Một nhóm đặc vụ của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đang tìm kiếm chủ nhân của những cổ vật này để trả lại nhưng họ lại gặp phải nhiều khó khăn. Họ chỉ có thể trả lại khoảng 15% số vật phẩm vì không đủ người đến nhận lại, đặc vụ FBI Tim Carpenter cho biết trong một tuyên bố.
Các cổ vật là một phần của "sự phục hồi tài sản văn hóa lớn nhất trong lịch sử FBI", đã được tìm thấy vào năm 2014, cơ quan điều tra hàng đầu của Mỹ cho biết trong một tuyên bố chính thức.
Trước đây, vụ án của một nhóm tội phạm nghệ thuật đã giúp FBI phát hiện trang trại ở Waldron, thành phố Indianapolis, bang Indiana.
Tại đó, các nhà điều tra tìm thấy hàng ngàn cổ vật từ khắp nơi trên thế giới và thậm chí là hài cốt của hàng trăm người Mỹ bản địa đang được cất giữ. Ông Don Miller, chủ trang trại là một "nhà khoa học đã nghỉ hưu, người đã giúp chế tạo quả bom nguyên tử đầu tiên", theo FBI. Ông đã đi du lịch trong nhiều thập kỷ, thu về hơn 42.000 vật phẩm trong nhà.
"Don (Miller) đã thu thập khá nhiều thứ", đặc vụ Tim Carpenter của FBI nói trong một tuyên bố. "Ông ấy thu thập từ mọi nơi trên thế giới nhưng niềm đam mê của ông ấy lại là hàng hóa văn hóa của người Mỹ bản địa". FBI cũng cáo buộc rằng một số cổ vật đã bị lấy cắp bất hợp pháp.
FBI gặp khó khăn trong việc trao trả lại chủ nhân các cổ vật. Ảnh: CNN
Trước khi qua đời vào năm 2015, ông Miller đã đồng ý tự nguyện giao nộp lại các cổ vật mà ông có được bằng cách vi phạm "luật pháp tiểu bang và liên bang cùng với các điều ước quốc tế" cho FBI. "Ông ấy hợp tác với chúng tôi trong suốt quá trình điều tra", điều tra viên của FBI nói. "Ông ấy cũng mong muốn chúng tôi có thể trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp và để tổ tiên người Mỹ bản địa được cải táng một cách thích hợp".
Trong gần 5 năm qua, FBI đã làm việc với các nhà khảo cổ học, nhà nhân chủng học, chuyên gia bộ lạc và chính phủ nước ngoài để xử lý và trả lại hài cốt.
Holly Cusack-McVeigh, phó giáo sư nhân chủng học và nghiên cứu tại bảo tàng tại Đại học Indiana-Đại học Purdue Indianapolis, đã làm việc với các sinh viên của mình để giám tuyển và chuẩn bị trao trả cổ vật quý hiếm. Tuy nhiên, không dễ để xác định nơi mọi thứ thuộc về.
Các nhà chức trách đã liên lạc với hàng trăm bộ lạc người Mỹ bản địa và thông báo cho các thành viên của Liên Hợp Quốc về các cổ vật được thu hồi với hy vọng họ sẽ nhận dạng chúng. Họ cũng đã cấp cho họ quyền truy cập vào một trang web riêng chứa đầy đủ thông tin.