Nếu đúng, nghi phạm có thể lãnh án tử hình
Chiều tối 19/7, lãnh đạo công an tỉnh Nghệ An cho biết, cơ quan này vừa bắt giữ 1 nghi phạm trong vụ thảm sát khiến 4 người trong gia đình anh Lô Văn Thọ (Trú tại bản Phồng, xã Tam Hợp, Tương Dương, Nghệ An) tử vong.
Thông tin ban đầu mà PV có được, nghi phạm được xác định là Vi Văn Mằn (tên thường gọi là Hai, người cùng trú bản Phồng) bị công an bắt giữ vào cùng ngày.
Theo lời khai ban đầu thì trên đường đi từ nhà vào vườn anh Thọ hái chanh, Mằn đã xảy ra mẫu thuẫn. Bị anh Thọ nói, nên Mằn vung dao đi phát rẫy chém anh Thọ.
Chưa dừng lại ở đó, Mằn tiếp tục quay ra đuổi chém chị Yến cùng cháu nhỏ và bà mẹ anh Thọ.
Trao đổi với chúng tôi, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng VP Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho hay, với thông tin nêu trên thì vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra ở Nghệ An là vụ án giết người.
"Nếu lời khai của Mằn phù hợp với những chứng cứ mà cơ quan điều tra đã thu thập được, phù hợp với các dấu vết trên cơ thể nạn nhân và dấu vết trên hiện trường vụ án thì có căn cứ để khởi tố bị can đối với Vi Văn Hai về tội giết người", Luật sư Cường nhấn mạnh.
Luật sư Cường cho biết thêm, theo quy định của pháp luật thì một người chỉ có tội khi bản án kết tội có hiệu lực pháp luật của tòa án có thẩm quyền.
Vì vậy, cho đến khi có bản án có hiệu lực pháp luật thì Vi Văn Hai sẽ được xác định là “nghi phạm” (bị can, bị cáo) trong vụ án này.
Đối tượng Vi Văn Mằn (hay Vi Văn Hai) Ảnh: CAND
"Nếu sau khi kết thúc giai đoạn điều tra mà không có nghi phạm nào khác, đồng thời có đủ chứng cứ để xác định Vi Văn Mằn là hung thủ của vụ án đó thì cơ quan điều tra sẽ có kết luận điều tra vụ án này và chuyển hồ sơ sang Viện kiểm sát tỉnh Nghệ An để truy tố.
Sau khi có bản cáo trạng của Viện kiểm sát tỉnh Nghệ An thì Tòa án tỉnh Nghệ An sẽ xét xử Vi Văn Mằn về tội danh giết người theo quy định tại khoản 1, Điều 93 Bộ luật hình sự", Luật sư Cường cho hay.
Nếu bị xét xử theo khoản 1, Điều 93 Bộ luật hình sự, theo Luật sư Cường, nghi phạm sẽ đối mặt với mức án từ 12 đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
"Với những thông tin từ vụ án này thì hung thủ có rất nhiều tình tiết có thể áp dụng làm tình tiết định khung tăng nặng hình phạt quy định tại khoản 1, Điều 93 BLHS gồm: a) Giết nhiều người; c) Giết trẻ em; i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ; n) Có tính chất côn đồ...
Vì vậy, hung thủ gây ra vụ thảm sát này sẽ đối mặt với mức án cao nhất quy định tại khoản 1, Điều 93 Bộ luật hình sự là: Tử hình", luật sư Cường nhấn mạnh.
Đồng quan điểm đó, luật sư Bùi Quốc Đạt, Công ty Luật TNHH Thế Lực Mới (Đoàn Luật sư Tp Hồ Chí Minh) nhận định, nếu đúng như lời khai ban đầu thì hành vi của nghi phạm này là hành vi vi phạm pháp luật đặc biệt nghiêm trọng.
"Không có hình phạt nào có thể làm xoa dịu được những tổn thương và mất mát to lớn đó. Tuy nhiên, quá trình điều tra cần phải tuân thủ đúng pháp luật tố tụng hình sự, đảm bảo không bị oan sai", Luật sư Đạt nói.
