Nhiệm vụ không tưởng
Trả lời VTC News, thạc sỹ Phạm Gia Vinh, người đứng đầu nhóm chế tạo cho biết, các cơ quan chức năng của Australia đã cấp phép cho “phi thuyền không gian” của Công ty Đông Giang bay ở tầng bình lưu có người đi kèm.
Sự kiện này đánh dấu bước phát triển mới trong việc thử nghiệm các khí cụ bay do công ty Đông Giang của Phạm Gia Vinh và các kỹ sư người Việt chế tạo.
Phạm Gia Vinh và thiết bị bay có trần bay gần 30 km do anh và các cộng sự nghiên cứu chế tạo.
Ngay sau khi thông tin này được công bố, giới khoa học trong nước cũng xôn xao và có những đánh giá rất tích cực.
Đại tá, PGS.TS Nguyễn Minh Xuân, nguyên Trưởng bộ môn máy bay - động cơ (Khoa Kỹ thuật hàng không, Học viện Phòng không - Không quân) là người lăn lộn nhiều năm cùng Phạm Gia Vinh trong những lần thử nghiệm trước đây cũng cảm thấy bất ngờ khi đón nhận thông tin này.
PGS Nguyễn Minh Xuân cho rằng việc bay thử nghiệm đưa người lên tầng bình lưu nếu thành công sẽ mang ý nghĩa rất lớn.
"Ở đây, nếu đưa được người thành công thì câu chuyện từ sản phẩm khoa học sang thương mại sẽ rất gần nhau, bởi, yêu cầu cao nhất trong chế tạo vật bay là đưa được người lên.
Chưa kể, việc thành công thì ngoài thương mại, tương lai phục vụ cho mục đích quân sự của thiết bị cũng sẽ rất tốt", đại tá Xuân nhận xét.
Tuy nhiên, ông Xuân cho rằng việc đưa người lên tầng bình lưu bằng thiết bị bay không người lái sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Cho dù trước đó, thiết bị bay của Phạm Gia Vinh đã thành công trong việc đưa chuột lên không trung ở độ cao gần 30km.
"Ở đây, anh đưa vật nọ, vật kia lên thì không sao nhưng anh đưa người lên thì đã có Luật quy định rất cụ thể và ngoài công nghệ thông thường thì cần có cả sự kết hợp của công nghệ sinh học để đảm bảo an toàn cho người. Sẽ có rất nhiều khó khăn", Đại tá Xuân nói.
Vị chuyên gia này phân tích trước đây Phạm Gia Vinh đã đưa chuột lên độ cao gần 30km thành công nhưng điều đó không có nghĩa đảm bảo việc đưa người thành công lên tầng bình lưu.
"Với chuột thì thể tích, không gian rất nhỏ nên tạo ra mini khí hậu cho nó sống đơn giản nhưng con người nó khác, anh phải đảm bảo sinh tồn cũng như việc phải cho người ta thực hiện các nhiệm vụ đảm bảo bay đòi hỏi. Tôi cũng hy vọng Vinh sẽ làm tốt việc này", vị chuyên gia này nói.
Khi được hỏi về nhận định tỷ lệ thành công, PGS Nguyễn Minh Xuân thẳng thắn chia sẻ: "Tôi nghĩ là tỷ lệ thành công là 50/50. Tuy nhiên, trong khoa học tỷ lệ thành công này cũng là quá cao rồi".
Không đơn giản để Autralia cấp phép
Vị chuyên gia về hàng không cũng cho hay "phi thuyền không gian" của Phạm Gia Vinh là sản phẩm mang tính khoa học, trí tuệ, sáng tạo rất lớn của một nhà khoa học trẻ ở Việt Nam và mở ra bước ngoặt lớn đối với ngành khoa học công nghệ vũ trụ nước nhà.
"Không đơn giản mà Australia lại cấp phép bay thử nghiệm đối với thiết bị của Vinh mà phải trải qua nhiều điều kiện kiểm tra khắt khe cũng như có tiếng tăm, kết hợp với đơn vị có tiếng".
Là người thường xuyên được Phạm Gia Vinh tham vấn khi làm sản phẩm bay này, ông Xuân đánh giá cao tinh thần lăn lộn, vất vả của chàng trai trẻ.
"Đồng thời, quá trình làm việc rất nghiêm túc, tự nghiên cứu, thực hiện tất cả các khâu từ thiết kế, lai ghép, tích hợp, thử nghiệm... thiết bị, khiến bản thân tôi rất nể phục.
Thực tế, không chỉ ở Việt Nam mà ngay cả nhiều nước trên thế giới, với các công ty tư nhân như dạng của Vinh cũng chưa chế tạo được một khí cụ bay dân sự nào có thể đạt đến trần bay 30km như thế này cả", Đại tá Nguyễn Minh Xuân nhận xét.
