Hôm 25-6, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết Mỹ đã xác nhận hiệp ước phòng thủ với Nhật Bản sau khi hãng Bloomberg đưa tin Tổng thống Donald Trump đang cân nhắc rút khỏi hiệp ước này.
"Thông tin được đưa ra trước đây không có thật. Chúng tôi đã được Tổng thống Mỹ xác nhận", ông nói với các phóng viên ở Tokyo.
Bloomberg trước đó đã trích dẫn các nguồn tin giấu tên rằng ông Trump đã thảo luận với một số người thân cận về việc rút khỏi hiệp ước hòa bình kéo dài sáu thập niên với Nhật Bản vì ông cho rằng hiệp ước này bất công với Mỹ.
Tuy nhiên, theo các quan chức chính phủ Mỹ, động thái này rất khó xảy ra. Dù bài báo trước đó có nói rằng ông Trump, người luôn trung thành với chiến lược “nước Mỹ trên hết”, đã luôn thể hiện mong muốn các mối quan hệ đồng minh của Mỹ phải công bằng hơn cho cả hai bên.
Hiệp ước năm 1951 giữa Mỹ và Nhật Bản được ký sau thất bại của Nhật trong Thế chiến II, với cam kết rằng Washington sẽ bảo vệ quốc đảo này trong trường hợp bị tấn công, nhưng Nhật thì không có nghĩa vụ ngược lại. Năm 1960, hiệp ước có một sửa đổi, trao cho Mỹ quyền đặt căn cứ quân sự tại Nhật.
Ông Trump chào lính hải quân Mỹ tại căn cử Yokosuka, Nhật ngày 28-5-2019. Ảnh: The New York Times
Theo bài báo, ông Trump cũng đưa ra ý tưởng về việc yêu cầu Nhật đền bù cho việc Mỹ di dời căn cứ ở Okinawa vì ông xem đây là một hành động “chiếm đất” của phía Nhật. Trên thực tế, người dân địa phương không mấy thiện cảm với việc đóng quân của Mỹ ở đây kể từ vụ một cô bé 12 tuổi bị ba lính Mỹ cưỡng hiếp vào năm 1995.
Vào năm 2013, cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã đồng ý rằng việc di dời căn cứ có thể diễn ra vào năm 2022 nếu có thể tìm được một nơi thay thế. Nhưng Tổng thống Trump, người đã luôn chỉ trích các thỏa thuận mà người tiền nhiệm đưa ra, lại xem đây là một ví dụ khác về cách một quốc gia giàu có tận dụng lợi thế của Mỹ. Ông được cho là đã nói rằng bất động sản tại căn cứ này có thể trị giá tới 10 tỉ USD.
Nhà Trắng đã từ chối yêu cầu bình luận. Các bài báo được đưa ra ngay sau chuyến đi của ông Trump đến Nhật Bản. Trong chuyến đi, ông đã đến thăm tàu chiến Wasp tại căn cứ hải quân Yokosuka và tuyên bố rằng “liên minh Mỹ- Nhật hiện mạnh mẽ hơn bao giờ hết”. Đáng chú ý, tổng thống Mỹ sẽ tới Nhật Bản một lần nữa vào cuối tuần này cho Hội nghị thượng đỉnh G20, dự kiến diễn ra tại Osaka.