Patriot sẽ không giúp ích gì cho Ukraine?

Ukraine hối thúc Mỹ cung cấp thêm hệ thống Patriot

Giới quan sát đánh giá rằng, gói viện trợ quân sự mới của Mỹ dành cho Ukraine sẽ không đủ để giúp Kiev tạo ra sự thay đổi đáng kể trên chiến trường, trong bối cảnh lực lượng Nga đã phá vỡ các tuyến phòng thủ của Ukraine ở Donbass và tiến vào khu vực Kharkov.

Để ngăn chặn các cuộc tấn công của Nga, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã yêu cầu Mỹ cung cấp thêm hệ thống tên lửa Patriot.

“Chúng tôi muốn có được viện trợ càng sớm càng tốt, đặc biệt là hệ thống phòng không, sự thiếu hụt lớn nhất đối với chúng tôi. Tôi nghĩ vấn đề lớn nhất hiện nay là chúng tôi thực sự cần hai hệ thống Patriot cho khu vực Kharkov, bởi binh sĩ đang ở dưới hỏa lực của Nga”, Tổng thống Zelensky nói trong cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken ngày 14/5.

Trong cuộc phỏng vấn với ABC News một ngày sau đó, Tổng thống Zelensky nói rằng nếu không có hệ thống tên lửa Patriot, Ukraine có thể mất Kharkov, thành phố thứ hai của nước này, trước các đòn tấn công của Nga.

“Tình hình rất nghiêm trọng. Chúng tôi không thể để mất Kharkov. Tất cả những gì chúng tôi cần là 2 hệ thống Patriot”, ông Zelensky nhấn mạnh và nói thêm rằng cả thế giới “có lỗi” khi để Nga có cơ hội tiến công vào Kharkov và không cung cấp hỗ trợ kịp thời cho Ukraine.

Bloomberg ngày 15/5 đưa tin chính quyền Tổng thống Biden đang làm việc để cung cấp thêm hệ thống Patriot cho Ukraine. Trong khi đó, các quốc gia châu Âu được cho là đã đồng ý cung cấp thêm hệ thống này cho Ukraine từ chính kho vũ khí của họ.

Tổng thống Vladimir Putin ngày 17/5 nói Nga không có kế hoạch kiểm soát thành phố Kharkov, nhấn mạnh rằng chiến dịch hiện nay nhằm ngăn các vụ pháo kích qua biên giới.

“Về những gì đang diễn ra tại mặt trận Kharkov, đây là lỗi của Ukraine khi họ liên tục pháo kích các khu vực dân cư ở biên giới. Tôi từng cảnh báo công khai rằng Nga sẽ phải thiết lập vùng đệm an ninh nếu điều này tiếp diễn”, Tổng thống Putin cho biết trong cuộc họp báo tại thành phố Cáp Nhĩ Tân của Trung Quốc.

Các lực lượng Nga đã đạt được một số bước tiến ở khu vực phía Bắc Kharkov trong những tuần gần đây. Nga đã giành quyền kiểm soát một số ngôi làng và khu định cư ở Kharkov, nhắm mục tiêu vào quân đội và thiết bị của Ukraine trong các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa.

Các hoạt động của Nga tại Kharkov đã mở rộng đáng kể từ đầu năm 2024 sau khi Ukraine tăng cường các cuộc tấn công bằng tên lửa, máy bay không người lái và pháo binh vào các mục tiêu và thành phố có cơ sở hạ tầng của Nga, bao gồm Belgorod, thành phố lớn nằm gần biên giới với vùng Kharkov.

Hệ thống Patriot mà Ukraine đang yêu cầu Mỹ cung cấp thêm không phải là loại vũ khí tốt nhất ở thời điểm hiện tại, khi Nga có thể phá hủy các bộ phận của hệ thống đắt đỏ trị giá 1,1 tỷ USD này bằng tên lửa Iskander và Zircon. Vào tháng 3, Bộ trưởng Quốc phòng Nga khi đó là ông Sergei Shoigu báo cáo rằng, trong 3 tháng đầu năm 2024, Ukraine đã mất 5 bệ phóng Patriot.

