Trong giới giang hồ cộm cán, ngoài “chó lửa” (súng), “ong ve” (đàn em) thì nay chúng luôn cố gắng để có một thứ bảo bối phòng thân là hồ sơ bệnh án bị bệnh tâm thần - “bằng điên”.
Điểm mặt những giang hồ có “bằng điên”
Trong giới giang hồ Hải Phòng, Mai Đức Vượng tức Tộ “tích”, SN 1981, trú tại phố Nguyễn Hữu Tuệ, phường Gia Viên, quận Ngô Quyền không hẳn là kẻ có “số má” cao, nhưng lại có sự liều lĩnh, manh động theo kiểu đàn anh Cu Nên – một giang hồ cộm cán một thời ở Hải Phòng. “Khởi nghiệp” từ khi mới 16 tuổi, Tộ “tích” tụ tập một đám đàn em lau nhau bày trò đi cướp. Sau khoảng 2 - 3 năm bươn trải với công việc của những kẻ “giang hồ cấp thấp”, Tộ bắt đầu mở rộng sang các lĩnh vực kinh doanh cầm đồ, cá độ bóng đá và đòi nợ thuê.
Từ sử dụng dao, kiếm Tộ “tích” và đám đàn em dần mua sắm “chó lửa” (súng) để tăng sức mạnh. Đàn em dưới trướng Tộ cũng dần dày dạn qua các cuộc thanh trừng. Uy danh Tộ “tích” ngày càng vươn xa, thu nạp thêm hàng chục “ong ve” (đàn em) mới.
Những năm sau đó, băng nhóm Tộ “tích” ghi tên mình vào “bản đồ” giang hồ đất Cảng bằng một loạt vụ đòi nợ thuê đình đám và bắn, chém dằn mặt đối thủ. Băng nhóm này manh động đến độ sẵn sàng nhả đạn vào đối thủ ngay giữa ban ngày, thậm chí ở ngay khu vực đông người, gần trụ sở công an. Bị lực lượng cảnh sát hình sự Hải Phòng “để mắt”, Tộ cùng đám đàn em “Nam tiến” vào các tỉnh Tây Nguyên rồi vào TPHCM gây thêm nhiều vụ cướp, đâm thuê, chém mướn.
Bị truy bắt gắt gao, Tộ “tích” trốn sang Trung Quốc nhưng từ nước ngoài gã vẫn chỉ đạo đàn em ở VN gây án. Điển hình là vụ bắn anh Nguyễn Chí Kiên, tức Kiên “lợn” ở phố Hai Bà Trưng, quận Lê Chân (Hải Phòng).
Các tang vật thu được.
Đi điều trị tâm thần, “tranh thủ” về chỉ đạo gây án
Trùm giang hồ Tộ “tích” được đi điều trị tâm thần từ ngày 27/7/2012 và phải điều trị lâu dài, tới khi khỏi sẽ đưa ra xét xử. Tuy vậy, đầu tháng 12.2012 giới giang hồ đất Cảng lại xôn xao thông tin Tộ “tích” đang hiên ngang xuất hiện ở Hải Phòng. Mọi việc được sáng tỏ khi ngày 13.12.2012 Phòng Cảnh sát hình sự (CA Hải Phòng) khi kiểm tra khách sạn Monte – Carlo ở phố Nguyễn Bỉnh Khiêm, phát hiện Tộ “tích” cùng một số đàn em đang trú tại đây, thu 1 súng K54 và 5 viên đạn.
Tộ “tích” về Hải Phòng ngay trước thời điểm TAND Hải Phòng xử vụ án gã chỉ đạo đàn em bắn anh Nguyễn Chí Kiên (Kiên “lợn”). Cùng thời điểm này, các cơ quan chức năng nhận được một loạt đơn của gia đình anh Nguyễn Chí Kiên tố cáo Tộ “tích” giả điên và thường xuyên đe dọa gia đình anh này.
Thượng tá Lê Hồng Thắng, Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT (CA Hải Phòng) cho biết: “Có nhiều chứng cứ khẳng định Tộ “tích” xuất hiện ở Hải Phòng là để đe dọa, dằn mặt Kiên “lợn” ngay trước ngày xử án vụ anh bị nhóm Tộ “tích” bắn”. Không những thế, về Hải Phòng lần này, Tộ “tích” còn tranh thủ “giải quyết” nhiều công việc. Điển hình như cùng thời điểm trên, tại sàn nhảy Mos Club, Tộ đã hẹn anh Nguyễn Văn Chiến ở phường Trần Nguyên Hãn đến để trả nợ số tiền vay gốc 50 triệu và số tiền lãi là… 100 triệu. Anh Chiến quá sợ nên không dám đến mà nhờ một người tên Lê Đình Dự đến nói chuyện xin được trả phần gốc. Tuy nhiên, Tộ “tích” tuyên bố phải trả cả nếu không sớm muộn anh Chiến cũng bị bắn.