Khí cụ này đã vượt xa tầm hoạt động của các máy bay dân dụng, sánh ngang với một số ít quốc gia phát triển sở hữu công nghệ chế tạo khí cụ bay có trần bay trên 30 km như Mỹ, Pháp, Nhật, Tây Ban Nha, Ấn Độ...
Ông Xuân cũng đánh giá cao cách Phạm Gia Vinh chế tạo hệ thống điều khiển và vật liệu cho sản phẩm của mình.
"Về điều khiển, theo tôi được biết thì Vinh học thạc sỹ điều khiển ở Pháp, rất mày mò, thông minh nên tôi cho đã có lời giải.
Tôi cũng được biết, Vinh đã có một đội ngũ riêng để làm, tích hợp các bộ phận cho điều khiển. Hệ thống này không khác gì dây chuyền lớn như của Viettel là đơn vị đang sản xuất các thiết bị UAV, thậm chí do Vinh chuyên về hàng không nên có nhiều cái tinh tế hơn", Đại tá Xuân nhận xét.
Thiết bị này cũng có cấu trúc khung vỏ, gân đai, lớp màng phải rất đặc biệt để có thể hoạt động tốt ở độ cao 30km.
"Nếu như màng vỏ máy bay bằng nhôm thì ở thiết bị bay của Vinh là poly chất dẻo, tuy nhiên, do đang chế tạo, sản xuất nên tôi cũng không có đầy đủ thông tin. Nhưng việc làm được như thế và thiết bị bay lên được đến tầng bình lưu cho thấy việc sử dụng vật liệu đã được nghiên cứu rất kỹ", Đại tá Xuân chia sẻ.
Phạm Gia Vinh (điều khiển máy tính) và các nhà khoa học Ấn Độ trong lần bay thử nghiệm tại Ấn Độ.
Ông cũng nhìn nhận, theo nguyên tắc, quãng đường từ dưới mặt đất lên đến tầng bình lưu nếu dùng động cơ mà bay thì sẽ tốn rất nhiều năng lượng, nhiên liệu nên sẽ không mang được gì khác, do đó, dùng khí nâng là tốt nhất.
"Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là câu chuyện rò rỉ nên vật liệu sử dụng phải thật tốt cũng như công nghệ gia công các mối ghép nối phải chuẩn, ở đây, Phạm Gia Vinh đã làm rất tốt việc này", ông Xuân đánh giá.
Trước đó, trong một trần trả lời VTC News, TS Vũ Quốc Huy, Trưởng Bộ môn Kỹ thuật Hàng không & Vũ trụ, Viện Cơ khí Động lực, ĐH Bách khoa Hà Nội cũng nhận xét, "phi thuyền không gian" này là một bước tiến vượt bậc của Việt Nam trong nghiên cứu khoa học hàng không vũ trụ.
"Hiện, Việt Nam chưa có các khí cụ bay dân sự có thể đạt đến trần bay 30km. Nếu có thể sản xuất các khí cụ bay không người lái ở độ cao trên 30km, khoa học Việt Nam sẽ có đột phá trong nghiên cứu an ninh, quốc phòng", TS Huy nói.
Làm sao để bay thử nghiệm ở Việt Nam?
Trước ý kiến, các thiết bị bay như "phi thuyền không gian" của thạc sỹ Phạm Gia Vinh đang gặp khó trong việc xin cấp phép bay thử nghiệm ở Việt Nam, Đại tá Nguyễn Minh Xuân thừa nhận việc này.
Ông Xuân cũng cho rằng, việc này có nhiều nguyên nhân, trong đó, từ phía cơ quan quản lý thì chưa nắm được hết, rõ cũng như tính cần thiết của các thiết bị bay này.
Còn từ phía người chế tạo cũng như thuyết minh được tính cấp bách, đặc biệt cũng như tính toán khả năng gây nguy hiểm của thiết bị bay này.
"Thực tế, đối với các thiết bị bay này nhiều người vẫn chưa tính hết được sự nguy hiểm nếu xảy ra sự cố về an ninh, an toàn hay quốc phòng.
Do đó, theo tôi, với thiết bị bay như của Vinh khi được Australia cấp phép bay thử nghiệm thì có thể mời thêm các chuyên gia của Việt Nam sang theo dõi để có cái nhìn toàn diện, khách quan, chính xác về sản phẩm, để từ đó, họ sẽ về báo cáo các cơ quan quản lý trong nước", ông Xuân gợi ý.
Vị chuyên gia này cũng cho rằng cần thiết phải phát triển một đội ngũ các nhà khoa học trẻ, có xu hướng nghiên cứu như Phạm Gia Vinh để cùng nhau trao đổi các sản phẩm tương tự. Khi đó, các sản phẩm mới, độc đáo như "phi thuyền không gian" của Phạm Gia Vinh mới có nhiều cơ hội để thử nghiệm ở Việt Nam.