"Lá chắn thép" Patriot không thể sánh với phòng không Nga

Một chuyên gia phòng không hàng đầu của Thụy Điển cho rằng hệ thống Patriot sẽ không giúp ích gì cho Ukraine.

“Hai hệ thống Patriot tất nhiên sẽ cải thiện đáng kể khả năng của Ukraine trên mặt trận Kharkov, nhưng chỉ trong một khoảng thời gian và một khu vực nhất định”, Mikael Valtersson, cựu sĩ quan Lực lượng Vũ trang Thụy Điển và chuyên gia phòng không, cho biết.

“Để có tác dụng trong việc chống lại máy bay Nga sử dụng bom lượn, các bệ phóng Patriot phải được đặt không quá sâu bên trong Ukraine. Do đó, chúng dễ bị lực lượng Nga nhắm mục tiêu”, ông Valtersson nói với Sputnik.

Theo chuyên gia Valtersson, hệ thống Patriot không thể gây tác động mạnh mẽ tới máy bay không người lái và pháo binh của Nga, hai vũ khí đóng vai trò quan trọng trong các cuộc tấn công của Moscow.

Nhà quan sát Thụy Điển cho biết, ưu thế trên không của Nga là yếu tố rất quan trọng trong việc tạo nên những thành công của các hoạt động tấn công trên bộ của nước này trong thời gian gần đây. Ông Valtersson nhấn mạnh, điều này là lý do khiến Ukraine phải nỗ lực tìm kiếm các phương tiện để tăng cường khả năng phòng không của mình.

“Hai hệ thống Patriot mới sẽ tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine nhưng chúng sẽ không làm thay đổi diễn biến trên mặt trận Kharkov. Điều quan trọng nhất là cần củng cố tinh thần của các binh sĩ Ukraine”, ông Valtersson nói, đề cập đến tình trạng thiếu vũ khí và đạn dược của Ukraine khiến các binh sĩ không thể bắn trả lực lượng Nga.

Ông Valtersson nói rằng, chưa rõ Ukraine có gửi hệ thống Patriot mới nào đến mặt trận Kharkov hay không, “vì vẫn còn nhiều khu vực ở tiền tuyến thiếu hệ thống phòng không”. “Không loại trừ rằng lời kêu gọi của Tổng thống Zelensky sẽ là một nỗ lực để đưa thêm hệ thống Patriot mới vào chiến trường”.

Theo chuyên gia Valtersson, Patriot là một hệ thống vũ khí cao cấp, đắt đỏ và có nhiều quốc gia đặt hàng, nghĩa là nếu hệ thống này được chuyển tới Ukraine, những nước khác sẽ chưa thể nhận được Patriot cho lực lượng phòng không của họ.

“Mỹ là quốc gia sản xuất Patriot và có thể gửi thêm hệ thống này tới Ukraine, nhưng dường như Washington cũng chưa thể gửi thêm cho Kiev cho đến khi họ sản xuất thêm những bệ phóng mới. Trong gói viện trợ mới mà Quốc hội Mỹ thông qua gần đây, phần lớn nguồn hỗ trợ dành cho Ukraine để đặt mua các hệ thống mới từ Mỹ và chuyển giao vào năm 2025 hoặc 2026 chứ không phải trong những tháng tới”, nhà quan sát Thụy Điển nhấn mạnh.

“Để có thêm được bất kỳ lợi ích nào trên chiến trường, Ukraine sẽ cần thêm nhiều hệ thống Patriot một cách nhanh chóng, cùng với nguồn cung thay thế ổn định để bù đắp tổn thất trên chiến trường. Nếu chỉ có thêm một vài hệ thống Patriot nữa, nó sẽ chỉ tạo ra sự khác biệt nhỏ đối với Ukraine trong thời gian tới”, ông Valtersson cho hay.