Nhiều bậc phụ huynh luôn có những đắn đo, trăn trở trong việc nuôi dạy con cái. Ai cũng muốn con có những đức tính tốt, để trong tương lai con có thể trở thành công dân tốt, có ích cho xã hội. Và chính trực, là đức tính mà cha mẹ nên dạy con ngay từ khi còn nhỏ.
Đôi khi cha mẹ sẽ tự hỏi, phải làm thế nào để rèn luyện cho con sự chính trực? Chẳng phải nuôi dạy con sự chính trực từ khi còn bé là rất khó hay sao?
Câu trả lời nằm ở chính bậc phụ huynh chúng ta. Nếu thực sự muốn nuôi dạy những đứa trẻ mang đức tính tốt đẹp, điều kiện tiên quyết là cha mẹ phải biết làm gương cho các con. Bởi vậy mới có câu "Con cái là tấm gương phản chiếu của cha mẹ."
Không những vậy chúng ta cần phải giúp và dẫn dắt con thể hiện cảm xúc. Tạo nên những thói quen tốt, biết lắng nghe và chia sẻ cùng con. Để con được thỏa hứng thú với sở thích mà bản thân con yêu. Rèn giũa tính cách, cũng như phát huy những hành vi tích cực. Để bắt đầu, trước hết cha mẹ cần phải hiểu chính trực là gì?
CHÍNH TRỰC LÀ GÌ?
Chính trực là đức tính của sự trung thực và sự tuân theo các tiêu chuẩn đạo đức một cách mạnh mẽ. Nói cách khác, chính trực chính là sự trung thực gắn liền với đạo đức. Nhưng không chỉ bao hàm mỗi về một chuẩn mực đạo đức, mà còn nó còn bao hàm cả về lối sống và cách ứng xử trong xã hội. Đó là sự kết hợp linh hoạt giữa cả hai yếu tố kể trên.
Không những vậy, chính trực là một tập hợp gồm rất nhiều đức tính tốt đẹp: đồng cảm, trung thực, vị tha,... Chính vì vậy, người có lòng chính trực thường được mọi người kính trọng, yêu mến và ủng hộ. Không những vậy còn có khả năng phán đoán và tự chủ, hạn chế những sai lầm và rủi ro trong hành động. Những người chính trực sẽ không ngừng hoàn thiện bản thân.
C.S. Lewis - một tiểu thuyết gia, nhà hàn lâm và luận văn học nổi tiếng đã từng nói, "Chính trực là làm điều đúng đắn, ngay cả khi không có ai theo dõi."
Vậy câu hỏi đặt ra là phải làm thế nào, để các bậc làm cha làm mẹ có thể nuôi dạy sự chính trực cho con nhỏ?
Ngay cả khi không có lời khen ngợi hay phần thưởng, cũng như không có sự giám sát của phụ huynh. Con có thể hành động và ứng xử chuẩn mực ngay cả trong những tình huống, việc làm nhỏ nhất thì chẳng phải là một dấu hiệu rất đáng để cha mẹ tự hào hay sao?
Để có thể nuôi dạy một đứa trẻ ngoan, một đứa trẻ tự ý thức được những điều đúng đắn không phải là quá khó.
Dưới đây là một số cách mà các bậc cha mẹ có thể xây dựng tính cách, cũng như giúp "các mầm non" phát triển và trở thành một người chính trực.
LÀM THẾ NÀO ĐỂ NUÔI DẠY CON TRỞ THÀNH NGƯỜI CHÍNH TRỰC?
Thực trạng hiện nay, xã hội đang trên đà phát triển và hội nhập. Nhưng cũng chính vì vậy mà mối liên kết giữa con người với con người dần trở nên nhạt nhòa. Giá trị đạo đức đang dần bị xói mòn bởi chủ nghĩa thực dụng, duy vật và chủ nghĩa cá nhân.
Chính vì vậy, điều đầu tiên đáng để lưu ý trong việc nuôi dạy lòng chính trực cho con, chính là nuôi dưỡng sự đồng cảm.
Ôm bạn khi bạn bị thương cũng là một biểu hiện cho thấy sự đồng cảm. Ảnh minh họa.
1. Nuôi dưỡng sự đồng cảm trong con ngay từ khi còn nhỏ
Khi con biết đặt mình vào vị trí của người khác, cả về mặt suy nghĩ, cảm xúc lẫn khả năng thấu hiểu của con chính là điều cơ bản ở người có đức tính tốt. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chỉ số cảm xúc (EQ – Trí tuệ cảm xúc) cao đồng nghĩa với việc có thể hiểu và cảm nhận được cảm xúc của chính mình, cũng như cảm xúc của người khác. Đây chính là một trong những đức tính góp phần dẫn đến thành công ở nhiều người. Bởi những người có EQ cao thường được mọi người xung quanh yêu mến và giúp đỡ nhờ sự thấu hiểu mà họ có được.
Để con rèn giũa được sự đồng cảm ở bản thân, các bậc cha mẹ cần khuyến khích con trẻ nói ra những cảm xúc và cảm nhận cá nhân. Hãy thể hiện ra và luôn đảm bảo rằng con biết bạn quan tâm, yêu thương con đến nhường nào. Khi con xảy ra xung đột với một người bạn, trước tiên hãy lắng nghe những chia sẻ của con và phân tích cũng như chỉ cho con cách kiểm soát cảm xúc tiêu cực của bản thân. Sau đó, hãy đề nghị con thử đặt mình vào vị trí của người khác và cảm nhận. Rồi cùng nhau tìm hướng giải quyết một cách tích cực.
2. Dạy con biết cách tôn trọng và trân trọng người khác.
Ảnh minh hoạ.
