Một bãi rác nằm ở thành phố Tây An, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc) rộng 4.172ha bất ngờ xuất hiện nhiều túi rác màu đen lạ. Các túi rác này sẽ phát ra tiếng động lớn khi bị va chạm mạnh vào nhau. Sau khi kiểm tra, quản lý của khu tập kết rác cho biết, các túi rác đen này chứa thiết bị điện tử cũ.
Trên thực tế, rác thải điện tử không phải là vô dụng, kim loại quý hiếm có trong các sản phẩm điện tử này là nguồn tài nguyên khan hiếm trên toàn cầu. Do đó, việc khai thác kho báu tại các bãi rác thiết bị điện tử được Trung Quốc đặc biệt quan tâm. Theo ước tính, giá trị của lượng rác thải điện tử tại khu tập kết rác Tây An, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc) trong những năm qua có thể lên tới 5,7 tỷ USD.
Theo Hiệp hội Hóa học Trung Quốc, những kim loại quý hiếm xuất hiện trước khi hình thành trái đất và con người không thể tạo ra được. Nhiều chuyên gia ước tính rằng, sẽ có nhiều nguồn tài nguyên kim loại cạn kiệt trong vòng 100 năm tới. Trong khi đó, những thiết bị điện tử bị bỏ đi lại chứa một số kim loại đặc biệt quan trọng.
Những năm gần đây, nhiều người đã có xu hướng mua mới và thải đi rất nhiều thiết bị điện tử. Giờ đây, nhiều bãi tập kết rác tại Trung Quốc đang tìm kiếm "kho báu" từ những rác thải điện tử này, tháo dỡ các bộ phận chứa kim loại quý hiếm trong các sản phẩm điện tử, vận chuyển đến các nhà máy chuyên dụng để nấu chảy rồi tái sử dụng.
Người đứng đầu một công ty tái chế đồ điện tử ở Trung Quốc cho biết, có rất nhiều thiết bị điện tử cũ bị vứt vào túi rác màu đen và đốt ở bãi rác như rác thông thường, đây thực sự là một vấn đề lớn.
Hiện nay, Trung Quốc là trung tâm phân phối 70% rác thải điện tử của thế giới và cũng là nhà sản xuất và tiêu thụ lớn các sản phẩm điện tử. Với nhu cầu phát triển của chính doanh nghiệp và sự hội nhập nhanh chóng của internet, hàng loạt mô hình sáng tạo tái chế rác thải điện, điện tử đã mọc lên liên tục.
Điển hình như các mô hình tái chế như tiêu dùng xanh + tái chế xanh, internet + tái chế được phân loại… đã bước vào một giai đoạn phát triển mới trong ngành tái chế sản phẩm điện và điện tử phế thải.
Ước tính đến năm 2030, giá trị sản lượng phân loại chất thải rắn và sử dụng tài nguyên của Trung Quốc sẽ đạt 7.000 – 8.000 tỷ NDT, tạo ra 40 - 50 triệu việc làm và dự kiến sẽ trở thành một ngành công nghiệp quan trọng.
Theo số liệu của Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc, trong những năm gần đây, lượng tiêu hủy các sản phẩm điện và điện tử lớn ở nước này mỗi năm đã vượt quá 200 triệu chiếc. Là nước sản xuất và tiêu thụ các sản phẩm điện và điện tử lớn nhất thế giới, Trung Quốc đã thải bỏ hơn 11 triệu tấn tivi, tủ lạnh, điện thoại di động và các sản phẩm điện tử khác, chiếm lượng rác thải điện tử lớn nhất thế giới.
Trong khi đó, chỉ có 17,4% rác thải điện tử được thu gom và tái chế vào năm 2019. Điều này có nghĩa là các kim loại quý như vàng, bạc, đồng, bạch kim và các vật liệu có thể tái chế, có giá trị cao khác hầu hết đều bị đổ hoặc đốt.
Với sự cải tiến của công nghệ tháo dỡ, đặc biệt là sự phát triển của công nghệ thu hồi và chiết xuất kim loại quý, vật liệu có giá trị từ rác thải điện tử, con đường kiếm "tiền" rác thải điện tử xuất hiện. Nhiều công ty sản xuất quy mô lớn đã gia nhập ngành và ngành này phát triển nhanh chóng tại Trung Quốc.
