Bệnh tự miễn luôn là mối bận tâm của y học thế giới bởi thường không thể điều trị dứt điểm, gây suy giảm sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh lâu dài, xuất phát từ những bất thường của hệ thống miễn dịch khiến nó tự tấn công cơ thể, như các bệnh viêm khớp dạng thấp, viêm ruột mạn tính… Các phương pháp điều trị duy trì nhiều khi không đạt hiệu quả mong muốn.
Tuy nhiên, hợp chất mang tên 1'-acetoxychavicol acetate (ACA) có nhiều trong các loại cây thuộc chi Alpinia của họ gừng, tức cây riềng mà người dân vùng nhiệt đới hay trồng để lấy củ làm gia vị, có thể khắc phục điều đó.
Cây riềng không chỉ để lấy củ làm gia vị, mà một hợp chất trong nó hứa hẹn dùng làm thuốc điều trị bệnh tự miễn hiệu quả (Ảnh minh họa từ Internet)
Theo Medical Xpress, nghiên cứu từ Viện Khoa học và Công nghệ Nara (Nhật Bản) cho thấy ACA, với tác dụng chống viêm mạnh mẽ. Phản ứng viêm là một phản ứng miễn dịch thông thường nhưng với người bệnh tự miễn, nó quá mức, dẫn đến tổn thương ngược lại đến cơ thể.
Bài công bố trên tạp chí khoa học International Immunology giải thích rằng ACA làm giảm tổn thương ty thể thông qua việc giảm các oxy phản ứng của ty thể, ngăn chặn sự hoạt hóa của một phức hợp protein quan trọng là NLRP3-inflammasome. Chính sự kích hoạt không đúng cách của phức hợp này đã tạo ra các bệnh tự miễn, thông qua việc tăng cường phân tử IL-1β là trung gian tạo ra phản ứng viêm quá mức.
Với người mắc viêm khớp dạng thấp, viêm ruột mạn tính…, IL-1β thường được tìm thấy ở mức cao trong máu.
Việc tìm ra một "thần dược" nằm trong thứ dễ tìm như cây riềng, sẽ là lợi thế lớn trong việc bào chế ra các dược phẩm, xây dựng phác đồ điều trị các bệnh khó chữa nói trên. Cách mà ACA trong củ riềng tấn công vào phức hợp NLRP3 là một hướng điều trị "từ gốc" bền vững.
Phát hiện này còn đem đến tiềm năng điều trị nhiều rối loạn tự miễn tức thời nguy hiểm do IL-1β làm trung gian, ví dụ như "cơn bão cytokine" ở các bệnh nhân Covid-19 nặng.