Hãy quan sát cách ứng xử của con thường ngày, sự tôn trọng của con đối với mọi người xung quanh có thể luôn được thể hiện ra từ hành động nhỏ nhất. Dạy con cách giao tiếp, hành xử lễ phép và đúng mực. Nếu con tự có ý thức, biết khoanh tay hay cúi đầu khi chào người cao tuổi; nhường ghế cho cụ già trên phương tiện;... thì đây cũng đã tính là một phần thành công trong việc nuôi dạy con trở thành một người chính trực rồi.
Không những thế, cha mẹ nên khuyến khích con thực hiện những điều tích cực như giúp một người trở nên vui vẻ và phấn chấn hơn sau một ngày áp lực. Đặt ra các trường hợp để con thử tự mình xử lý, hãy luôn nhớ rằng phụ huynh cần phải phân tích ra mặt trái và mặt tốt của vấn đề cho con hiểu.
Đặc biệt hãy luôn giáo dục cho con nhỏ cách xử lý một số tình huống có thể xảy ra. Nói về những tác động tiêu cực của những hành vi xấu và điều đó có thể gây ảnh hưởng cho chính bản thân bé và mọi người như thế nào.
3. Dạy con cách ứng xử tốt và vị tha
Dạy cho con cách biết ơn và cách bày tỏ lòng biết ơn là một phần quan trọng trong việc nuôi dạy một đứa trẻ ngoan. Ảnh minh họa.
Hãy để con thường xuyên thực hành các nguyên tắc ứng xử cơ bản như tự nói lời "Cảm ơn" khi nhận được điều gì đó con mong muốn, dạy con cách phân biệt và sử dùng các đại từ nhân xưng phù hợp với những lứa tuổi khác nhau khi tiếp xúc.
Đặc biệt là phải giáo dục con cách sử dụng kính ngữ khi giao tiếp với người lớn tuổi hơn. Hãy rèn giũa cho con lối sống vị tha, biết cách tha thứ cho người khác khi những lỗi lầm không quá nghiêm trọng. Cũng như không nên quá để bụng những chuyện có lỗi mà người khác làm với mình. Nhưng vẫn phải luôn dạy con cách bảo vệ bản thân, ý thức được đúng hay sai đã là một chuyện, cách ứng xử của con lại là một chuyện khác.
Hãy cho con thật nhiều lời khuyên và dạy con hành xử một cách tích cực. Ví dụ bạn con không may làm hỏng món đồ chơi con yêu thích. Thay vì con giận dỗi không chơi với bạn, hãy thử chọn cách tha thứ và cùng bạn tìm cách sửa.
4. Biết xin lỗi, tiếp thu và sữa chữa khi con sai
Ảnh minh hoạ
Ảnh minh hoạ
Chính trực nhưng không có nghĩa là bảo thủ, cố chấp với suy nghĩ của bản thân. Cha mẹ cần phải dạy con biết tiếp thu và nói lời xin lỗi trước khi bị quở trách, mắng nhiếc.
Đặc biệt, lời xin lỗi của con cần phải xuất phát từ sự chân thành ở tấm lòng, chứ không phải chỉ hối lỗi cho có. Thêm một điều nữa khi giáo dục con cái, các bậc phụ huynh cần giáo dục con về sự trung thực qua những câu chuyện và bài học nhỏ. Điều này sẽ giúp con tập trung, có ý thức tiếp thu hơn là chỉ thông qua lời căn dặn.
5. Cho con thấy ý thức và trách nhiệm của bản thân
Hãy thường xuyên giao cho con nhiệm vụ, hoặc tạo lập một bản kế hoạch thực hiện công việc phù hợp với lứa tuổi để làm ở nhà, chẳng hạn như dọn bàn hoặc quét sàn, rửa bát,... Làm như vậy sẽ giúp cho trẻ có tinh thần trách nhiệm với công việc được giao. Hơn hết là việc trẻ nỗ lực và sử dụng công sức của bản thân để hoàn thành nhiệm vụ.
Ảnh minh họa.
Chính vì vậy, khi trẻ làm một công việc tốt và cảm thấy như bản thân mình đang đóng góp vào lợi ích chung của gia đình, điều đó sẽ khiến trẻ cảm thấy tự hào về bản thân và hạnh phúc khi được giúp gia đình.
Một số lưu ý cho cha mẹ trong quá trình giúp con hình thành đức tính chính trực.
Hãy nhớ rằng, các bậc phụ huynh đang nuôi dạy một đứa trẻ sẽ sớm trưởng thành và bước ra ngoài thế giới. Con của bạn sẽ giao lưu, hòa nhập với vô vàn người khác trong suốt quãng đời của mình. Vì thế, việc chuẩn bị sẵn cho con từ khi còn nhỏ những đức tính tốt, những hành trang để bước vào đời là việc vô cùng cần thiết. Bởi khi con còn nhỏ, chính cách cha mẹ dạy dỗ và uốn nắm con sẽ đóng góp một vai trò quan trọng trong việc hình thành nhân cách của con sau này.
Tuyệt đối không nên ép buộc, đặt nặng áp lực cho con cái, vì điều này có thể ảnh hưởng đến cách suy nghĩ và hành động của con trong cuộc sống thường ngày.
Hãy áp dụng cách khen chê, thưởng phạt thật hợp lý, cân bằng và chuẩn xác. Nếu quá lạm dụng cách này có thể khiến con cảm thấy tự ti và phản tác dụng.
Hãy tạo ra một cán cân công bằng giữa cha mẹ và con cái. Con cần lắng nghe những lời khuyên và nhắc nhở của phụ huynh về các giá trị và nguyên tắc đạo đức trong suy nghĩ và hành động. Đồng thời, cha mẹ cũng cần phải làm hình mẫu cho con noi theo trong các phương diện của cuộc sống.