Lão nông trồng nấm thu 2 tỷ đồng/năm
Ông Bùi Văn Mười (57 tuổi, ấp 5, xã Hòa Phú, huyện Củ Chi, Tp.HCM) sinh ra và lớn lên trong một gia đình nông dân ở huyện Nhà Bè (Tp.HCM) và sinh sống, làm việc tại huyện Cần Giờ (Tp.HCM). Đến năm 1989, ông Mười cùng vợ con về quê vợ ở xã Hòa Phú, huyện Củ Chi để lập nghiệp với mô hình trồng nấm.
Theo TTXVN, ban đầu, do không có nhiều vốn và kiến thức về nghề trồng nấm nên ông Mười chọn khởi nghiệp với loại nấm dễ trồng nhất là bào ngư. Vừa làm ông vừa tự mày mò học hỏi thêm.
Ông Bùi Văn Mười kiểm tra sự phát triển của phôi nấm. Ảnh: Xuân Anh – TTXVN
Nói về những ngày đầu, ông Mười cho biết, những năm 1990, kinh tế gia đình ông khó khăn cùng với điều kiện về kỹ thuật lúc đó còn hạn chế nên tất cả công đoạn làm nấm đều được thực hiện thủ công. Có lần do xử lý giá thể không kỹ, toàn bộ phôi nấm bị hỏng, coi như mất trắng. Tuy nhiên, những lần thất bại chính là bài học kinh nghiệm để ông đúc kết ra quy trình chuẩn, cải thiện dần chất lượng phôi nấm và nấm thành phẩm.
"Nghề này thực sự không khó, nhưng đòi hỏi người trồng phải siêng năng vì những công đoạn phải diễn ra liên tục và cần theo dõi thường xuyên. Trồng nấm chỉ khó ở chỗ phải làm đúng quy trình, khâu nào cũng quan trọng, chỉ cần sai một khâu là hư sạch hết", ông Mười tâm sự với Dân Việt.
Đến nay, cơ sở "Nấm 10 Sài Gòn" của ông Mười đã tạo ra hơn mười giống nấm khác nhau Ảnh: Dân Việt
Khi đã thuần thục kỹ thuật trồng nấm thông thường, ông Mười tiếp tục tự nghiên cứu tạo ra các giống nấm mới để tự chủ nguồn giống. Sau thời gian thử nghiệm, đến nay, cơ sở "Nấm 10 Sài Gòn" của ông đã tạo ra hơn mười giống nấm khác nhau như các giống nấm linh chi đỏ, sò hồng, hoàng kim cho giá trị kinh tế cao.
Tích lũy vốn và kinh nghiệm qua nhiều năm, cơ sở Nấm 10 Sài Gòn từ chỗ chỉ gói gọn trong khoảng 500 m2 đã ở rộng lên 2.000 m2 và đến nay là 3.000 m2. Bên cạnh đó, ông Mười cũng đầu tư các thiết bị như: máy sàng mùn cưa, lò hơi công nghiệp, xe nâng… để đảm bảo chất lượng giá thể, phôi nấm đồng đều và tiết kiệm chi phí nhân công.
Sau thời gian trồng nấm thương phẩm, nhận thấy nhu cầu phát triển ngành trồng nấm ở địa phương và nhiều tỉnh, thành phố khác tăng cao, ông Mười chuyển sang sản xuất phôi nấm cung cấp cho các cơ sở.
Sản phẩm nấm do ông Mười nghiên cứu trồng, được trưng bày tại Đại hội Đại biểu Hội Nông dân Tp.HCM nhiệm kỳ 2023-2028. Ảnh: Q.S/ Dân Việt
Theo ông Mười, nấm là thực phẩm cung cấp hàm lượng dinh dưỡng cao, phù hợp cho cả người ăn chay và mặn. Do đó, nhu cầu thị trường rất lớn. Nghề trồng nấm vì thế cũng phát triển mạnh ở nhiều địa phương như: Vĩnh Long, Trà Vinh, Hậu Giang, Đồng Nai, Bình Phước, Bà Rịa - Vũng Tàu... Hiện nay, mỗi tháng cơ sở Nấm 10 Sài Gòn của ông sản xuất trên 100.000 bịch phôi nấm, doanh thu trung bình đạt khoảng 2 tỷ đồng/năm.
Sẵn sàng hỗ trợ các gia đình khó khăn
Không chỉ đáp ứng nhu cầu kinh tế của gia đình, trang trại "Nấm 10 Sài Gòn" còn góp phần tạo công ăn việc làm cho 10 người dân trên địa bàn ấp. Công việc chủ yếu là đóng bịch phôi giống, các công đoạn khác đã sử dụng máy móc. Tùy theo năng suất làm việc, công nhân tại xưởng nhận được mức lương dao động từ 300 - 500 nghìn đồng/ngày.
