Jane’s Defence Weekly đưa tin, Tập đoàn Lockheed Martin đã cho ra mắt máy bay vận tải đa dụng LM-100J được phát triển từ C-130J Super Hercules. Buổi lễ giới thiệu được tổ chức trong nhà máy của Lockheed Martin, tại cơ sở sản xuất Marietta ở bang Georgia vào ngày 9/2.
Phiên bản dân sự của C-130J hoàn thành sau 2 năm kể từ khi Lockheed Martin thông báo ý tưởng, mục đích nhằm tìm cách mở rộng thị trường trong bối cảnh cắt giảm ngân sách quốc phòng toàn cầu cũng như của Lầu Năm Góc.
LM-100J được thiết kế để thực hiện một loạt các ứng dụng như vận chuyển hàng hóa quá khổ, chở dầu, thăm dò dầu khí, hậu cần khai thác mỏ, chữa cháy, sơ tán y tế, cứu trợ nhân đạo, chuyên chở hành khách, tìm kiếm cứu nạn... cùng một số lĩnh vực khác.
Kế thừa huyền thoại C-130
Buổi lễ giới thiệu LM-100J tại nhà máy của Lockheed Martin. Ảnh: Lockheed Martin
Thiết kế khí động học của LM-100J hoàn toàn giống phiên bản C-130J dành cho quân sự. Máy bay được trang bị 4 động cơ cánh quạt đã chứng minh tính hiệu quả cao khi hoạt động trên những đường băng dã chiến, cũng như độ tin cậy trong suốt quá trình sử dụng 60 năm qua.
Về cơ bản, LM-100J là biến thể hiện đại hóa từ L-100 - phiên bản dân sự của C-130 Hercules do Lockheed Martin phát triển vào năm 1964. Quá trình sản xuất diễn ra trong giai đoạn 1964 - 1992, khoảng 115 chiếc đã xuất xưởng.
LM-100J có chiều dài 34,3 m; sải cánh 40,4 m; chiều cao 11,6 m; trọng lượng rỗng 35,2 tấn; trọng lượng cất cánh tối đa 70,3 tấn; tải trọng hàng hóa 23,1 tấn; phi hành đoàn 3 - 4 người, gồm 2 phi công, hoa tiêu và kỹ sư hàng không.
Lockheed Martin đã nộp đơn lên Cục Hàng không Liên bang (FAA) để tiến hành các chuyến bay thử và xin cấp giấy chứng nhận an toàn bay cho LM-100J. Dự kiến quá trình sản xuất loạt sẽ bắt đầu trong năm 2018 hoặc 2019.
Cơ hội cho Việt Nam
Mặc dù được quảng cáo là phương tiện bay dân sự, LM-100J vẫn hướng đến đối tượng khách hàng là quân đội nước ngoài, những quốc gia không yêu cầu một số tính năng cao cấp và tốn kém của C-130J.
LM-100J không sử dụng kênh liên lạc an toàn và hệ thống tác chiến điện tử. Thiết bị điện tử hàng không trên khoang hoàn toàn theo tiêu chuẩn máy bay dân dụng.
Việc làm này giúp tiết giảm đáng kể chi phí. Cụ thể, Lockheed Martin cho biết đơn giá của LM-100J khoảng 60 - 70 triệu USD, so với 100 triệu của C-130J. Bên cạnh đó, khối lượng máy bay nhẹ hơn nên tiêu tốn ít nhiên liệu, giảm chi phí bảo dưỡng.
Lockheed L-100 dùng cho mục đích vận tải quân sự của Không quân Indonesia. Ảnh: Jetphoto
Đáng lưu ý là Lockheed Martin đã giữ lại một số tính năng dùng cho quân sự như cửa mở phía sau để thả dù, hệ thống chống đóng băng, duy trì độ tin cậy như phiên bản gốc C-130J. Họ đã nhìn thấy triển vọng từ quân đội một số quốc gia có ngân sách hạn chế ở Mỹ Latin, châu Phi, hay châu Á.
Trước đó, phiên bản dân sự L-100 đã được một số nước dùng cho mục đích vận tải quân sự. Ước tính đến năm 2009, khoảng 35 chiếc L-100 đang giữ vai trò này. Đặc biệt tại khu vực Đông Nam Á, Không quân Indonesia và Philippines đều đang sở hữu L-100.
Như vậy, có thể thấy rằng LM-100J hoàn toàn đủ khả năng trở thành máy bay vận tải quân sự. Thực tế nó không khác nhiều so với C-130J ngoại trừ hệ thống điện tử đơn giản hơn. Thậm chí có ý kiến nhận định, Lockheed Martin đã cố tình gán mác "dân sự" để dễ xuất khẩu vì phiên bản quân sự phải chịu sự giám sát gắt gao từ chính quyền.
Gần đây Việt Nam đã bày tỏ sự quan tâm đến một số phi cơ quân sự của Mỹ như máy bay tuần tra hàng hải P-3C Orion, tiêm kích F-16. Nhưng việc mua sắm còn khó khăn do chính sách bán hàng ra nước ngoài của Mỹ. Bên cạnh đó, đơn giá mặt hàng quân sự của Mỹ vốn rất cao.
Sự ra đời của LM-100J là cơ hội tốt để Không quân Việt Nam tăng cường năng lực vận tải của mình. Quá trình mua hàng theo dạng dân sự sẽ diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn. Sau đó có thể chuyển đổi sang chức năng quân sự hoặc quân - dân sự kết hợp. Đây sẽ là sự bổ sung đáng giá cho phi đội An-26 cũng như CASA C-295M.