu là Mỹ luôn muốn can thiệp bằng vũ lực với thiệt hại tối thiểu, chi phí thấp nhất và không bao giờ muốn đối đầu với 1 lực lượng mạnh như Nga. Vậy họ có thể sử dụng biện pháp nào để vừa tránh đối đầu với Nga, chi phí công kích thấp và thiệt hại về nhân mạng, trang bị kỹ thuật là thấp nhất?
Rất có thể "sứ giả chiến tranh" trứ danh Tomahawk lại được sử dụng.
Căn cứ không quân Shayrat của Syria bị thiệt hại sau đòn tấn công bằng tên lửa Tomahawk của Mỹ.
Bằng đòn đánh phi tiếp xúc, không dùng đến yếu tố con người và giá cả thấp, tên lửa Tomahawk luôn là ưu tiên hàng đầu của Mỹ và Anh trong các cuộc can thiệp giới hạn nhằm thay đổi cục diện chiến trường theo hướng có lợi cho họ.
Có thể chính quyền Syria, quân đội của họ và các cố vấn Nga cũng đã tiên liệu được điều này.
Vậy đâu là giải pháp khả dĩ để có thể chống một cuộc tập kích đường không bằng Tomahawk vào quân đội Syria một khi họ đã có kinh nghiệm đối phó với loại vũ khí này ở lần trước, ngày 7/4/2017 khi Mỹ phóng 59 quả tên lửa hành trình Tomahawk vào căn cứ không quân Shayrat ở tỉnh Homs. Theo thông báo thì có một số ít quân nhân Syria và 6 máy bay bị thiệt hại.
Muốn chuẩn bị các giải pháp phòng bị tấn công đường không bằng tên lửa hành trình thì phải hoạch định 2 nội dung căn bản:
Đâu là các mục tiêu sẽ bị tấn công?
Điểm yếu căn bản của tên lửa hành trình tự hoạt tấn công mặt đất là phải trinh sát không ảnh mục tiêu từ trước. Như vậy đó phải là mục tiêu cố định, kích thước lớn. Các mục tiêu chiến trường thường thay đổi theo giờ, ngày về vị trí, hình ảnh tỉnh nên từ khi trinh sát đến khi tấn công thì hình ảnh mục tiêu đã thay đổi.
Tên lửa hành trình Tomahawk sử dụng phương pháp bắt mục tiêu bằng giải pháp so khớp ảnh quang học DSMAC.
Do đó trinh sát không ảnh mục tiêu là yêu cầu bắt buộc. Bên tấn công có thể dùng máy bay trinh sát, vệ tinh hay đặc nhiệm trinh sát để có ảnh mục tiêu ít nhất 3 góc độ. Từ các ảnh tỉnh này máy tính sẽ tiến hành bắt tương phản và nội suy để ra các hình ảnh toàn cảnh mục tiêu và nạp vào đạn. Đầu dò quang học trên đạn so khớp ảnh trong hành trình và lao vào mục tiêu.
Như vậy, các mục tiêu có thể trước tiên hoạch định là:
- Các căn cứ không quân mà quân đội Syria dùng để tấn công vùng Đông Ghouta. Các căn cứ không quân này có tại Damascus, Homs và Palmyra.
- Các điểm tập kết hậu cần quanh khu vực đông Ghouta, phía sau mặt trận đang giao tranh hiện nay.
Đường bay khả kiến có thể có của đạn hành trình Tomahawk?
Điều chắc chắn nếu bị tấn công bằng tên lửa hành trình Tomahawk là nó sẽ được phóng lên từ tàu mặt nước hoặc tàu ngầm hoặc cả hai từ Địa Trung Hải. Nó sẽ không bay qua không phận Lebanon vì ranh giới tự nhiên giữa Syria và Lebanon là những rặng núi cao.
Nếu bay qua vùng này thì đạn hành trình sẽ phải bay cao sẽ dễ dàng bị các radar của Nga tại Tartus và Khmeimim phát hiện và báo động.
Như vậy khả năng cao là Mỹ lại dùng không phận Israel ở vùng phía bắc băng qua cao nguyên Golan. Tại đây có các trạm hỗ trợ định vị vô tuyến mà Israel lắp đặt từ trước chiến tranh Syria để phục vụ cho các mục đích quân sự của họ và chắc chắn nó tương thích với các hệ thống của Mỹ. Rất có thể đây là điểm hiệu chỉnh quỹ đạo đầu tiên của đạn hành trình vì các thuận lợi của nó.
Như vậy, để đưa được đạn hành trình đến tây Damascus, Homs và Palmyra thì nó phải bay qua cao nguyên Golan, sau đó ngoặt trái men theo các rặng núi dọc biên giới Lebanon vốn giúp nó được che giấu hành trình tự nhiên và dùng làm mốc hiệu chỉnh quỹ đạo để có thể đến được vùng có mục tiêu dự định tấn công. Một đường bay như thế giúp đạn tránh xa các căn cứ Nga, men theo đồi núi và ẩn mình về quang học, thậm chí cả điện từ nhờ nhiễu địa vật đồi núi với các radar Syria nếu bị theo dõi từ mạn phải hành trình.
