Bên lề kỳ họp Quốc hội thứ 2 khóa 14, TS Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Vusta) đã có những trao đổi xung quanh việc xem xét trách nhiệm của Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) trong vụ "nước mắm nhiễm arsen".
PV: Thưa ông, khi công bố các thông tin liên quan đến chất lượng nước mắm thì Vinastas có báo có Liên hiệp hội không?
TS Nghiêm Vũ Khải: Họ chỉ mời tôi thôi, nhưng lúc đó tôi đi công tác và có nói Phó Tổng Thư ký Hội Vinastas Vương Ngọc Tuấn, khi công bố thông tin mang tính chất liên quan đến người tiêu dùng, quyền lợi của người sản xuất thì phải theo thẩm quyền, theo quy định của pháp luật.
Đặc biệt đây là vấn đề hệ trọng nên phải bảo đảm tính khoa học, chính xác và khách quan, nếu không thì sẽ rất phiền.
PV: Trước những vấn đề này, Liên hiệp hội đã có những biện pháp gì để xử lý đối với Vinastas?
TS Nghiêm Vũ Khải: Liên hiệp sẽ tham gia một số hoạt động của đoàn giám sát kiểm tra.
Hiện nay, đang họp quốc hội, chuyện xảy ra cũng bắt đầu vào kỳ họp nên thường trực ở nhà cũng đang có biện pháp để chỉnh đốn.
Đặc biệt phải tham gia vào hoạt động của cơ quan nhà nước theo yêu cầu, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, trách nhiệm của Liên hiệp hội vì Vinastas là một thành viên.
PV: Đã có những ý kiến cho rằng, việc công bố của Vinastas là có động cơ, mục đích xấu trong đó nhằm gây hại cho doanh nghiệp?
TS Nghiêm Vũ Khải: Hiện nay tôi cũng thấy báo chí, đại biểu Quốc hội, cá nhân có bình luận về động cơ của Vinastas, trong đó có động cơ không khách quan, định hướng đến chuyện làm tổn hại đển các nhà sản xuất nước mắm truyền thống.
Tôi chưa có điều kiện nghiên cứu nên phải chờ kết quả kiểm tra, giám sát mới kết luận được.
PV: Trước đó đã có ý kiến của Thứ trưởng Bộ Nội Vụ Trần Anh Tuấn cho rằng, sau vụ "nước mắm nhiễm arsen" có thể xem xét đình chỉ hoạt động Vinastas để phục vụ cho việc kiểm tra của các cơ quan chức năng?
TS Nghiêm Vũ Khải: Có đình chỉ tạm thời và đình chỉ vĩnh viễn. Điều này phải căn cứ vào quy định của pháp luật và mức độ vi phạm của Vinastas để có biện pháp xử lý.
PV: Quan điểm cá nhân của ông, trước những vi phạm của Vinastas thì nên đình chỉ tạm thời hay vĩnh viễn?
TS Nghiêm Vũ Khải: Tôi nghĩ là nên ở mức độ tạm thời để kiểm điểm, kiểm tra, đánh giá trách nhiệm, thậm chí xử lý theo quy định của pháp luật.
Còn tồn tại của một tổ chức như vậy là cần thiết. Chúng ta có thể chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại.Một vài cá nhân ai đó vi phạm thì xử lý, chứ không vì một vài cá nhân vi phạm mà xóa sổ một tổ chức mà bản thân hội đó là cần thiết cho xã hội.
PV: Từ vụ việc của Vinastas và thực tế Liên hiệp hội có rất nhiều Hội thành viên, vậy sẽ có rút kinh nghiệm gì?
TS Nghiêm Vũ Khải: Chắc chắn phải rút kinh nghiệm. Đối với Liên hiệp hội thì Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều lệ. Còn đối với các hội thành viên như Vinastas thì điều lệ do Bộ trưởng Bộ Nội vụ phê duyệt. Nên không có quan hệ cấp trên – cấp dưới trực tiếp.
Các Hội có quyền của họ theo điều lệ do Bộ Nội vụ phê duyệt. Còn dưới góc độ của Liên hiệp hội là tổ chức tập hợp các hội thành viên nên tới đây cũng phải có phương pháp phối hợp trong hoạt động của Liên hiệp hội với các hội thành viên.
Ngày 17/10, Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam công bố kết quả kiểm tra 150 mẫu nước mắm với "hơn 67% không đạt chỉ tiêu arsen (thạch tín)".
Tuy nhiên, Vinastas đã không công bố rõ arsen vô cơ hay hữu cơ trong nước mắm mà chỉ gọi chung là tổng hàm lượng arsen, khiến nhiều người tiêu dùng lo lắng vì sợ ảnh hưởng đến sức khoẻ.
Đến ngày 22/10, Bộ Y tế công bố kết quả kiểm tra 247 mẫu nước mắm lấy tại 5 tỉnh thành, hoàn toàn không có arsen vô cơ (thạch tín) vượt ngưỡng.