Mới đây, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm và tham nhũng kinh tế, buôn lậu (C03, Bộ Công an) vừa có văn bản gửi Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petro Vietnam) yêu cầu cung cấp toàn bộ hồ sơ, tài liệu liên quan đến dự án.
"C03 đang xác minh một số dấu hiệu vi phạm pháp luật trong việc thực hiện Dự án đầu tư liên doanh phát triển khai thác và nâng cấp dầu khí lô Junin 2 Venezuela của Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) thuộc Petro Vietnam. Để phục vụ công tác điều tra, xác minh đề nghị Petro Vietnam chuyển toàn bộ hồ sơ, tài liệu liên quan đến Dự án Junin 2 của PVEP", văn bản nêu.
Dự án đầu tư liên doanh phát triển khai thác và nâng cấp dầu khí lô Junin 2, Venezuela được cấp giấy chứng nhận đầu tư năm 2010, phát triển trên diện tích 247,8 km2 với trữ lượng dầu khí tại chỗ 36,6 tỷ thùng, hệ số thu hồi 4,26% với sản lượng khai thác 200.000 thùng một ngày.
Tổng vốn đầu tư dự án này hơn 12,4 tỷ USD (gần 211.400 tỷ đồng), trong đó chi phí đầu tư đến năm 2015 gần 8,9 tỷ USD và từ 2016 trở đi (lấy từ nguồn thu của dự án) khoảng 3,5 tỷ.
Tháng 6/2010, sau khi Chính phủ Venezuela quyết định dành cho Việt Nam lô Junin 2, hai bên đã chính thức ký hợp đồng thành lập Công ty Liên doanh PetroMacareo. 60% vốn đầu tư tại dự án Junin 2 được liên doanh vay, tương ứng 5,8 tỷ USD. 40% còn lại do các bên đóng góp tương ứng 3,1 tỷ USD.
Phần vốn góp của phía Việt Nam phải đóng tương ứng với tỷ lệ tham gia 40% trong hợp đồng hơn 1,24 tỷ USD. Đặc biệt, dự án còn chi tới 584 triệu USD chi phí hoa hồng trả cho Venezuela khi thăm dò, khai thác mỏ này bất kể có dầu hay không.
Mặc dù đã rót hàng trăm triệu USD nhưng dự án vẫn không tiến triển, vào cuối năm 2013, Thủ tướng đã chỉ đạo Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP) tạm dừng đầu tư vào dự án.
Về khoản phí hoa hồng này, Petro Vietnam cho rằng nhiều người đang hiểu sai về khoản tiền gọi là "Participant Bonus" hoặc cũng có nơi dùng từ "Signature Bonus". Nếu hiểu theo nghĩa đơn giản, chữ Bonus nghĩa là tiền thưởng (tiền hoa hồng) thì không đúng với bản chất của từ ngữ.
"Thực chất, khoản tiền này là khoản tiền mà nhà thầu phải trả cho nước chủ nhà khi ký hợp đồng dầu khí. Có thể giải thích một cách nôm na rằng, khoản tiền này giống như tiền ta đi mua hồ sơ thầu, giá trị của khoản tiền này nhiều hay ít tùy thuộc vào giá trị tổng thể của gói hợp đồng.
Có nghĩa là khi công ty dầu khí nước chủ nhà giao tài liệu cho ta thì ta phải trả tiền, khoản tiền này cũng như một loại tiền đặt cọc để buộc tham gia dự án. Đây là một thông lệ bình thường ở quốc tế", Petro Vietnam nói.
Petro Vietnam nhấn mạnh cách hiểu và cách dịch có khác nhau nên mọi người dễ nghĩ đây là tiền "lại quả". Việc thanh toán khoản phí này cũng theo luật dầu khí của từng nước mà không thể làm khác được.
Trong dự án Junin 2, khoản tiền phí tham gia dự án này là 584 triệu USD và phải chuyển ngay 300 triệu USD theo quy định của Venezuela.
"Không thể nào có chuyện chúng ta chuyển tiền cho Venezuela rồi họ lại cắt xén, chia chác, lại quả với nhà đầu tư Việt Nam", Petro Vietnam khẳng định.
"Sự thật về chuyện tiền hoa hồng chỉ là như vậy! Những ai muốn hiểu về những khoản tiền thưởng này xin chịu khó tra cứu sẽ thấy ngay", thông cáo của Petro Vietnam viết.
Trở lại với dự án Junin 2 ở Venezuela, tập đoàn cho biết, sau khi ký hợp tác liên doanh giữa PVEP và PVDSA thì dự án này đã được Quốc hội Venezuela thông qua. Và một khi dự án được Quốc hội Venezuela thông qua thì bất luận thời thế thay đổi thế nào, ai lên nắm quyền thì đều phải tôn trọng và thực hiện đúng những điều Quốc hội đã quy định.
"Thậm chí Quốc hội Venezuela quyết định nếu dự án chưa đạt hiệu quả kinh tế cao thì bất luận lý do gì, Quốc hội sẽ kéo dài thời gian thực hiện dự án cho phía Việt Nam. Sau khi ông Hugo Chavez mất, Tổng thống Nicolás Maduro lên nắm quyền.
Khi sang thăm hữu nghị chính thức Việt Nam, ông cũng đã chia sẻ với những khó khăn mà Petro Vietnam đang gặp phải khi thực hiện dự án Junin 2. Và chính phủ Venezuela sẵn sàng cho Việt Nam lựa chọn một lô khác nếu Việt Nam thấy thuận lợi hơn, có hiệu quả kinh tế cao hơn", thông cáo nêu rõ.
"Khai thác dầu khí là như vậy, sự rủi ro đến mà không ai có thể lường trước được! Cũng như chúng ta đây, không ai dám đảm bảo rằng ngày mai, ngày kia sẽ gặp phải những rủi ro gì trong cuộc sống", bài viết nói về dự án tỷ USD ở Venezuela trên Website của Petro Vietnam có đoạn.