Đối với tên giang hồ Tuấn “tượng”, trong quá trình gã này đang điều trị tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương cũng có nhiều tin đồn về việc gã này trốn viện về Hải Phòng tiếp tục chỉ đạo gây án. Thượng tá Lê Hồng Thắng cho biết: Ngày 29.3.2013, Phòng PC45 Hải Phòng nhận được đơn của bà Đỗ Thị Thu Hương là mẹ đẻ của Nguyễn Quốc Huy (Hiếu “nhom”) tố cáo Tuấn “tượng” về việc Tuấn giả điên để trốn tránh pháp luật. Trong thời gian chữa bệnh tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương, Tuấn thường xuyên trốn viện về Hải Phòng đe dọa giết bà Hương. CA Hải Phòng đã tiến hành giám sát chặt chẽ hành vi của Tuấn “tượng” tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương.
Không khó để nhận thấy “lá bùa hộ mệnh” – bằng điên hữu hiệu như thế nào đối với những tên giang hồ cộm cán. Những trùm giang hồ gây ra hàng chục vụ bắn, chém kinh hoàng, bị cơ quan CSĐT bắt, khởi tố về các tội như giết người, cố ý gây thương tích… Tuy nhiên, chỉ với một hồ sơ bị bệnh tâm thần đã giúp chúng đàng hoàng trở thành bệnh nhân được điều trị tại bệnh viện thay vì phải ngồi sau song sắt nhà tù. Từ trong bệnh viện, được chăm sóc, bồi dưỡng với chế độ đặc biệt, chúng thỉnh thoảng lại “xuất viện” ra ngoài điều hành mạng lưới tội phạm. Một kẽ hở pháp luật đã tạo điều kiện cho tội phạm lộng hành.
10 công an giám sát 1 tên giang hồ trong bệnh viện
Ngày 17/4, buồng bệnh của Mai Đức Vượng (Tộ “tích”) tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương sôi động hẳn bởi Tộ “tích” có người nhà đến thăm. Hải sản, thịt gà bày ê hề, 26 “bệnh nhân” vốn là những tên giang hồ cộm cán đang thỏa sức đánh chén. Bên ngoài buồng bệnh, hơn 10 trinh sát hình sự thuộc Phòng PC45 Hải Phòng vừa chia nhau túi cơm hộp vừa căng mắt giám sát hành động của “bệnh nhân” Mai Đức Vượng. Cùng cảnh ngộ với các trinh sát CA Hải Phòng còn một số cảnh sát hình sự của công an các địa phương khác cũng đang chăm chú theo dõi các mục tiêu của mình là một trong số “bệnh nhân”.
Trong khi Tộ “tích” đang liên hoan thì lãnh đạo Viện Pháp y tâm thần Trung ương tiến hành hội chẩn và ra thông báo kết luận tình trạng bệnh tâm thần của hắn đã ổn định. Cùng trong ngày 17.4, Cơ quan CSĐT (CA Hải Phòng) ra quyết định phục hồi điều tra, ra lệnh tạm giam đối với Mai Đức Vượng về hành vi giết người, cố ý gây thương tích. Ngay sau khi có lệnh tạm giam, 10 trinh sát của Phòng PC45 Hải Phòng lập tức áp tải Mai Đức Vượng về trại tạm giam CA Hải Phòng, chấm dứt chuỗi ngày thảnh thơi ở viện tâm thần của gã giang hồ Tộ “tích”.
Nói tới việc trùm giang hồ Tộ “tích” bị bắt đi bắt lại nhiều lần, thượng tá Lê Hồng Thắng - Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT (CA Hải Phòng) tâm sự: “Việc tên Tộ “tích” có giấy chứng nhận bị tâm thần để trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật khiến dư luận bức xúc, nhưng bản thân chúng tôi (lực lượng cảnh sát hình sự - PV) là những người khổ nhất. Rất khó khăn để bắt, di lý được hắn từ Trung Quốc về để khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Tuy nhiên, khi có quyết định của Viện kiểm sát, chúng tôi phải tạm đình chỉ điều tra để hắn đi chữa bệnh.
Tuấn “tượng”
Trong thời gian hắn chữa bệnh tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương lại có thông tin hắn trốn về Hải Phòng tiếp tục gây án, chúng tôi phải cử hàng chục trinh sát truy tìm. Khi bắt được hắn ở khách sạn Monte-Carlo cùng đàn em tàng trữ súng quân dụng, chúng tôi không quản hiểm nguy xông vào bắt. Bắt xong lại phải bàn giao lại cho Viện Pháp y tâm thần Trung ương vì bệnh viện xác định hắn vẫn bị bệnh tâm thần. Lần này bắt Mai Đức Vượng, chúng tôi quyết tâm sẽ đưa hắn ra ánh sáng, chịu trách nhiệm trước những tội ác đã gây ra”.
