Trên thực tế, trong thế giới tự nhiên có rất nhiều điều bí ẩn và kỳ thú. Nhưng đặc điểm lưỡng tính ở một loài có thể là một trong những điều thú vị nhất.
Cá mú Chalk sử dụng một chiến lược sinh sản đặc biệt gọi là "trao đổi trứng", tức là chúng đẻ trứng vào trong hố và sau đó luân phiên chuyển đổi giới tính một cách xen kẽ với bạn tình của mình trong suốt quá trình sinh sản.
Cá mú Chalk là loại cá nhỏ được tìm thấy ở những rạn san hô gần Viện nghiên cứu mhiệt đới Smithsonian ở Panama.
Theo Mary Hart, một nhà sinh thái học tại Đại học Florida, Mỹ và đồng thời là tác giả chính của nghiên cứu này cho biết loài cá này cũng duy trì cam kết chặt chẽ hợp tác giữa chúng trong vai trò thay đổi giới tính.
Nhà nghiên cứu Hart phát hiện ra rằng cá mú Chalk rất hiếm khi đẻ hơn hai lứa trứng liên tiếp trước khi chuyển đổi giới tính với "bạn tình". Điều này giúp duy trì sự hợp tác giữa chúng và giảm khả năng gian lận.
Hầu hết các loài lưỡng tính thường thay đổi giới tính với nhau trong một giai đoạn phát triển nhất định gọi là lướng tính tuần tự. Sự biến đổi thường được thúc đẩy do tác dộng xã hội hoặc hành vi.
Ví dụ như có một cá thể đực chiếm ưu thế bị chết trong nhóm xã hội. Tuy nhiên, điểm khác biệt là cá Chalk có khả năng tạo ra cả giao tử đực và cái (hay tinh trùng và trứng) trong cùng một lúc.
Mặc dù trường hợp lưỡng tính đồng thời không phải chỉ xuất hiện ở cá Chalk, nhưng đặc điểm này vẫn rất hiếm vì loài cá không tự thụ tinh. Tần số thay đổi giới tính liên tục 20 lần một ngày ở cá Chalk là đặc biệt hiếm gặp.
Chuyên gia Hart cho biết nguyên do cá mú Chalk có thể thay đổi giới tính nhiều lần đến như vậy vẫn còn là một ẩn số khó giải.
Tuy nhiên, bà Hart cho rằng điều khác biệt này có thể mang lại một lợi thế trong sinh sản cho loài cá nhỏ này.
Việc chuyển đổi giới tính cho phép chúng có được cơ hội thụ tinh cho trứng của bạn tình. Đóng vai trò cả đực và cái có thể giúp chúng cải thiện cơ hội truyền gene của mỗi cá thể cho thế hệ sau.
Mỗi con cá Chalk được đánh dấu bằng một mã màu sắc riêng biệt để nhằm theo dõi hành vi biến đổi của chúng trong quá trình sinh sản.
Theo ông Eric Fischer, chuyên gia sinh thái học tiến hóa tại vụ khảo cứu Quốc Hội (Mỹ) cho biết: "Có khoảng 2% loài cá lưỡng tính, nhưng loài lưỡng tính đồng thời chỉ chiếm một phần rất nhỏ. Ngoài ra, còn có rất nhiều loài cá lưỡng tính đồng thời khác nhưng chúng sống tại những vùng biển sâu và khó nghiên cứu."
Ông Eric chia sẻ thêm: "Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên về hình thái sinh sản của cá Chalk, và những thông tin này cũng có thể cung cấp bằng chứng để chứng thực cho một số giả thuyết bấy lâu nay về đặc tính sinh sản ở loài cá."
Nhà sinh thái học Mary Hart đã nghiên cứu tại Viện nghiên cứu nhiệt đới Smithsonian ở Panama trong 6 tháng. Bà đã quan sát loài cá này hàng ngày trên các rạn san hô. Trong quá trình nghiên cứu, bà Hart cũng rất ngạc nhiên khi phát hiện thấy cá Chalk rất "chung thủy" với bạn tình của mình.
"Tất cả những con cá mà tôi đánh dấu trong tháng đầu tiên đã cùng nhau cho toàn bộ sáu tháng cho đến khi một hoặc cả hai người biến mất khỏi nhóm xã hội", Hart nói.
Bà Hart cho biết: "Tất cả những con cá mà tôi đã đánh dấu trước đó, chúng đều gắn bó với nhau suốt 6 tháng trời cho đến khi một hoặc cả hai con biến mất khỏi quần thể xã hội."
Nguồn: Nationalgeographic