Tờ Inquirer đưa tin Philippines sẽ cử tàu chiến tham gia cuộc tập trận trên biển lần đầu tiên giữa Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Mỹ ở Vịnh Thái Lan vào đầu tháng 9.
Thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh Bắc Kinh và Washington đang tranh giành ảnh hưởng đối với các quốc gia trong khu vực.
Đại sứ quán Mỹ tại Bangkok cho biết cuộc tập trận sẽ bắt đầu tại một căn cứ hải quân của Thái Lan ở tỉnh Chonburi nằm phía đông Bangkok vào ngày 2-9. Cuộc tập trận sẽ kéo dài trong vòng năm ngày.
“Mục đích của cuộc tập trên biển này là để duy trì an ninh hàng hải, tập trung vào phòng ngừa và xử lý các hành động sai trái trên biển”, Đại sứ quán Mỹ cho biết.
Các cuộc tập trận sẽ chủ yếu diễn ra ngoài khơi bờ biển phía nam tỉnh Cà Mau của Việt Nam. Tại đây Hải quân Mỹ sẽ điều động những chiếc thuyền đóng vai khả nghi để giúp hải quân các nước “tìm kiếm, xác minh và truy đuổi một các hợp pháp” các thuyền này.
Tổng tư lệnh của Hải quân Philippines và Phó đô đốc Robert Empedrad cho biết Hải quân Philippines sẽ gửi một tàu lớp Del Pilar, một tàu cao tốc cũ của Cảnh sát biển Mỹ , tới cuộc tập trận này.
Ông Empedrad cho biết cuộc tập trận này dự kiến “tập trung vào khả năng tương tác của các lực lượng trong việc giải quyết các vấn đề an ninh hàng hải phổ biến, hỗ trợ nhân đạo và ứng phó thảm họa”.
Tờ Bangkok Post đưa tin rằng cuộc tập trận trên biển này sẽ có sự tham gia của ít nhất tám tàu và máy bay. Cuộc tập trận này đã được ASEAN và Mỹ thống nhất tại một cuộc họp của các bộ trưởng quốc phòng tại Singapore năm ngoái.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Thị Thu Hằng đã lên tiếng xác nhận Việt Nam sẽ tham gia cuộc tập trận quân sự với Mỹ trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 22-8 ở Hà Nội.
"Theo thông tin chúng tôi được biết, cuộc diễn tập hàng hải ASEAN và Mỹ sẽ diễn ra từ ngày 2 tới ngày 6-9-2019. Đây là hoạt động được tiến hành theo thỏa thuận giữa bộ trưởng quốc phòng ASEAN và Mỹ năm 2018. Là thành viên của ASEAN, Việt Nam sẽ tham gia cuộc diễn tập này”, bà Hằng nói.
Đây là lần đầu tiên 10 quốc gia ASEAN tổ chức một cuộc tập trận chung với Mỹ với tư cách là một tổ chức khu vực. Năm ngoái Trung Quốc cũng đã tổ chức một cuộc tập trận trên biển với ASEAN mặc dù nước này có mâu thuẫn với những bên yêu sách khác về vấn đề biển Đông trong khu vực.
Chuyên gia an ninh hàng hải người Singapore Collin Koh cho biết bởi vì một số quốc gia thành viên ASEAN thường xuyên tham gia các cuộc tập trận hải quân với Mỹ, cuộc tập trận chung lần này “mang tính biểu tượng hơn bất cứ thứ gì khác”.
“Cuộc tập trận này không chỉ nhằm khẳng định vi trò trung tâm của ASEAN mà còn là một đòn đánh vào đề xuất của Bắc Kinh trong dự thảo khung của Bộ Quy tắc ứng xử trên biển Đông (COC). Trung Quốc đã đề xuất rằng cần phải có sự đồng ý của tất cả các bên trong dự thảo thì mới có thể tiến hành các cuộc tập trận chung với các đối tác bên ngoài”, ông Collin Koh nói với tờ Inquirer.
ASEAN và Trung Quốc hiện đang trong quá trình đàm phán COC. Dự kiến các cuộc đàm phán tiếp theo sẽ diễn ra trong tháng 10 năm 2019.
Ông Koh nói động thái của ASEAN “có khả năng mang ý nghĩa rằng các quốc gia ASEAN đi đến đồng thuận rằng không có thế lực lớn nào có thể cố gắng thống trị và thay đổi trật tự khu vực”.
“Bằng cách tham gia tập trận với cả Trung Quốc và Mỹ, và có thể là các cường quốc bên ngoài khác trong tương lai, ASEAN chỉ đơn giản muốn chứng minh rằng họ không đứng về phía nào và kiên quyết duy trì một trật tự khu vực có sự tham gia của tất cả quốc gia chứ không phải bá quyền, ông Koh nói.