"Tôi chủ yếu tạo công việc giúp đỡ cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, trong nhà họ có thanh niên, con cháu cần việc làm tôi đều nhận để giúp đỡ họ trang trải cuộc sống", ông Mười bộc bạch.
Được tín nhiệm bầu làm Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng ấp 5 (xã Hòa Phú), ông Mười đã đề xuất Ngân hàng Chính sách cho người dân vay vốn làm ăn. Khi người dân có vốn ban đầu, ông đã cung cấp phôi nấm và hướng dẫn người dân kỹ thuật chăm sóc để có nấm thành phẩm bán ra thị trường cho thu nhập ổn định và từng bước thoát nghèo.
"Trước đây, Hòa Phú là vùng chuyên nuôi bò sữa. Tuy nhiên thời gian gần đây, giá thức ăn chăn nuôi tăng cao trong khi đó giá bán sữa giảm. Do đó, người dân đã bỏ chuồng trại để tìm sinh kế mới. Người trẻ đi làm công nhân ở các khu công nghiệp, người có vốn buôn bán nhỏ. Những ai muốn học nghề trồng nấm tôi đều sẵn sàng hướng dẫn. Tôi tự chủ được giống nấm nên có thể giúp người dân có phôi nấm chất lượng với giá rẻ hơn so với giá bán ngoài thị trường. Những hộ mới trồng chưa có đầu ra, tôi cũng giới thiệu đến các cơ sở thu mua để họ yên tâm sản xuất. Kinh tế phát triển dẫn đến an ninh trật tự ở địa phương được ổn định, giảm bớt tệ nạn, lớp trẻ có tương lai tốt hơn", ông Mười bộc bạch.
Không chỉ hỗ trợ người dân địa phương, cơ sở Nấm 10 Sài Gòn của ông còn là điểm đến tham quan, thực hành của nhiều sinh viên tại các trường đại học.
Ông Mười từng mở lớp dạy quy trình sản xuất phôi nấm cho các bạn sinh viên đến để trải nghiệm, sau những giờ học lý thuyết tại giảng đường. Đến nay, trang trại vẫn thường xuyên đón tiếp các đoàn cán bộ, hội viên, nông dân và sinh viên các trường yêu thích loại hình nông nghiệp mới này.
Ông Mười hào hứng kể: "Mấy bạn trẻ bây giờ học nhanh lắm, vì có lý thuyết rồi nên tôi chỉ sơ qua một lần là làm được ngay. Ở đây ai muốn học hỏi cứ tìm đến tôi chỉ hết, tôi không giấu nghề gì cả. Mình phải chỉ đúng để mọi người làm đúng rồi còn phát triển thêm, thấy vậy tôi mừng thêm chứ chẳng sợ bị mất nghề gì đâu".
Chia sẻ về cảm xúc khi được chọn là 1 trong 100 "Nông dân Việt Nam xuất sắc" năm 2023, ông Mười tỏ ra tự hào và có phần xúc động.
"Tôi rất vinh dự khi được chọn là 1 trong 100 "Nông dân Việt Nam xuất sắc" năm 2023. Cả nước có biết bao nhiêu người, vậy mà mình được chọn là rất vinh hạnh. Đây là danh hiệu tạo cho tôi nhiều động lực để phấn đấu hơn nữa, làm tốt vai trò của một người nông dân. Tôi cũng sẽ nỗ lực để giúp đỡ những bà con tại địa phương, tạo công ăn việc làm cho họ, nhất là những người khó khăn, để họ có đồng ra đồng vào", ông Mười tự hào nói.
Quá trình cho ra lò những bịch phôi giống nấm tiêu chuẩn để bán ra thị trường, người nông dân trồng phải trải qua nhiều giai đoạn.
Đầu tiên phải ủ mạt cưa (đặc biệt dùng mạt cưa cao su), sàn và đóng bịch. Sau đó, chúng được đưa vào lò hấp 100 độ từ 10 đến 12 giờ, để nguội khoảng 24 giờ và tiến hành cấy meo.
Tất cả meo giống của trang trại đều do ông Mười và gia đình tự sản xuất trong phòng thí nghiệm từ thạch giống, ủ meo bằng lò điện, không nhập từ bên ngoài.
Cuối cùng, sau khi cấy meo vào, phôi sẽ được đặt lên giàn và tiếp tục chăm sóc, đợi ngày xuất về cho bà con nông dân. Phôi giống từ trang trại của ông Mười khi bán ra, chỉ cần chăm sóc 10 ngày là có thể thu hoạch thành phẩm nấm.
