Đây là nhận định của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển tại buổi làm việc giữa đoàn giám sát của Quốc hội với UBND TP Hà Nội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về an toàn thực phẩm giai đoạn 2011- 2016 diễn ra vào chiều nay 6/1.
Mùi hôi thối từ cơ sở giết mổ theo xe đoàn giám sát về nhà
Đoàn giám sát Quốc hội đã chia làm 4 tổ, mỗi tổ trực tiếp kiểm tra từ 6-8 điểm (gồm: siêu thị, chợ, bếp ăn tập thể, lò giết mổ, cơ sở thức ăn đường phố). Nhận định chung của đoàn giám sát cho thấy, tình trạng giết mổ nhỏ lẻ, mất vệ sinh, gây ô nhiễm môi trường vẫn diễn ra trên địa bàn Thành phố.
Chủ tịch UBND TP Hà Nội báo cáo trước đoàn giám sát
Theo ông Nguyễn Vinh Hà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội, thành viên Tổ giám sát số 1 cho biết, tổ giám sát đã tiến hành kiểm tra tại cơ sở giết mổ Mạnh Quang (Tri Tương, Phú Xuyên, Hà Nội) cho thấy, việc đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm tại đây lại “có vấn đề”
Cụ thể, tại thời điểm kiểm tra đột xuất, hàng chục con bò đang chuẩn bị được giết mổ. Theo đó, chỉ có một công đoạn được xử lý theo công nghiệp (đưa con bò lên), còn khi thả con bò xuống thì lại “tiếp đất” xuống nền xi măng rất bẩn.
Chưa kể, tại cơ sở này mùi rất kinh khủng, nước lênh láng trên nền. Công nhân dù có đi ủng khi tham gia giết mổ bò, nhưng lại đi lại rất nhiều trên nền xi măng lênh láng nước bẩn thì vệ sinh khó đảm bảo.
Chủ cơ sở giết mổ này có “giải trình” đánh rửa hàng ngày, xịt nước nóng nhưng “không ăn thua”. Tiếp tục đi kiểm tra chỗ xả thải, tổ giám sát nhận thấy cơ sở dù có bể xả nhưng không hoạt động, nước thải không xử lý mà xả thẳng ra môi trường, do đó, mùi rất hôi thối.
“Thậm chí, mùi hôi thối này còn lên theo xe của tổ giám sát về tới nhà” – ông Nguyễn Vinh Hà cho biết.
Đánh giá công tác giám sát của tổ 2, ông Phan Xuân Dũng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và Môi trường cho biết, khi đi khảo sát các cơ sở vẫn còn tình trạng chai lọ thuốc bảo vệ thực vật còn vứt vương vãi trên bờ mương.
Tại chợ dân sinh, hàng hoá quy mô sạch sẽ nhưng thực phẩm được bày bán chưa đúng quy định, còn nhiều thực phẩm không có nguồn gốc… Riêng tại chợ đầu mối Hải Bối (huyện Đông Anh), mỗi ngày giết khoảng vài chục nghìn con gia cầm, nhưng quá trình giết mổ tràn lan trong khi công tác bảo vệ môi trường tại khu vực này còn hạn chế.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban KH – CN- MT của Quốc hội Phùng Đức Tiến cho biết, đoàn tiến hành kiểm tra 2 cơ sở giết mổ gia cầm Thịnh An và Vạn Phúc của Thanh Trì cho thấy toàn lò mổ như một công trường, cơ sở “nhìn mất vệ sinh lắm”.
Trong khi đó, ông Trần Văn Minh (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học,công nghê, môi trường cũng cho biết đoàn ông dẫn đầu đã tiến hành khảo sát tại 11 cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm; làm việc với 5 phường quận Đống Đa.
Theo đó, qua khảo sát cở sở giết mổ Hữu Văn (Chương Mỹ) với 2 cơ sở trực tiếp kiểm tra và quan sát một số cơ sở khác thấy công nghệ thủ công, quy mô nhỏ lẻ (khoảng 20- 30 con/cơ sở).
Các cơ sở nằm trong khu dân cư nên ô nhiễm nặng: từ ô nhiễm tiếng ồn thậm chí tiếng lợn kêu khi bị giết nghe rùng rợn, ô nhiễm chất thải rắn và ô nhiễm mùi một cách kinh khủng. Theo ông Minh thì “các cơ sở này không đủ cấp giấy chứng nhận ATTP. Sản phẩm của các cơ sở này tiềm ẩn nhiều nguy cơ thiếu ATTP”.