Với 3 tên tội phạm có “bằng điên” đang điều trị tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương, lực lượng cảnh sát hình sự (CA Hải Phòng) phải cử trinh sát túc trực tại bệnh viện từ mấy tháng nay. Việc phục hồi điều tra, bắt lại Tộ “tích”, Tuấn “tượng” diễn ra thuận lợi, nhưng với Thắng “quán toan” thì ngay trước khi có lệnh bắt lại gã đã trốn khỏi Viện Pháp y tâm thần Trung ương. Lệnh truy nã Thắng “quán toan” lập tức được triển khai và tới ngày 15.4, các trinh sát CA Hải Phòng đã tóm gọn tên này khi hắn đang trốn ở Hà Nội.
Kẽ hở luật “con voi chui lọt lỗ kim”
Những tên tội phạm khét tiếng như Tộ “tích”, Thắng “quán toan”, Tuấn “tượng” trong hồ sơ đã rõ như ban ngày. Tuy nhiên, việc bắt bọn chúng đền tội không phải dễ chỉ vì chúng có “bằng điên”. Thượng tá Lê Hồng Thắng - Phó thủ trưởng Cơ quan CSĐT (CA Hải Phòng) cho biết: Để ra được lệnh phục hồi điều tra, bắt giam chúng, các ngành nội chính (công an, viện kiểm sát, tòa án) Hải Phòng đã phải họp đi họp lại rồi tham vấn ý kiến của Trung ương. Cả 3 tên này (cũng như hàng trăm tên giang hồ cộm cán cả nước) đang điều trị bệnh tâm thần. Nếu bệnh viện khẳng định chúng vẫn bị bệnh và cần điều trị thì rất khó bắt.
Giở lại Bộ luật Hình sự áp dụng vào trường hợp cụ thể này, tại Điều 13, Chương 3 nêu: “Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, thì không phải chịu trách nhiệm hình sự; đối với người này, phải áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh”. Tới nay cách hiểu về điều khoản này trong luật vẫn còn quá nhiều điểm khác nhau. Theo một chuyên gia về bệnh tâm thần thì bệnh này có rất nhiều dạng khác nhau. Người bình thường cũng có thể mắc bệnh tâm thần khi lo nghĩ về một vấn đề nào đó, thậm chí chỉ cần mất ngủ 2 đêm liên tiếp là có thể mắc bệnh tâm thần.
Sở dĩ những tên giang hồ cộm cán sử dụng “bằng điên” như một công cụ phòng thân hữu hiệu bởi khi đã có tấm “bằng” này thì dù gây tội ác tàn độc nhất, bằng những cách khác nhau chúng đều có thể thoát tội hoặc giảm tội đến mức thấp nhất. Điển hình của những cú thoát hiểm “ngoạn mục” từ “lá bùa bằng điên” tới nay vẫn thuộc về trùm ma túy khét tiếng Dư Kim Dũng (Dũng “tình”), SN 1969 tại phường Hàng Kênh, quận Lê Chân, ĐKHKTT tại 329 Ngô Gia Tự, quận Hải An (Hải Phòng).
Dũng “tình” vào thời điểm trước khi bị bắt (năm 2008) giữ vị trí độc tôn là trùm ma túy lớn nhất cả nước. Tên này cầm đầu đường dây buôn bán, vận chuyển, tàng trữ 88 bánh heroin (tương đương hơn 29kg) cùng hàng loạt tiền án, tiền sự như tàng trữ súng quân dụng, cố ý gây thương tích… Tại phiên tòa sơ thẩm do TAND Hải Phòng xử đã tuyên Dũng “tình” tội tử hình. Tuy vậy, tại phiên phúc thẩm, Dũng “tình” đã thoát chết ngoạn mục khi TAND Tối cao xử hắn tội chung thân.
Phiên tòa này xôn xao dư luận trước quyết định của TANDTC, giảm hình phạt từ tử hình xuống chung thân đối với Dũng “tình”, bởi tình tiết mắc bệnh tâm thần là tình tiết mới chưa được đề cập ở phiên toà sơ thẩm... Tới nay, Dũng “tình” đang yên tâm cải tạo tại trại giam và dư luận đang đặt câu hỏi “biết đâu với sự “cải tạo tốt”, một ngày không xa Dũng “tình” sẽ được đặc xá trở về?
Trở lại vụ bắt 3 trùm giang hồ Tộ “tích”, Tuấn “tượng” và Thắng “quán toan”, thượng tá Lê Hồng Thắng cho rằng tới đây các cơ quan chuyên môn thuộc khối nội chính Trung ương cần có hướng dẫn cụ thể bị bệnh tâm thần như thế nào thì mới không phải chịu trách nhiệm hình sự đối với tội ác của mình. Nếu tội phạm mắc bệnh tâm thần thì quy trình, quá trình điều trị bao lâu để chúng không lợi dụng việc này để trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật. Cách làm của Hải Phòng chỉ là biện pháp tình thế, về lâu dài cần có quy định cụ thể, rõ ràng để ngăn chặn tình trạng tội phạm trong cả nước lợi dụng “bằng điên” để trốn tránh sự trừng phạt của pháp luật.