Đường bay khả kiến của đạn hành trình Tomahawk
Làm sao để cản trở các tên lửa hành trình này đến mục tiêu?
Đón lõng và bắn hạ đạn trên hành trình dự kiến của nó
Đây là phương pháp đơn giản nhất và cổ điển nhất. Quân đội Syria hiện nay vốn đã có các điểm phục kích bằng hoả lực phòng không trên các rặng núi tiếp giáp Lebanon và cao nguyên Golan.
Trong vụ máy bay Israel bị bắn rơi ngày 10/2/2018 vừa qua là tên lửa phòng không từ khu vực này. Máy bay bị bắn khi vẫn còn ngoài rìa không phận Syria và rơi trên vùng Israel kiểm soát. Như vậy, chỉ cần tăng cường theo dõi bằng radar đón lỏng khu vực này là đã có thể tìm thấy các tên lửa Tomahawk bay qua và công kích nó để giảm bớt hoả lực tấn công của địch.
Các tên lửa Tomahawk tuy bộc lộ điện từ và quang học thấp hơn nhiều so với F-16 nhưng không phải là tên lửa có trang bị công nghệ tàng hình nên phát hiện nó bằng radar cũng không quá khó.
Việc bố trí các khẩu đội pháo phòng không bắn nhanh tại các cao điểm vốn đạn hành trình Tomahawk vẫn hay dùng làm điểm mốc hiệu chỉnh quỹ đạo bay cũng là một phương pháp.
Chống trinh sát không ảnh mục tiêu
Hiện nay khí tài chống trinh sát không ảnh đã khá phổ biến. Các máy bay trinh sát thường dùng 1 camera ảnh nhiệt để chụp ảnh mục tiêu từ nhiều hướng. Làm loá không ảnh kết hợp với việc thay đổi nguỵ trang cũng là một giải pháp cản trở quá trình chuẩn bị tấn công của địch
Máy chống trinh sát ảnh quang học xách tay của Nga
Phân tán, ngụy trang khí tài
Kinh nghiệm từ cuộc tấn công căn cứ Shayrat, tên lửa Tomahawk không thể tấn công khí tài được phân bố trên diện rộng bởi nó chỉ mang một đầu đạn khoảng 500kg để tấn công vào 1 điểm.
Chỉ với 1 sân bay như Shayrat họ (Mỹ) đã phải tấn công bằng 59 đạn hành trình Tomahawk và một số nguồn tin cho rằng trên 50% trong số chúng (36 đạn) không đến được mục tiêu; chỉ 6 máy bay bị đánh trúng. Như vậy việc phân tán khí tài trong căn cứ cũng là 1 cách hạn chế thiệt hại.
Căn cứ Shayrat sau khi bị tấn công và đang đứng trước nguy cơ tấn công lần nữa bằng Tomahawk
Gây nhiễu GPS đường không
Các đạn UGM-109/RGM-109 Tomahawk Block IV có trang bị hệ thống anten kháng nhiễu GPS. Nguyên lý hoạt động của hệ thống kháng nhiễu này là nó dùng 1 anten định hướng chỉ thu sóng định vị phát từ trên không, tức là từ các vệ tinh xuống, để định vị nó và hiệu chỉnh hành trình.
Mọi sóng GPS giả mạo phát từ thiết bị dưới mặt đất để đánh lừa nó sẽ bị loại trừ. Do đó, ta có thể dùng các máy bay không người lái mang thiết bị gây nhiễu GPS công suất 1W bay cao vài nghìn mét gần hành trình khả kiến của Tomahawk là có thể làm sai lệch quỹ đạo của nó dẫn đến việc nó không đến được mục tiêu.
Tuy nhiên, để làm được việc này thì phải duy trì liên tục 24/24 việc phát nhiễu GPS đường không mới mong cản trở các cuộc tấn công được. Hoặc phải biết chính xác thời điểm Tomahawk khai hoả để bắt đầu phóng UAV gây nhiễu GPS.
Tăng cường trinh sát không phận bằng máy bay AWACS
Dường như Nga đã rút kinh nghiệm và tiên liệu tình huống. Họ đã gửi thêm 2 máy bay A-50U đến Khmeimim ngày 23/2/2018. Quân đội Syria và Nga có thể kết hợp chia sẽ thông tin cảnh giới đường không để biết các tên lửa Tomahawk khai hoả. Phát hiện sớm các đạn tên lửa Tomahawk thì việc gây nhiễu GPS cản trở hành trình là hoàn toàn khả thi
Tóm lại, nếu hoạch định thủ đoạn tấn công tốt thì quân đội Syria hoàn toàn có thể giảm tối đa thiệt hại và vẫn tiếp tục tấn công vào Dông Ghouta để đạt được mục đích bất chấp các can thiệp bằng vũ lực của phương tây.