ATTP đã đến mức báo động đỏ
Tiếp thu những ý kiến của các đại biểu trong đoàn giám sát, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung cho biết, trong năm 2017, thành phố quyết tâm xây dựng 4 trung tâm giết mổ tập trung.
“Trên Thành phố dù chưa có vụ ngộ độc tập thể nào lớn nhưng nguy cơ là rất cao. Tôi đi về các xã có cơ sở giết mổ, dù vào ban ngày mùi cũng rất kinh khủng.
Người dân khi sống tại các xã chỉ có 5-7 hộ giết mổ thôi nhưng với môi trường đầy mùi hôi thối, nước xả thải không được xử lý như vậy không thể đảm bảo sức khỏe” – Chủ tịch Hà Nội nhấn mạnh.
Về việc quản lý chất lượng rau, hoa quả trên địa bàn TP, ông Nguyễn Đức Chung cho rằng, việc tiêu thụ rau hiện chưa kiểm soát được. Một bộ phận người trồng rau dù đã xây dựng được thương hiệu, nguồn gốc nhưng vẫn tranh thủ bán cho tư nhân, chở vào các chợ đầu mối.
“Tới đây, bước đầu TP Hà Nội sẽ thí điểm quản lý kinh doanh hoa quả, không thể bày bán ngoài vỉa hè, lòng đường mà phải đưa vào trong nhà, có tủ bảo quản đảm bảo quy chuẩn, kiểm soát chặt xuất xứ.
Còn với các chợ, quy hoạch của TP dứt khoát không thể để phường nào cũng có chợ, tương lai vẫn phải tạo thói quen cho người dân mua bán thực phẩm trong siêu thị” – ông Chung cho biết.
Kết luật tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Đức Hiển cho biết, Hà Nội với 10 triệu dân, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm rất lớn, nhưng với lực lượng quản lý ATTP còn mỏng, việc quản lý ATTP vẫn còn là thách thức đối với Thủ đô.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đặt vấn đề, 40% thực phẩm ở Hà Nội phải nhập từ nơi khác, liệu có kiểm soát được không? Theo ông Hiển, giữa sản xuất an toàn và an toàn thực phẩm vẫn còn khoảng cách rất xa.
“Vấn đề ATTP của Hà Nội đã đến giới hạn đỏ, nguy cơ liên quan đến sức khỏe. Vừa qua, tại BVĐK Xanh Pôn, tiến hành thử 100 test có 8 test có nguy cơ biểu hiện ung thư, đó là tỷ lệ cao. Tiến tới phải kiểm tra tất cả.
Đoàn ghi nhận những cố gắng của TP, nhưng mong TP sớm có giải pháp tích cực giải quyết các tồn tại, đưa thành phố trở thành thành phố an toàn, đáp ứng yêu cầu phát triển, nâng cao đời sống nhân dân, bởi chúng tôi cũng là công dân của TP” – Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh.
Theo báo cáo của UBND TP Hà Nội về việc thực hiện chính sách, pháp luật về ATTP trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2011-2016, tổng số vụ, lượt kiểm tra là hơn 824 nghìn cơ sở, trong đó phát hiện hơn 135 nghìn cơ sở vi phạm, xử lý hơn 41 nghìn vụ, phạt tiền hơn 18,5 nghìn cơ sở với tổng số tiền phạt trên 92 tỷ đồng, tiêu hủy thực phẩm không đảm bảo chất lượng giá trị gần 48 tỷ đồng.
Từ năm 2011 đến năm 2016, thành phố có 14 vụ ngộ độc thực phẩm nhỏ, lẻ với 222 người mắc, không có tử vong.
Năm 2016, tổng số mẫu thực phẩm xét nghiệm 24.905 mẫu, phát hiện 443 mẫu không đạt chiếm tỷ lệ 1,8%, tiến hành truy xuất nguồn gốc và tiêu hủy gần 10 tấn sản phẩm không đảm bảo ATTP. Tuy nhiên, việc xét nghiệm định lượng tại Labo mất từ 7 - 10 ngày nên ảnh hưởng tới việc xử lý vi phạm.