Nó đến vào một thời kỳ trong lịch sử khi số lượng cá mập đi lại trên các đại dương trên thế giới nhiều hơn gấp 10 lần so với ngày nay.
Elizabeth Sibert, một cộng sự sau tiến sĩ của Hutchinson tại khoa Khoa học Trái đất và Viện Nghiên cứu Khí quyển Yale cho biết: “Chúng đã bị tuyệt chủng gần như một cách tình cờ.”
Sibert cho biết thêm: “Tôi nghiên cứu răng cá vi mô và vảy cá mập trong trầm tích biển sâu, và chúng tôi quyết định tạo ra một hồ sơ kéo dài 85 triệu năm về sự phong phú của cá và cá mập, chỉ để hiểu về sự biến đổi bình thường của quần thể đó trông như thế nào về lâu dài. Tuy nhiên, những gì chúng tôi tìm thấy là sự sụt giảm đột ngột về lượng cá mập dồi dào vào khoảng 19 triệu năm trước, và chúng tôi biết rằng mình phải điều tra thêm”.
Sibert cho biết hơn 70% số cá mập trên thế giới đã chết, số lượng tử vong thậm chí còn cao hơn đối với cá mập ở đại dương, hơn là vùng nước ven biển. Mức độ tuyệt chủng cao gấp đôi mức độ tuyệt chủng mà cá mập đã trải qua trong sự kiện tuyệt chủng hàng loạt kỷ Paleogen cách đây 66 triệu năm đã xóa sổ 3/4 số loài động thực vật trên Trái đất.
Thêm vào bí ẩn này là thực tế không có thảm họa khí hậu hoặc sự gián đoạn hệ sinh thái nào được biết đến xảy ra vào thời điểm số lượng cá mập giảm mạnh. Sibert cho biết: “Khoảng thời gian này không được biết đến với bất kỳ thay đổi lớn nào trong lịch sử Trái đất, nhưng nó đã biến đổi hoàn toàn bản chất của việc cá mập trở thành kẻ săn mồi sống trong đại dương rộng lớn.”
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng những khám phá trong quá khứ về các sự kiện tuyệt chủng đã dẫn đến làn sóng nghiên cứu mới để tìm hiểu nguồn gốc của sự chết chóc và liệu nó có báo hiệu về một sự xáo trộn lớn hơn, trước đây chưa được biết đến, trong các hệ sinh thái toàn cầu hay không.
Ví dụ, nghiên cứu sâu hơn có thể xác nhận xem liệu cá mập có khiến các quần thể cá mập còn lại thay đổi sở thích về môi trường sống của chúng để tránh đại dương rộng mở hay không, Sibert và Rubin cho biết.
Trong 50 năm qua, số lượng cá mập đã giảm hơn 70% do săn bắt quá mức và các áp lực do nhân loại gây ra, bao gồm cả biến đổi khí hậu khiến nước biển ấm lên. Một phần tư số loài cá mập còn tồn tại đến ngày nay đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.