Theo luật sư Đạt, với hành vi của nghi can có thể áp dụng khoản 1 Điều 93 BLHS quy định về tội giết người và mức hình phạt cao nhất của khung hình phạt này là 12 - 20 năm, chung thân và tử hình.
Nếu như không có tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự hay nghi phạm không phải là người bệnh tâm thần thì mức án có thể áp dụng là tử hình.
Cần phải xử nghiêm
Theo luật sư Cường, trong vụ thảm sát ở Nghệ An hay Bình Phước đều xuất phát từ quan hệ tình cảm, cá nhân, cả can phạm và những người bị hại đều là những người quen biết, thậm chí có những mối tình cảm thân thiết, sâu nặng…
Nhưng dù gì thì hành vi tàn sát cả gia đình nạn nhân trong hai vụ án gần đây cũng là những hành vi tàn độc đến mức không thể chấp nhận được, cả xã hội lên án, căm phẫn.
Theo xu hướng nhân đạo, xu hướng sửa đổi bộ luật hình sự là bỏ bớt án tử hình ở một số tội danh, giảm mức cao nhất của hình phạt (phi hình sự hóa).
Nhưng, trong những vụ án thế này dư luận xã hội đều mong muốn cơ quan tiến hành tố tụng áp dụng mức hình phạt cao nhất là tử hình đối với những kẻ đã gây ra những vụ thảm sát như thế này.
"Dù bất cứ mâu thuẫn thế nào, dù bất cứ lý do gì thì cũng không thể biện minh cho hành vi thảm sát mất tính người của hung thủ trong các vụ án này.
Việc áp dụng hình phạt nghiêm khắc nhất với những đối tượng gây án trong hai vụ án này không phải chỉ để trừng phạt các bị cáo mà còn để răn đe, phòng ngừa chung, tránh những trường hợp đáng tiếc như vậy tiếp tục xảy ra", Luật sư Cường bày tỏ.
Qua những vụ án như vậy có thể thấy mức độ phức tạp của tình hình tội phạm trong nước. Những đối tượng gây án không phải là đối tượng chuyên nghiệp, cộm cán nhưng hành vi phạm tội rất tàn nhẫn, lạnh lùng mất nhân tính.
Chúng sẵn sàng sát hại bất cứ ai chỉ vì những mâu thuẫn nhỏ nhặt hay xuất phát từ những va chạm trong đời sống hàng ngày. Những đối tượng gây án đều ở độ tuổi rất trẻ đã cho thấy sự “trẻ hóa” của tội phạm và gia tăng tội phạm “máu lạnh”.
Hậu quả này có lẽ xuất phát từ mặt trái của xã hội đang phát triển mạnh mẽ về công nghệ thông tin, về văn hóa của các nước tiên tiến, trong khi đó vấn đề giáo dục, văn hóa của ta không theo kịp…
Điều này, dẫn đến tình trạng xuống cấp về đạo đức của một bộ phận không nhỏ thanh thiếu niên, dẫn đến khó quản lý, khó kiểm soát được giới trẻ.
Đôi khi xu hướng “dân chủ, tự do” tăng nhanh trong khi “văn hóa, đạo đức” lại đi xuống dẫn đến tình trạng bất cần, phá cách của một bộ phận thanh thiếu niên và là nguyên nhân dẫn đến phạm tội.
"Vì vậy, cần tăng cường giám sát, phối hợp giáo dục từ gia đình, nhà trường và các thiết chế xã hội để kịp thời uốn nắn, giáo dục nhân cách, đạo đức của lớp trẻ.
Trong đó giáo dục văn hóa ứng xử, giáo dục kiến thức hiểu biết pháp luật là những nội dung quan trọng để chúng có những hành xử đúng, phù hợp với chuẩn mực xã hội, tránh những vụ việc đau lòng như những vụ việc nêu trên", luật sư Cường đề nghị.
Còn luật sư Đạt cũng bày tỏ, nếu chỉ là "xích mích" mà tước đoạt tính mạng của 4 người là điều không thể chấp nhận được. Nếu những nghi can chính là người phạm tội thì rất khó để dung thứ hay biện hộ cho hành vi phạm tội đó.
