Tên lửa đạn đạo xuyên lục địa lớn chưa từng có
Bốn tháng sau khi ông Barack Obama nhậm chức Tổng thống Mỹ, Triều Tiên thành tâm điểm trong chương trình nghị sự quốc tế bằng sự kiện thử hạt nhân thứ 2. Và mới đây, chưa đầy 1 tháng trước cuộc bầu cử Mỹ, dường như Triều Tiên lại gửi thông điệp cho người chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng: Năm 2021, Bình Nhưỡng có thể lại khiến Washington đau đầu.
Trong lễ duyệt binh hôm 10/10, Triều Tiên ra mắt mẫu tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) lớn chưa từng có, như một lời nhắc nhở rằng sức mạnh hạt nhân của Triều Tiên là mối đe dọa thực sự đối với Washington.
"Thông điệp mà tôi nghĩ Triều Tiên đang gửi đi là cam kết chi tiền để xây dựng các hệ thống có thể đánh bại hệ thống phòng thủ tên lửa của chúng tôi. Có thể nhiều tên lửa sẽ không vượt qua được nhưng sẽ có một số có thể làm được và bạn biết đấy, chúng tôi không hề thích điều đó", Jeffrey Lewis, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Không phổ biến vũ khí ở Monterey, California, cho biết.
Tại cuộc duyệt binh hôm thứ Bảy, Triều Tiên đã công bố một loạt thiết bị quân sự hiện đại chưa từng thấy, từ vũ khí bộ binh, mặt nạ phòng độc dùng trong chiến tranh hóa học cho đến tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm.
Nhưng đáng kể nhất phải kể đến là mẫu ICBM mới, chưa từng xuất hiện trước đây, được chở trên xe tải kiêm bệ phóng có tới 11 cặp bánh lốp. Mẫu tên lửa này được cho là có kích thước lớn hơn Hwasong-15, ICBM uy lực nhất Triều Tiên từng công bố trước đó, được chở trên xe tải có 9 cặp bánh lốp.
Trong bài phát biểu trước lễ duyệt binh, lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un cho biết các lực lượng vũ trang của nước này có nhiệm vụ răn đe và không nhằm vào "bất kỳ ai cụ thể". Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, những vũ khí và khí tài được Bình Nhưỡng phô diễn trong lễ duyệt binh thể hiện một câu chuyện khác.
"Rõ ràng mục tiêu là Mỹ", Lee Ho-ryung, nhà nghiên cứu tại Viện Phân tích Quốc phòng Triều Tiên ở Seoul cho biết. "Triều Tiên không cần phải phát triển ICBM lớn hơn và mạnh hơn nếu họ thực sự chỉ muốn phòng vệ".
Hôm Thứ Hai, quân đội Hàn Quốc cho biết họ vẫn đang cố gắng xác định xem mẫu ICBM mới có phải là vũ khí thật hay không giữa những hoài nghi rằng đây chỉ là một mô hình nhằm phô trương sức mạnh. Viện Chiến lược An ninh Quốc gia của Seoul cho rằng việc mẫu tên lửa này chưa được thử nghiệm nên vũ khí chỉ "nhằm mục đích phô trương chính trị hơn là sử dụng trong chiến đấu thực tế".
Dẫu vậy, về phần mình, các chuyên gia độc lập lại cho rằng tên lửa này có vẻ là vũ khí thật và có thể đại diện cho "vũ khí chiến lược mới" mà ông Kim Jong-un từng ngợi ca hồi đầu năm rằng đây là sản phẩm của sự đổi mới vượt trội trong việc phát triển công nghệ tên lửa.
Kịch bản và những nước cờ đấu trí
Các ICBM lớn nhất trước đây của Triều Tiên, Hwasong-15, đã được thử nghiệm vào tháng 11/2017 và được cho là có tầm bắn gần 13.000 km, nghĩa là nó có thể vươn tới toàn bộ lục địa Mỹ. Vậy nhưng tên lửa mới thậm chí dài hơn và có đường kính lớn hơn, nghĩa là nó có thể mang nhiều nhiên liệu hơn hoặc gắn động cơ lớn hơn.
Cuộc diễu binh tại Bình Nhưỡng vào ngày 10/10
Melissa Hanham, Phó Giám đốc Mạng lưới Hạt nhân Mở cho biết, đây là tên lửa được thiết kế để mang nhiều đầu đạn hạt nhân hoặc các đầu đạn mồi bẫy để đánh lừa hệ thống phòng thủ của đối phương.
Trong khi Mỹ và Nga sản xuất ICBM sử dụng nhiên liệu rắn lớn thì Triều Tiên thích sự cơ động và các tên lửa sử dụng nhiên liệu lỏng. Tên lửa dạng này có thể chứa những bất lợi như cồng kềnh, nguy hiểm khi vận hành và dễ bị tấn công nhưng với Bình Nhưỡng, vũ khí này tốt hơn một ICBM cố định, ông Ankit Panda, chuyên gia từ Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế nhận định.
Theo ông Ankit Panda, tên lửa có khả năng mang 3-4 đầu đạn hạt nhân sẽ khiến Mỹ phải đau đầu nghiên cứu cách đối phó và tạo ra gánh nặng tài chính lớn cho hệ thống phòng thủ tên lửa của họ tại Alaska.
"Cách thức hoạt động của lá chắn ở Alaska là chúng bắn 4 tên lửa đánh chặn vào mỗi đầu đạn", ông Lewis nói. "Họ không quá tự tin rằng chúng sẽ chuẩn xác, vì vậy, nếu họ bắn 4 quả tên lửa để chặn một đầu đạn thì họ sẽ có 97% cơ hội thành công".
Nói cách khác, nếu Mỹ muốn đánh chặn một ICBM mới mang ba đầu đạn của Triều Tiên, họ cần phóng đến 12 tên lửa đánh chặn. Và theo ông Lewis, lần cuối chính quyền ông Obama đặt mua 14 tên lửa đánh chặn với chi phí khoảng một tỷ USD, có nghĩa là việc Triều Tiên bổ sung đầu đạn "rẻ hơn nhiều so với việc Mỹ lắp thêm tên lửa đánh chặn".
Không thể đoán trước khi nào Triều Tiên sẽ thử nghiệm ICBM mới. Tháng 4/2018, họ tuyên bố dừng các vụ thử hạt nhân và ICBM, nhưng vào cuối năm ngoái, ông Kim Jong-un tuyên bố ông không còn bị ràng buộc bởi lời hứa đó.
Không đạt được điều mình muốn trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, Triều Tiên dường như đang làm tăng nhiệt tình hình theo một kịch bản leo thang quen thuộc để tạo tiền đề nhằm yêu cầu nhượng bộ.
Chuyên gia Michael Elleman, Giám đốc về chính sách hạt nhân và hạn chế vũ khí hủy diệt hàng loạt thuộc Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (Anh), ước tính ICBM mới của Triều Tiên có thể mang theo đầu đạn nặng 2.000 - 3.500 kg và đủ sức bắn đến bất kỳ nơi nào trên lục địa Mỹ.
Bình luận về sức mạnh của tên lửa Triều Tiên, Giáo sư Andrew O’Neil, tại Đại học Griffith (Úc), nhấn mạnh: "Nên nhớ rằng nhiều nhà quan sát từng không chú ý khả năng của Bình Nhưỡng nâng cao tầm bắn và các khả năng trang bị đầu đạn cho các lực lượng tên lửa và họ đã sai khi Triều Tiên phóng thử thành công các hệ thống mới. Chúng ta thường quên rằng Triều Tiên có một trong những chương trình tên lửa tinh vi nhất trên thế giới".