Người Denisovans cùng thuộc chi Người (Homo) với loài Homo sapiens chúng ta, chỉ mới tuyệt chủng vài chục ngàn năm trước và đã để lại dòng máu trong rất nhiều người châu Á thông qua các cuộc hôn phối dị chủng. Nhưng tất cả chỉ có thế, có dấu vết DNA nhưng hầu như không thấy hài cốt, khiến họ mãi là một "tổ tiên ma" mà ngành cổ nhân loại học ra sức tìm kiếm.
Toàn cảnh khu vực có hang Tam Ngũ Hào 2 - : REUTERS
Chỉ có một mẩu xương ngón tay được khai quật năm 2008 tại một hang động Siberia - Nga, không phù hợp với bất kỳ loài người nào khác từng tìm thấy hài cốt; cùng một ít dấu vết từ trầm tích ở một hang khác thuộc Tây Tạng - Trung Quốc, là những bằng chứng hữu hình hiếm hoi về loài người ma Denisovans.
Thế nhưng theo Sicence Alert, mẫu vật vừa được tìm thấy ở hang Tam Ngũ Hào 2 thuộc dãy Trường Sơn - dãy núi ngăn cách Việt Nam và Lào - có thể là bằng chứng sống động và mang nhiều thông tin nhất về loài người ma này.
Theo Reuters, chiếc răng thuộc về một cô bé mới 4-6 tuổi, sống vào khoảng 164.000 đến 131.000 năm trước.
Chiếc răng cổ có thể là báu vật của ngành cổ nhân loại học - Ảnh: REUTERS
Cá thể nữ được xác định thuộc chi Người và có nhiều đặc điểm tương đồng với mô tả về Denisovans mà trước đó các nhà khoa học đã "phục dựng" từ các dấu vết tồn tại trong những đứa con lai - là các cá thể lai Denisovans - Neanderthals (một loài người cổ cùng thuộc chi Người khác) hoặc chính con người hiện đại. Một nghiên cứu ước tính có tới 1/4 người châu Á mang ít nhiều dấu vết di truyền từ người Denisovans.
Các nhà khoa học cũng đặt ra giả thuyết chiếc răng có thể là của người Neanderthals, nhưng một số khác biệt đã chứng minh rằng không phải, khả năng nó thuộc về loài người ma Denisovans vẫn cao nhất, gần như chắc chắn.
"Khám phá này chứng minh thêm rằng Đông Nam Á là một điểm nóng về đa dạng loài của chi Homo từ thời kỳ Pleistocen từ giữa đến muộn: Homo erectus, Denisovans, Neanderthals, Homo floresiensis, Homo luzonensis and Homo sapiens" - các tác giả viết trong bài công bố.
Công trình được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu đến từ Trung tâm Địa lý học của Quỹ Lundbeck, Viện Globe, Đại học Copenhagen (Đan Mạch), Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia, CNRS, Đại học Paris, Bảo tàng Con người 17 place du Trocadéro (Pháp), vừa xuất bản trên tạp chí Nature Communications.